Leipzig

Wat is het eerste dat je doet als je in Leipzig bent? Juist, dan ga je naar de Thomaskirche, de werkplek van Johann Sebastian Bach (1685-1750). Altijd bijzonder om op deze historisch plek te zijn.

Behalve het standbeeld van Bach is dit ook te zien:

En nog een plakette

In de kerk wordt Bach ook geëerd met een glas in lood raam:

Maar zijn “herontdekker” Mendelssohn ook:

Het graf van Bach blijft indrukwekkend:

Nog een standbeeld ter ere van Mendelssohn:

Ook Wagner was in Leipzig:

En ten slotte Het Mendelssohn Museum aan de Goldschmidtstrasse:

En het beeld in de tuin:

Nog veel meer weten over Leipzig en haar componisten? Ga naar de site van Jos Smeets

10. Leipziger Symposium zur Kinder- und Jugendstimme (3)

De derde dag van het symposium, zondag, was voor mij het meest interessant. De lezing Der Umgang mit dem Stimmwechsel von 1700 bis heute van Dr. Ann-Christine Mecke was uiterst informatief. Wat was de positie van de jongenssopraan in de 18e eeuw en wat betekende het voor die jongens om “de baard in de keel” te krijgen, te muteren.De zangers stonden onder enorme druk: in het koor zingen gaf ze status, ze verdienden er hun geld mee en ze hadden onderdak. Na de stemwisseling hadden ze vaak geen werk meer dus het is aannemelijk dat ze hun stemwisseling zoveel mogelijk probeerden te verdoezelen door in falset door te zingen. Ook was de lezing een mooie uiteenzetting hoe de verandering van de muziekpraktijk in de 19e en 20ste eeuw een weerslag heeft op de samenstelling van de (jongens) koren. Rond 1900 werden vrouwen steeds meer actief in de muziek en kwam er steeds meer aandacht voor de mannenstem. De functie van het jongenskoor verschoof langzamerhand van die van de uitvoeringsprakrijk naar zingen als vorm van muziekonderwijs.

Ook de lezing van Prof. Dr. Michael Fuchs: Vom kleinteiligen Forschungsergebnis zum interdisziplinären
Leipziger Konzept für die Kinder- und Jugendstimme
gaf een prachtig inzicht in hoe de stemwisseling van de jongens in historische perspectief is veranderd en welke invloed dat weer heeft op de muziekpraktijk. veranderingen. Het feit dat de stemwisseling rond 1600 rond de 17-18 jaar lag en nu rond de 13-4 jaar heeft een onmiddellijke invloed op samenstelling van de (jongens) koren en dus op de klankkleur. Ook ging Dr Fuchs in op het feit of de stemwisseling te voorspellen is. Als oud zanger van het Thomanerchor én foniater doet hij hier veel onderzoek naar. Deze samenwerking levert een schat aan informatie op.

Ook de vraag “wel of niet zingen tijdens de stemwisseling” kwam deze ochtend uitvoerig aan de orde. Over het algemeen kan zingen tijdens de stemwisseling geen enkel kwaad. Meestal kunnen jongens prima alt zingen en een tijdje in hun falsetstem of mixen het met hun “nieuwe” stem. Het voordeel is dat hun muzikale ontwikkeling niet stil komt te staan en je als dirigent de wisseling goed kunt begeleiden. Maar als de jongen in een kinder- of jongenskoor zingt dat regelmatig grote prestaties moet leveren, is het zinvol een tijdje op een lager pitje te zingen. Bij het Thomanrchor zingen de jongens dan zes maanden tot een jaar in een “mutantengroep” totdat ze tenor of bas kunnen zingen. Of iemand bas of tenor wordt is volgen Prof Dr. Fuchs genetisch bepaald. Maar algemeen kan men wel vaststellen dat wie als kind veel en met plezier heeft gezongen dit vaak op latere leeftijd blijft doen.

Volgens jaar is er rond deze tijd weer een symposium. Het lijkt me erg leuk om daar met een grotere Nederlandse delegatie heen te gaan.

Klik hier voor het volledige programma van het symposium.

10. Leipziger Symposium zur Kinder- und Jugendstimme (2)

Zaterdag een overvol, maar zeer interessant programma op het Symposium zur Kinder- und Jugendstimme in Leipzig. In alle vroegte hadden we al de eerste workshop Wie kann man Funktionen der Phonation visualisieren? Door PD Dr. Matthias Echternach. Een vrij technische workshop over de werking van het stemapparaat, maar heel begrijpelijk en inzichtelijk gebracht met interessante filmpjes en demonstraties. Daarna een referaat over 3000 Jahre Stimmforschung door Prof. Dr. Jürgen Wedler en Alles nur Mechanik? Stimmlippenschwingungen bei Kindern, Jugendlichen und Erwachsenen door Prof. Dr. Dr. Ulrich Eysholdt. Ook twee vrij technische referaten maar in hele begrijpelijke taal, zelfs in het Duits. Heel erg nuttig om op deze manier je kennis van het technische aspect van het zingen weer eens “op te halen” en met nieuwe onderzoeksmethodes kennis te maken..

In de pauze was er een kleine boekenbeurs maar met een grote keuze aan boeken over de kinderstem en kinderkoordirectie. Daar waar in er in Nederland misschien één boekje is verschenen en in Vlaanderen iets meer, kun je in Duitsland echt je hart ophalen. Ik ben weer vier boeken rijker en dan nog moest ik kiezen, want er is zoveel!

