Maand: juli 2009

Het laatste logje over Europa Cantat laat ik over aan  Martje Lamme. Zij  is hoofdredacteur van het blad Zing Magazine en samen met haar heb ik een weblog bijgehouden over het festival.  Ik heb een hele leuke tijd samen met haar gehad. We zijn samen naar concerten geweest, hebben samen gegeten, koffie gedronken, naar lezingen geweest, wijn gedronken, heel erg veel plezier gehad en vooral dus veel geschreven. Neem dus een een kijkje op www.ecu.web-log.nl

"The last day of the festival: I had to pick up my daughters whoreturned from a Buitenkunst theatre camp and so I didn’t do any finalsinging. Besides, I have a raw throat (lack of sleep). I heard animpressive Poverty Requiem on the Domplein composed and directed byPeter Maissan. The sun felt sorry and was shining brightly for thefirst time this week. Had a salad in the Greek restaurant near the openwindow and talked to old and new acquintances passing by on their wayto the Jaarbeurs. Everybody in a happy mood and very enthousiasticabout the success of the festival and the wonderful music they heard.Final concert: did some Open Singing for the last time with MichaelGohl (thanks!) and then we saw the Atelier presentations of the MusicalJourney around the world. Sanna Valvanne did wonderful things with thischoir of hundred fifty very young children from all over the world:concentration, pretty movements, good singing. Her humour andenthousiasm are the keys to her success, I suppose. Then there was theEUROPA CANTAT youth choir, conducted by Kaspars Putnins – wonderfulpieces and very good singers, but not the best place to hear thequality of both. Walt Withman warmed up his choir and the audience withsome real Chicago Gospel, although we Europeans do not surrender thatfast. Ofcourse a final concert has always less energy then an openingone, since everyone is tired. EUROPA CANTAT and chairman Schrijnerreceived a Golden Dom Tower from the town council of Utrecht, becauseof the upgrading this festival has given Utrecht. It was a beautifulweek. See you in Turino!

Wat was nu het mooiste aan 10 dagen EUROPA CANTAT? Veel zingen,nieuwe muziek leren kennen, de mooiste muziek en de beste koren enorkesten horen, me verbonden voelen met mijn eigen koor en trots dat wehebben opgestreden, nieuwe mensen ontmoeten… Van alles wat denk ik.Maar als ik het moet samenvatten: het mooiste van het festival vond ikom te zien hoe gelukkig mensen worden van zingen. Ik heb het meestgenoten van de deelnemers. Wat een machtig, prachtig, krachtig middelis zingen om mensen te verbinden. Op mijn netvlies staan het gezichtvan een klein Taiwanees meisje, een oude Belg met een baard, van Fransedames, Israelische meisjes en Duitse slungelige puberjongens, allemaal blij aan het zingen. Ik hoop dat we die betoverende energie op een ofandere manier in Utrecht en in Nederland vast kunnen blijven houden. Ikga in elk geval naar Turijn!"

Algelopen zaterdag was het alweer de laatste dag van  Europa Cantat Utrecht! Wat zijn de laatste drie dagen snel gegaan. Ik weet niet eens meer waar ik allemaal naar toe ben geweest en wat ik heb gehoord. Ik heb wat concerten gehoord en ik was op een workshop van DaphneWassink en Marnix Iseboudt die uit de doeken deden hoe je een  MusicalCrossover Project kunt opzetten. Ik heb heerlijk gezongen tijdens een repertoire sessie van Intrada, ik heb heerlijk gelunchd en toen ben ik naar de Janskerk gegaan om Le Roi David From Honneger te horen. Ik heb bij mijn favoriete Chinees Het Paradijs gegeten met Bertie en daarna ging het in vliegende vaart door naar de Jaarbeurs: open singing en de slotceremoni. Het volgende Europa Cantat festival is in Turijn. Be there!

