Morgen gaat het Holland Festival Oude Muziek van start in Utrecht. Jarenlang heb ik daar als vrijwilliger gewerkt om te helpen met de kaartverkoop, het inrichten van de verschillende locaties, het bewaken van deuren en mensen de plaatsen te wijzen. Het was een geweldige tijd, erg gezellig, hard werken en je stak er nog wat van op ook. Na er een paar jaar uit te zijn geweest ben ik vorig jaar weer een weekendje wezen helpen en ik moet zeggen dat het ook dit jaar weer erg kriebelt om te gaan. Ook dit jaar zijn er weer zo’n 100 concerten te beluisteren in Muziekcentrum Vredenburg en andere historische locaties in Utrecht.
Thema dit jaar is Tien eeuwen polyfonie en gezien de uitslag van de huidige poll vrees ik dat ik voor de bezoekers van mijn log even moet uitleggen wat polyfonie is. Letterlijk betekent het ‘veelklinkend’. Het is een meerstemmige compositietechniek waarbij aan de melodiën een grotere expressieve waarde wordt toegekend dan aan de akkoorden. De melodieën zijn onafhankelijk, vallen na elkaar in en imiteren elkaar dan op verschillende manieren. Bijna iedereen zal wel eens op deze manier hebben geprobeerd te zingen: in canon. Componisten verzonnen echter de meest ingenieuze imitaties, een paar tonen hoger of lager, omgekeerd of gespiegeld. Ook werd het een sport om zo meerstemmig mogelijk te schrijven. Een absoluut hoogtepunt op het gebied van de polyfonie is het 40 stemmige motet Spem in alium nunquam habui van Thomas Tallis. Op zaterdag 27 augustus zal vanaf 12.00 uur dit motet op verschillende locaties in Utrecht worden uitgevoerd, door een speciaal festivalkoor onder leiding van Adrián Rodriguez Van der Spoel .
Als jonge conservatoriumstudent heb ik ook eens gewerkt op een oude muziek festival in Oxford en daar was ik toen zo gefascineerd door de omvang van de partituur dat ik die meteen gekocht heb. Uitgevoerd heb ik het nog nooit, misschien komt dat er ooit van. Je moet je dan voorstellen dat je een opengeslagen partituur van 50 cm hoog en 70 cm breed voor je hebt liggen. Voor je staan dan acht (!) vijfstemmige koren, die ook nog eens polyfoon zingen.
Kijk ook eens op deze site.
