Afgelopen zaterdag gaf ik weer koorscholing aan een deel van het Hardenbergs Christelijk Mannenkoor, een zeer groot mannenkoor van wel 120 zangers. Maar afgelopen zaterdag was er een select groepje van zo’n 30 fanatiekelingen die wel eens wat meer wilden weten over zangtechniek, solfège en muziektheorie. Na veel zangoefeningen en uitleg was er ook flink wat tijd om vragen te beantwoorden. En dan blijkt dat zo’n groep altijd weer samen meer te weten dan ze dachten. Een hele leuke ochtend en voor herhaling vatbaar!
Ook belangstelling voor Koorscholing? Neem contact op met mariette.effing(@)koorenzo.nl
Koorvorming Hardenbergs Christelijk Mannenkoor
Afgelopen zaterdag 18 november gaf ik voor de tweede keer een workshop koorvorming aan het Hardenbergs Christelijk Mannenkoor. Niet aan het hele koor maar aan een selecte groep mannen die zich graag wat meer wilden verdiepen in de zangtechniek en algemene muzikale vorming. De eerste workshop was nog wat algemeen en hebben we de tijd genomen elkaar water beter leren kennen. In de tweede workshop kwamen de mannen wat meer op dreef en stelden me allerlei vragen over maatsoorten, mineur en majeur… kortom, dat smaakt naar meer! Tot ziens in 2018!
Waar zijn de mannen?!
Waar zijn de mannen?
Het begint steeds meer mensen op te vallen: de zingende man is aan het verdwijnen. Gemengde, vierstemmige koormuziek (SATB) wordt steeds vaker omgeschreven voor een driestemmige bezetting (SABar) en vrouwenkoren schieten als paddenstoelen uit de grond. Natuurlijk zingen er nog wel mannen, bijvoorbeeld in mannenkoren, maar daar is behoefte aan een jongere generatie. Ook bij kinderkoren zien we vaak maar een paar verdwaalde jongens. Hoe komt dat?
Jongens aan het zingen krijgen en zorgen dat ze dat blijven doen. Dat is het centrale thema van het symposium en het jongenskorenfestival op vrijdag 5 en zaterdag 6 juni 2015 in Oldenzaal.
Het symposium Boys, Keep on Singing! op vrijdag 5 juni 2015 is voor iedereen die professioneel met de jongensstem werkt: kinder-, jeugd- en jongenskoordirigenten, studenten docent muziek, koordirectie en zang, zangdocenten, (muziek) leerkrachten basis- en middelbaar onderwijs, logopedisten en muziektherapeuten. In diverse workshops, lezingen, presentaties en een forumdiscussie komen verschillende onderwerpen aan de orde als de ontwikkeling van de jongensstem, wat is jongensgedrag en leren jongens anders dan meisjes. Gastsprekers zijn Martine Delfos (biopsycholoog en psychotherapeut), Bouwe Dijkstra (oprichter van het Kampen Boys Choir en het Roder Jongenskoor), Annette Thijs (onderwijskundige bij het SLO), Jurriaan Snelleman (KNO-arts) en Panda van Proosdij (voice & physique). Tijdens het symposium wordt nieuw repertoire gepresenteerd en is er gelegenheid om te netwerken. Deelname aan het symposium kost slechts € 25.
Informatie en aanmelding
Jongenskorenfestival zaterdag 6 juni 2015
Jongenskoren kunnen in verschillende leeftijdsgroepen meedoen aan het festival. Zo horen we hoe binnen de ontwikkeling van het koor op ieder niveau kwaliteit bereikt wordt. Er zijn kleine en grotere podia, geschikt voor ieder niveau en iedere leeftijd. Om aan het korenfestival deel te nemen hoef je geen bestaand jongenskoor te zijn. We willen ook koorscholen die een (kleine) jongensgroep hebben of de jongens uit kinder- en jeugdkoren die zich eenmalig manifesteren als jongensgroep uitnodigen naar Oldenzaal te komen. In een spel met alle deelnemende koren zullen begrippen als samenwerken en discipline op een speelse wijze aan de orde komen.
Deelname aan het festival kost € 50 per koor inclusief lunch, drinken en versnaperingen. Kom je met verschillende leeftijdsgroepen dan betaal je een meerprijs van € 25 per extra groep.
Informatie en aanmelding
Praktijkdag zingen met kinderen
Morgen zaterdag 18 oktober mag ik een workshop geven tijdens de praktijkdag zingen met kinderen in het Vlaamse stadje Sint Niklaas. Deze dag wordt georganiseerd door de Vlaamse korenorganisatie Koor & Stem en is bedoeld voor kinderkoordirigenten en leerkrachten in het basisonderwijs. Mijn workshop heeft de titel ‘Wat doen we met de jongens?’. Een vraag die ik zo vaak gehoord heb op dit soort dagen. Leuk hoor zo’n studiedag over zingen met kinderen. Er is van alles op het gebied van repertoire, didactiek en spelvormen maar aan het eind van zo’n is er altijd wel iemand die de vraag stelt ‘Maar wat doe ik nou met de jongens? Een vraag die ook centraal staat op 5 & 6 juni 2015 tijdens het symposium en jongenskorenfestival in Oldenzaal. Nieuwsgierig? Neem vast een kijkje op www.jongenskorenfestival.nl.