Vreemd genoeg doet de hoeveelheid slaap er niet zoveel meer toe, deadrenaline zorgt ervoor dat je niets wilt missen. Tenminste, ik hadmijn wekker gezet op een bepaalde tijd maar ik was erg ruim voor detijd al wakker. Sterker nog, ik was al bij een koffie tentje om teontbijten toen mijn wekker af ging. Ik ga niet in mijn eentje voor19.50 euro in het hotel ontbijten als je om de hoek een heerlijke kopkoffie en een croissant voor samen 4.25 kunt kopen… Het was echtiedere ochtend lekkere koffie hoor!

Vamorgen ging ik eerst naar de workshop van Daphne en Marnix. Zijhebben en heel leuk Cross over Project gehad tussen Hip Hop en koor.Werkelijk een heel goed concept! Het eerste project ging van Hip Hopnaar Koor d.w.z. maak een compositie bij een Hip Hop stuk. Daarna vanKoor naar Hip Hop en daarbij hedden ze een stuk van Phillip Glassgenomen om met een Hip Hopper samen te werken. Het resultaat moet jezien en horen. Het is werkelijk vernieuwend!

Daarna heb ik even lekkler gezongen in een zogenaamde readingsession. Gewoon lekker wat muziek doorzingen, in dit geval van deuitgeverij Intrada.

Toen hopla na de lunch weer naar een echt concert en wel van hetatelier Honegger’s Le Roi David. Misschien was dit wel het concert datde meeste kwaliteit had van alle afsluitende ateliers die ik gehoordheb. Prachtig koor, goed orkest, een hele goede verteller, mooiesolisten en vooral eeen heel goed orkest, het NiedersachischeJugendsinfonieorchester onder leiding van Laurant Gendre.

Het was een prachtig feest der herkenning. Ik heb het stuk gezongentoen ik zelf een jaar of twintig was tijdens mijn studentenconcervatorium tijd en ik weet nog dat ik het destijds geweldig vond omin te studeren en uit te voeren. Ook het koor van vanmiddag had erzichtbaar plezier in, dat was te zien en te horen. Er valt nog zoveelmoois over dit concert te vertellen maar meteen daarna had ik alweereen afspraak op het terras met een paar dirigenten.

Daphne en Jan, druk met evalueren

Er zitten wat vreemde keuzes in de programmering van Europa Cantat. Zo had ik een hele vreemde muzikale ervaring in de Janskerk. Eerst hoorde ik de  Ulmer Spatzen met hele mooie netjes uitgevoerde muziek.  Daarna sde afsluiting van het Mendelssoh/Diepenbrock Atelier: te lang, te zwaar, te moeilijk. Er daarna een extreem goed optreden van het Nationaal Jeugdkoor. Vier uur in de kerk gezeten.

Het concert begon met een optreden van de Ulmer Spatzen onderleiding van Hans de Gilde. Het koor heeft een prachtige koorklank enzingt niet al te ingewikkelde stukken. Alhoewel "Hebe deine Augen auf"van Mendelssohn natuurlijk wel behoorlijk pittig is. Een verassend stukwas "Komm susser Tod". Het was me niet duidelijk wie de componist was,daar ben ik erg benieuwd naar. Het schijnt een koraal van Bach te zijnin een bewerking van Knut Nystedt. Heel erg mooi!!

Na deze prachtige heldere meisjesstemmen was de presentatie vanatelier Mendelssohn en Diepenbrock onder leiding van Volker Hempflingen Florian Helgarth m.m.v. Het Utrechtsch Studenten Concert en diversesolisten. Dit atelier heeft de hele week gewerkt aan Psalm 98 vanMendelssohn en het Te Deum van Alphons Diepenbrock.

De psalm van Mendelssohn o.l.v. Florian is Duits en klink Duits,zeker in deze bezetting en akoestiek. Wel vind ik het leuk om Florianaan het werk te zien. Ik heb hem een paar weken geleden leren kennentijdens de Eric Ericson Masterclass waar hij een van de deelnemers was.