De twee lezingen ‘s middags vond ik wat minderer sterk: Singen im Spiegel von Forschung und Praxis.Aktuelle Entwicklungen aus musikpädagogischer Sicht van Prof. Dr. Peter Brünger en Kinder brauchen starke Stimmen: Zur Praxisrelevanz empirischer Forschung und Forschungsrelevanz gesanglicher Praxis door Prof. Dr. Gunter Kreutz und Wibke Gütay. Maar altijd nog steeds zeer de moeite waard natuurlijk. De workshop Lernen bewegt – bewegt lernen van Toni Wimmer kon me echter totaal niet boeien. Misschien was ik moe, was er een slechte akoestiek in de zaal waardoor ik het Oostenrijks niet goed kon verstaan… Hij had wel een paar hele leuke oefeningen maar de zin ervan sloot wat mij betreft niet goed aan bij zijn verhaal. Dat was wel het geval bij Scream and Shout – Der Sound von Pop und Musical door Prof. Sascha Wienhausen uit Osnabrück.  Een aanrader voor iedereen die meer wil weten over nieuwe technieken in het zangonderwijs met betrekking tot moderne muziek. Ook was er nog een rondetafeldiscussie (tevens radio-opname) over Was nützt Stimmforschung für das Singen mit Kindern und Jugendliche. Het gehele gesprek wordt uitgezonden op Figaro Spezial op 3 maart aanstaande. Daarna gaf de dirigent van het Wolfratshauser Kinderchores Yoshihisa Matthias Kinoshita nog een inleiding op het concert dat we ‘s avonds nog te horen zouden krijgen ‘s avonds.

Na deze overvloed aan informatie konden we eindelijk genieten van een heerlijk buffet met een glaasje wijn.Erg veel leuke en interessante gesprekken gevoerd. Het concert van het Wolfratshauser Kinderchor was geweldig en daarna nog tot in de kleine uurtje nagepraat met collegae. Heerlijk om te doen!

Voor een volledig programma van het symposium klik hier

10. Leipziger Symposium zur Kinder- und Jugendstimme

Dit weekend ben ik bij het tiende Symposium zur Kinder/ und Jugendstimme in Leipzig. Doel van het symposium is wetenschap en praktijk meer tot elkaar te brengen. Het symposium wordt bezocht door zangers, logopedisten, KNO artsen, foniaters en kinderkoordirigenten. Vanavond al drie lezingen bezocht.

De eerste was Wie kann man Functionen der Phontion visualisieeren? door PD Dr. Matthias Echternach. Een lezing waarbij ik als “simpele” koordirigent meteen in het diepe werd gegooid maar waar ik wel dermate veel van opstak zodat ik de rest van de technische lezingen beter kon begrijpen. De lezing Mädchen, Knabe, Frau mann: Welche sind die Stimmklangunterschiede? door Prof. Dr Johan Sundberg en Klangproduktion und -formung bei Kinder und Erwachsenen door Prof. Dr Bernhard Richter ging voor een deel over zangstemtechinsche onderwerpen die ooit geleerd had maar het werd prachtig in beeld gebracht middels filmpjes of direct in praktijk gebracht door technische hulpmiddelen die ter plekke gebruikt werden.

Voor een volledig programma klik hier.

Een nieuw geluid in het nieuwe jaar

Vanaf 1 januari 2012 treden de Kringzingers op onder een nieuwe naam, die naar we hopen modern, vrolijk maar toch ietwat formeel is, duidelijk de verbondenheid met de Universiteit Twente laat zien en tenslotte wervingskracht heeft voor UT-ers van buitenlandse afkomst:

Het grote werk

Jaren geleden maakte ik samen met mijn vader, weerman Johan Effing uit Losser, een nieuwe tekst op The Weatherforecast van Keating. Met mijn kamerkoor heb ik dit werk diverse keren met veel succes uitgevoerd, o.a. op het KNMI. Er is ooit een opname van gemaakt. Voor de liefhebbers is deze hier te beluisteren.

Het grote werk

Goedemiddag, dit is de weersverwachting
volgens de wens van iedere weeramateur.
Zoals Herr Professor Reuder heeft voorspeld
zou dit een zachte winter worden,
dus na een kleine vorstperiode viel de dooi alweer zeer snel in.
Maar er is echt winterweer op komst.
Zoals het zich laat aanzien kan ons tegen het begin
van volgende week transportkou uit Rusland bereiken.
Achter een depressie om, die over Finland naar het zuidoosten trekt
staat boven zuid-Finland een blizzard
en in Centraal-Azië waait de Bhuran.
De computers verwachten boven Noord-Europa
zelfs een luchtdrukwaarde van 1050 hPa.
Deze ontwikkeling staat garant voor een periode
van ouderwets winterweer.
Voor het eerst sinds lange tijd krijgt de Russische Beer
de gelegenheid zijn tanden te laten zien.
Een eerste koufront bereikt ons morgen met regen
die snel overgaat in sneeuw waardoor op uitgebreide schaal
gladheid kan ontstaan.
Het gaat vriezen en de wind, uit richtingen tussen noord en oost, neemt toe tot stormachtig.
De temperatuur gaat dalen tot meer dan tien graden onder nul
en in het oosten plaatselijk tot min vijftien graden.
Tenslotte een veelgehoorde vraag:
Komt er nog een Elfstedentocht?
Nou, het ziet er naar uit dat het grote werk kan beginnen
en wanneer we dan zeker tien nachten strenge vorst,
dat wil zeggen: tien nachten met minimumtemperaturen
van tien tot vijftien graden onder nul zullen hebben ….

De kans zit er wel in.