Workshops voor koordirigenten
Kijk op de site voor informatie over de praktijkdagen voor de amateurdirigent en de studiedagen voor de kindekoordirigent
Kunsthuis-nederland.nl
In 2014 ga ik een aantal praktijk- en studiedagen geven via Kunsthuis Nederland.
Kunsthuis-nederland.nl organiseert workshops en masterclasses voor dirigenten, theatermakers en regisseurs en choreografen. Ze werkt daarin samen met inspirerende docenten die hun sporen in hun vakgebied verdiend hebben. De masterclasses en workshops kunnen door het hele land plaatsvinden en daarom werkt Kunsthuis.nl samen met lokale partners.
Binnenkort meer informatie!
Leipziger Symposium zur Kinder- und Jugendstimme (2)
Afgelopen weekend was ik bij het Leipziger Symposium zur Kinder- und Jugendstimme, een jaarlijkse bijeenkomst van foniaters, logopedisten, zangpedagogen, therapeuten en (kinder)koordirgenten. Kortom: iedereen die zich professioneel met de kinderstem bezig houdt. Belangrijkste ‘gangmaker’ van dit symposium is de bekende Duitse foniater Prof Dr Fuchs, die onder andere het Thomare Chor’ onder zijn hoede‘ heeft.
Lezing van kinderkoordirigent Ulrich Kaiser:
Umgang mit Jungen in Kinder- und Jugendchören- integrative Konzepte.
Wir hatten mal zwei Jungen, aber die sind schon lange weg’ .
Waarom is het zo moeilijk jongens in een kinderkoor te krijgen en vooral te houden? Toen dirigent Ulrich Kaiser het Rundfunk Kinderchor overnam bestond het uit 54 meisjes en 3 jongens. Ulrich wilde het aantal jongens bij dit koor vergroten en besloot bewust contact te zoeken met deze jongens. Want het hield hem bezig: wat drijft die jongens eigenlijk en waarom blijven ze zingen? In Duitse kinderkoren zingen ongeveer 10 % jongens. Na de stembreuk verdwijnen ze vrijwel allemaal, maar vaak ook voor die tijd al. Een beeld vergelijkbaar met Nederlandse kinderkoren.
Ulrich Kaiser stele zich de vraag: kunnen jongens dan niet zingen? Natuurlijk wel, maar interesseert het ze niet, zijn ze niet sociaal genoeg? Volgens Kaiser moet je jongens en meisjes niet gelijk behandelen in je koor. Als dirigent moet je een jongensbril opzetten en daar naar handelen.
Tips van Ulrich Kaiser:
- Repertoire: jongens willen niet alles zingen, houd rekening met de onderwerpen. Je moet dat erkennen.
- Dansen: doe maar even niet. Jongens willen dat vaak niet waar meisjes bij zijn.
- Jongens hebben een stemwisseling: is er daarna nog motivatie. Dat moet je gaan bieden. Geef oudere jongens een voorbeeldfunctie en zoek bewust ook repertoire waarbij ze mee kunnen doen op hun eigen niveau.
- Heb aandacht voor bv voetbal en zorg ook voor mannelijke begeleiders.
- Schakel een mannelijke zangdocent in.
- Maar onderscheid in koorkleding tussen jongens en meisjes. Maak ze herkenbaar.
- Maak ook reclame mét jongens.
- Kies geen tuttige koornaam .
- Let op kleinigheden Jongens houden gewoon van andere dingen, heb daar aandacht voor.
Jongens gaan pas echt zingen als ze zich thuis voelen in een koor. Maak ze tot blikvangers, neem ze apart. Maak de atmosfeer ook jongensachtig en zorg dat ze zich trots voelen als ze zingen.
Ulrich Kaiser is hard op weg zijn droom waar te maken dat zijn kinderkoor uit 50 % jongens en 50% meisjes bestaat. Hij heeft zelfs een jongensquotum ingesteld en werft heel specifiek, en met succes!
11. Leipziger Symposium zur Kinder- und Jugendstimme (1)
Morgen op pad naar Leipzig. Daar organiseert de beroemde Duitse foniater Prof. Dr. Michael Fuchs van vrijdag 22 tot zondag 24 februari voor de elfde keer het ‘Symposium zur Kinder- und Jugendstimme’. www.kinderstimme.uniklinikum-leipzig.de
Dit keer is het thema ‘Buitengewoon ?’.