Volker Hempfling had ik ook nog nooit aan het werk gezien. Dat was eenknap staaltje "massa" dirigeren wat hij liet zien en horen. Ik weet datDiepenbrock "zwaar" is maar dit Te Deum leek wet een tientonner. Wateen enorme kluif moet dit geweest zin voor het koor om dit stuk samenmet dat van Mendelssoh in zeven ochtenden in te studeren. Zou het erleuk zijn geweest? Om je er als dirigent niet aan te vertillen moet jevan goede huize komen qua repetitietechniek. Je moet er de lol namelijkwel in kunnen (blijven) houden om dag in dag uit aan zo’ n massaal stukte werken. Aan de reacties na afloop van het stuk hebben de deelnemershet uiteindelijk toch erg goed naar de zin gehad. Alhoewel ik tochernstige twijfels heb of ze Diepenbrock een warm hart zullen toedragenna deze week. Ze hebben het overleefd zullen we maar zeggen.

Alsof het publiek nog niet genog geserveerd had gekregen was er ookde presentatie  van de Misatango Atelier. Ik kende het stuk niet dus ikwas erg benieuwd. Misa a Buenos Aires is geschreven in 1996 door MartinPalmer. De componist dirigeerde het stuk zelf en dat was imponerend omte zien. Hij is vast zelf van huis uit akkordeonist omdat de manierwaarop hij deze aangaf weergaloos goed was. Een ontzettend leuk stuk omte horen, te zingen, te spelen, te luisteren en te dirigeren vind ik.Ik ga maar eens op zoek naar de partituur. Het publiek was hierdoor welweer in een betere mood, laat ik maar zeggen.

Wat een rotprogrammering eigenlijk. Het Mendelssohn-Diepenbrock concert liep dus enorm uit  waardoor het concert van het Nationaal Jeugdkooronder leiding van Wilma ten Wilde bijna drie kwartier later begon. Endan heb ik het over een late night concert dat pas rond half twaalfbegon i.p.v. kwart voor elf… Maar het was het wachten waard alhoewelik nog vol zat van Diepenbrock. Ik was er moe van, maar heb toch mijnbest gedaan de meiden op waarde te schatten. Ik vond met name het stukVeni Creator Spiritus van Roel van Oosten erg mooi en natuurlijkLauluja mereltä van Salinen die ik zelf op mijn eindexamen heb gedaanmet vrouwenkoor. Ik ga beloven dat ik dit koor nog een keer gabeluisteren maar dan met mijn frisse zin!

Ben ook naar het afsluitende concert geweest van het Stabat Mater van  Karl Jenkins. Het koor en Nederlands Promenadeorkest  jonge Pasi Hyokki  Hij is ook de artistiek leider van het  EMO Ensemble, Talla Vocal Ensemble en sinds 2008dirigent van het  Tapiola Choir.

Alhoewel ik het Stabat Mater van Jenkins niet ken,herken ik de eerste maten meteen als een Typische Jenkins Sound. Netzoalsin het Requiem gebruikt hij muziek uit een ander cultuur. De incantation is in het Arabisch en wordt  prachtig meeslepend gezongendoor Baidar ElBasri. Daarna volgt een mooi gezongen Lament door Gemma Jansen. Wehoren eenimposant en Typisch Jenkins Sancta Mater met het het bekende JenkinsRitme, Modulaties en Tromgeroffel. Het duet in in het Engels enAramees. Daarna klinkt eenlamentatie in het Hebreeuws, Latijn, Aramees en Grieks. Hier en daarheeft het koor wat moeite met de intonatie van de Typische JenkinsModulaties en Chromatiek. Tijdens canon in het Engels en Aramees beginteen deel van het koor te lopen. Dat geeft een mooi effect. Trouwens ergmooi deze combi van koor en solisten. Het koor dat aan het rondlopen isbegint ook te zingen zodat je als toehoorder een deel van het geluidom je heen hoort.  Ik ben helemaal onder de indruk van de etnic vocals.Het Stabat mater is een heel aangenaam stuk om naar te luisteren. Nuvolgt erweer een deel met het Typische Jenkins Tamboerijntje. In het laatstedeel hoor ik weer het Typische Jenkins Ritme. Het stuk wordt nu naarhet einde opgebouwd. Ik hoor de tamboerijn, straks komt het kopererbij… en ja,de bekken! Het koor zingt in lange akkoorden en steeds hoger. Ik hoorAmen…  trompetten,  tuba’ s fluiten, pauken, bekkens.  Alleluia! Hetkoor zingt noghoger, hoger en hoger. Hele lange noten, er volgt een versnellingen…. ja! We eindigen met eenfortissimo afslag!

In twee dagen een prachtig programma instuderen. Dat deed het  Europa Cantat Chamber Choir. Het was een speciaal atelier voor geselecteerde jonge zangers gedirigeerd door Kaspar Putnins.

Opvallend is dat bij iedere afsluiting van een atelier de kerkenafgeladen vol zitten. Gisteravond was dat en zo ook vanmiddag in de deNicolaikerk. Het Europa CantatChamberchoir zong eerst twee motetten van Mendelssohn. daarna begonnenze een stuk waarvan ik de titel en componist niet goed had verstaan. Ikherken de tekst al snel als "Omagnum mysterium" en denk wat een fabalachtig mooi stuk en waar heb ikhet eerder gehoord. Na een paar maten valt het kwartje en denk ikaha…. Morten Lauridsen natuurlijk. Het is prachtig gezongen qua spannings opbouw en dan tebedenken dat dit in twee dagen is ingestudeerd.

Drie top jeugdkoren zongen in de Janskerk. Het Schweizer Jugendchor,  Estonian Mixed Youth Choir en  Hamrahlid Choir uit Ijsland. Een fantastisch concert op een heel hoog niveau.

Ikwas met name onder de indruk van het koor uit Zwitserland. Zij brachteneen aantal zulke originele composities ten gehore. Als ik me nietvergis waren dat stukken van Ivo Antognini. Er zaten hele mooieeffecten in qua bodypercussion en andere klanken vermengd metstemgeluid. Prachtig!

Het koor uit Estland had ik al een keergehoord maar het kan natuurlijk nooit kwaad zo’ n mooi koor nog eenkeer te horen. Pärt Uusberg (remember that name) dirigeerde opnieuwzijn eigen Miserere en had weer heel erg veel succes. Ik moet maar eenskijken of ik de bladmuziek daarvan kan bemachtigen. Het kan wel eenseen heel populair stuk worden.

Het Hamrahlid Choir had ik inverleden jaar in Kopenhagen al twee keer gehoord. Dus ook het liedwaarbij ze door de zaal lopen en precies op tijd weer op het podiumzijn, indrukwekkend hoor! Sowieso knap hoe zo’n koor met de akoestiekomgaat. Want ook bij het opkomen en afgaan zongen ze een lied waarbijze in processie lopen. Ze zingen dan spat gelijk en daarvoor moet je jeheel erg goed kunnen focussen op je taak als zanger en op elkaar

In een volle Janskerk naar het Winners Concert geweest.Toen ik aan kwam stonden er wel honderd mensen voor de deur die noggeen kaartje hadden maar dolgraag naar binnen wilden. Het was de heledag vrij warm geweest en een uur daarvoor was er een enorme onweerbuigeweest. Dit zorgde er voor dat het niet alleen heel erg warm in dekerk was, maar ook nog eens heel erg vochtig en benauwd. Dit maakte hetverblijf in de kerk niet erg aangenaam.

Leuk gevonden zo’nWinners Concert! In navolging van Engeland  hebben veel landen nu eenkorencompetitie op TV. Dit zorgt ervoor dat het zingen in een koor weerpopulair aan het worden is.  Op een of andere manier is de NederlandseKorenslag verworden tot een competitie voor de koren die populairemuziek zingen. Ik heb een paar afleveringen gezien maar ik kon het alsdirigent uit de klassieke hoek toch moeilijk aanhoren. En dan heb ikhet niet over de koren zelf maar over de kritiek die de koren van dejury kregen. Wanneer er alleen maar musici in de jury zitten die uit delichte muziek dan heb je als klassiek koor geen schijn van kans.