Iets dat bijzonder is, anders is of op valt heeft vaak een verborgen boodschap. Hoe gaan wij daar als professionals op een verantwoorde manier mee om. Kan zingen en stemtherapie kinderen helpen te integreren of zichzelf accepteren. Het gaat hierbij niet alleen om kinderen met een handicap of bijzondere kinderen, maar ook om kinderen met verschillende sociaal culturele achtergronden en religies. Ook worden verschillende en muziekstijlen onder de loep genomen en hoe deze te zingen met kinderen. Er zijn lezingen en workshops over hoe stimuleren we jongens om te gaan zingen, zingen met een gehoorbeschadiging, verschillende generaties die samen zingen, zingen en spraakontwikkelingsstoornissen, zingen en integratie, hoe gaan we om met kinderen met een handicap en nog veel meer.
Het symposium is bedoeld voor iedereen die beroepsmatig met de kinderstem werkt: zangpedagogen, muziekdocenten, koordirigenten, therapeuten, logopedisten en K&O artsen (foniaters).
Maar op de heenweg een tussenstop gemaakt in Eisenach!
Europa Cantat Torino (slot)
Al met al een heerlijke tijd gehad tijdens Europa Cantat in Turijn. Het Conductors Programme was uitgebreid, van een overwegend hoog niveau en zeer gevarieerd. Dat verdient alle lof en ik hoop dat ook de komende editie van Europa Cantat in Pècs 2015 weer zo’n mooi programma voor de dirigenten gaat samenstellen. Ook de concerten waren van een zeer hoog niveau en op prachtige locaties. Wel waren er een paar dingen wat betreft het “totaal pakket” die me zijn opgevallen en waarover ik minder enthousiast ben.
Turijn is een grote stad en dat betekende dat de concerten en workshoplocaties erg ver uit elkaar lagen. De eerste dagen heb ik zoveel gelopen dat ik later besloot bepaalde concerten te laten schieten om ik het niet meer zag zitten zoveel te lopen in de hete middagzon. Dit vond ik met name jammer daar waar het de workshoppresentaties betrof. Ik heb uiteindelijk soms niet gekozen voor de concerten en presentaties die ik graag wou horen, maar wat beloopbaar was binnen een bepaalde tijd.
Tenslotte, alhoewel het Conductors Programme van een hoog niveau was, vond ik het erg jammer dat er zo weinig gelegenheid was elkaar te ontmoeten. Het aanbod van de workshops en de Conductors Tour was goed maar daarnaast kwam je elkaar bijna niet tegen omdat alles zich over een groot gebied afspeelde. Het was mooi geweest wanneer het Toriono Incontra waar een deel van het programma plaatsvond ook een speciale ruimte had waar dirigenten, workshop- en leiders elkaar konden ontmoeten.
Maar al met al kijk ik terug op een fantastisch festival!
Europa Cantat Torino 2012 (15)
Europa Cantat 2015
Op zaterdagochtend viel ik met de neus in de boter toen ik bij de stand van Annie Bank in de bladmuziek stond te neuzen. Ik hoorde ineens zeer luid mannenkoorgezang en het duurde niet lang of ik was op de receptie van Pécs Cantat 2015. Met wijn, lekkere hapjes en veel wijnliederen gezongen door het mannenkoor kondigde Pécs Europa Cantat 2015 aan. Dat wordt vast een groot feest daar over drie jaar. Een aantal jaren geleden was ik bij Pécs Cantat en het is een prima stad om een evenement als Europa Cantat te organiseren. Zeker nu ze een nieuwe concertzaal met vele mogelijkheden schijnen te hebben. Ik ben erg benieuwd!
Slotpresentaties
Die middag was ik ook weer bij een aantal slotpresentaties in een van de prachtige theatertjes van Turijn. Maar de presentatie van het atelier A10 American Ethnic Music: traditionele Braziliaanse, Argentijnse en Peruaanse liederen, was helaas van een zeer laag niveau. Ongetwijfeld interessante muziek en leuk om te doen lijkt me. maar ik vroeg me wel af of deze slotpresentatie onder leiding van Gustavo Maldino niet beter had kunnen klinken én wat het minimum niveau van een slotpresentatie zou moeten zijn. De liederen werden uitgevoerd met hier en daar een toelichting maar er leek nauwelijks iets aan koor- of stemvorming gedaan. Aan de ateliers A kan iedereen mee doen, ook ongeoefende stemmen, maar deze presentatie was wel heel erg minimaal. Natuurlijk ben je als dirigent afhankelijk van de inschrijvingen maar ik kan me niet voorstellen dat het niet beter had kunnen klinken. Dan bleek de dirigent Ints Teterovskis toch een betere koorpedagoog bij de presentatie van het atelier Invitation to Baltic Song Celebrations. Hij had een mooi variatie aan liederen uitgezocht van verschillend niveau waardoor het een mooie presentatie werd die het publiek een interessant overzicht gaf van de Baltische koormuziek.