InDuitsland is het ongetwijfeld anders. Het Ensemble Vocal uit Hamburg isde winnaar van het Deutscher Chorwettbewerb. Zij zongen het complexe enprachige O Tod, wie bitter bist du van Max Reger. Wat een prachtige koorklankbijvoorbeeld en dan zulke jonge mensen. Ik weet niet of Nederland eenvergelijkbaar koor heeft. Misschien op semi professioneel niveau welmaar zeker niet geschikt voor de Nederlandse Korenslag.

Ook deBelgische bijdrage was bijzonder. Camerata Aetas Nova uit Leuven magzich Choir of the year in Belgie noemen. Een veel kleiner maar ook eensveel jonger koor met een veel helderder koorklank. Na een hele goedestart vond ik dit koor toch wat tegen vallen in met name de lichtemuziek.

Daarna was het de beurt aan ons eigen Fontys Jazz Choiruit Tilburg de winnaar van Korenslag. Aan het applaus te horen was daarheel wat publiek op af gekomen. Helaas was de afstelling van het geluidzo ontzettend slecht dat ik het koor nauwelijks heb horen zingen. Hetkoor zelf moet hier toch bijzonder ongelukkig mee zijn. Ik vraag het meaf wiens beslissing het is geweest om zonder headsets te zingenterwijl de band wel werd uitversterkt. Mischien had de band zich meeraan de situatie kunnen aanpassen? Spelen in een ruime akoestiek vergtenige aanpassing en dit gebeurde niet. Omdat ik vrijwel achter in dekerk zat bleef er van het geluid niets over.

Het is zeker eencombinatie geweest van factoren dat ik het na het tweede lied niet meerkon uithouden in de kerk en ik was niet de enige. Het was zo warm enbenauwd dat ik me niet lekker voelde. Gelukkig kon ik makkelijk wegomdat ik helemaal achteraan zat. Eigenlijk was het concert al te langvoordat het Fontys Jazz Choir begon te zingen. Ieder koor had van mijminstens tien minuten minder mogen zingen dan was de opbouw van hetconcert beter geweest. Nadat ik weg was duurde het concert nog zekereen half uur. En de mensen die zijn gebleven hebben zich ongetwijfeldvermaakt. Ik zat al lekker op een terras met een glaasje wijn.

Tijdens het Europa Cantat Festival had ik de eerste tweetmeet! Sinds een maandje of wat ben ik achtief op Twitter. Ik probeer een beetje reclame te maken voor mijn weblog. Ik ontdekte al snel dat er meer mensen waren die over Europa Cantat aan het Twitteren waren. En er werd dus afgelopen week een echte tweetmeet georganoiseerd.

Afgelopen woensdag hadden we om 13.00 uur afgesproken. Heel grappig! Onder de Domtoren stond echt een handje volmensen. Zo heb ik Wichor, de zanger van de Blitstars ontmoet. Leuk! Hijis echt wel de Twitterdeskundige. Hij had een ding bij zich waarmee jeelkaars gegevens mee kunt uitwisselen: een "poken" zoals het genoemdwordt.  Dat hadden wij allemaal niet. Wij moesten het doen metouderwetse visitekaartjes. Zoals die van Tanja, die tekstschrijver is.Herman had geen kaartje maar hij is voorzitter van de KCZB (KoninklijkeChristelijke Zangersbond) dus erg makkelijk terug te vinden opinternet! Verder zag ik Froukje en iemand die zich qlog noemt maarwaarvan ik de irl naam ben vergeten?  Er ontstond meteen een heelgeanimeerd gesprek. Herman van de KCZB had mijn stukje in Vocaal (hetblad van de KCZB) gelezen en een aantal mensen kende mijn weblog. Zewaren benieuwd wat ik over de Tweetmeet zou gaan schrijven. Nou, dames en heren: jullie zijn stukvoor stuk hele leuke mensen die erg enthousiast zijn over EuropaCantat. Na een uurtje kletsen onder de winderige domtoren moest de eenna de ander weer weg, op pad naar een repetitie, een concert, lunch ofgewoon weer aan het werk. Wat een leuke belevenis!

Iedere dag ging de "conductorsgroup" bepaalde ateliers bekijken. We hebben het atelier bezocht van  Wait Whitman, een gospel dirigenmt die met een groep jongeren werkt. Hij heeft een hele enthoisiastem manier van repeteren en de jongelui vermaken zich kostelijk!

Na deze repetitie kwamen alle dirigenten bij elkaar en was ergelegenheid om Wait vragen te stellen of een discussie aan te gaan. De eerste dag was dit nog een beetje onwennig allemaal.  De study tours staan onder leiding vanTimothy Brown en Boudewijn Jansen. Het is erg leuk om de anderedirigenten te ontmoeten. Zo kwam ik Katrin tegen die ik ook al in Heezehad ontmoet bij een studiedag van Silvère van Lieshout, ook zag ikBertie en Herman die ik ken van het Symposium van Vocaal TalentNederland in Haarlem. Zij zijn allen dirigenten van kinder- enjeugdkoren. Veder nog een paar mensen die ik ook van deze gelegenhedenken en onze conclusie was dat je op manifestaties als deze toch steedsdezelfde dirigenten tegenkomt. Mensen die het leuk vinden een kijkjebuiten hun eigen keuken te nemen en die inspiratie op willen doen vananderen.Ik kwam zelfs Carlijn tegen waarmee ik samen heb gestudeerd en die iktoch zeker 20 jaar niet heb gezien. Zij studeerde destijds piano aanhet conservatorium en heeft mij destijds begeleid bij mijn zangexamen."Dikkertje Dap en De spin Sebastiaan hebben we gedaan. Met heel veelplezier en ik ken de liederen nog steeds helemaal uit mijn hoofd.Het openingsconcert van vanavond was geweldig maar daar gaat Mart overschrijven. Na het concert heb ik me toch laten verleiden tot eenbiertje op het Domplein door The Enschede Connection. Daarover latermeer.

Dinsdagavond ben ik naar het concert van de Estonian Youth MixedChoir geweest. Ik wist dat het een goed concert zou gaan worden want de koren uit Estland zijn altijd goed! Ik ben altijd weer verbaasd over de mooie volle klank die ik in de koren hoor terwijl de zangers zo jong zijn!

Op het programma stond dat er onder leiding van tweedirigenten zou worden gezongen maar dat was niet helemaal waar! Kippenvel bij de compositie Miserere van het 23 jarige koorlid PärtUusberg. Hij dirigeerde het stuk zelf en de bescheiden wijze waarop hetenorme applaus in ontvangst was erg mooi om te zien. Volgens mij washij zelf gewoon enorm onder de indruk van het geheel. Ook de stukken vanVeljo Tormis waren zo ontzettend goed en ook leuk om naar te luisteren.Jammer dat Nederland geen componist heeft die de Nederlandse cultuur opzo’n leuke manier over het voetlicht kan brengen.

Een land waarze dat wel hebben is Belgie. Er is ook een expo geopend in de Jaarbeursen ik ben meal flink te buiten gegaan in de stand van Euprint, een Belgischemuziekuitgeverij. Een aantal stukken van Kurt Bikkembergs gekocht,  JanCoeck en Gwendolyn Sommereyns een jonge Vlaamse vrouwelijke componistedie leuk en goed schrijft. Ook heb ik Giro Giro Canto: rcolta di canticorali per bambini en ragazzi deel 1, 2 en 3 gekocht! Voor hetjongenskoor heb ik alweer genoeg ingeslagen. En dan heb ik nog maar 3stands gehad:),