De jongens van het Stadsjongenskoor hebben het gisteren uitstekend gedaan. De opstelling in de Plechelmusbasiliek is zodanig dat de jongens zich van hun allerbeste kant moeten laten zien willen ze op de eerste rij te horen zijn. “Vroeger” zat het jongenskoor altijd op het priesterkoor tussen koor I en II in. Met de komst van Klaas Stok de huidige dirigent van Consensus Vocalis is daar verandering in gekomen en zingen de jongens helemaal achter in de kerk op de koorzolder. Zo is de omgekeerde situatie onstaan van hoe het waarschijnlijk in de tijd van Bach werd uitgevoerd. Al in Bach’s tijd werd er gesproken over het theatrale effect van de opstelling. In de Thomaskirche in Leipzig stonden de twee koren achter in de kerk in de breedte tegenover elkaar. Het derde koor, de soprano in ripieno, stond op het priesterkoor rondom het altaar en zong er in de lengte tegenin. Hierdoor ontstond er een kruisvorm die ook in het stuk zelf terug te vinden is. In het geval van de Plechelmusbasiliek in Oldenzaal moet er een afstand van ruim 60 meter worden overbrugd voordat het geluid bij de eerste rij is aanbeland. Dat lukt nooit om dat allemaal mooi gelijk in de maat te krijgen zal de kenner dan zeggen. Nee, maar daar is iets op gevonden. Halverwege de kerk sta ik precies midden in de kruisgang, tussen het publiek. Ik dirigeer de jongens zelf: een hele eer!
Goed luisterend tacteer ik vanaf het begin mee zodat de jongens gewend raken aan het feit dat mijn slag niet precies gelijk is aan wat ze horen. Een paar maten voor hun eigen inzet versnel ik mijn slag nog een heel klein beetje en dan geef ik de inzet en moet de melodie met veel “gang er in” gezongen worden. Het is een heel geconcentreerd werkje en heel erg leuk om te doen. Voor het publiek dat om me heen zit is het een hele belevenis. De beste plaatsen heb je in de Plechelmus dus niet op de eerste rij, maar in het midden. Het is erg moeilijk voor het jongenskoor om de hele kerk vol te zingen vooral als er ook nog een twee koren en orkesten klinken. De eerste jaren kwamen we tot rij 8, vorig jaar tot rij 4 en dit jaar kwamen mensen van de eerste rij na het concert spontaan en enhousiast naar me toe dat ze de jongens hadden gehoord! Nu moet ik ook zeggen dat Klaas Stok dat fantastisch doet, hij geeft het koraal dat het jongenskoor zingt muzikaal alle ruimte om mooi tot klinken te laten komen.
Morgen zingen we in de Westerkerk in Amsterdam samen met Consensus Vocalis en het Combattimento Consort olv Jan Willem de Vriend. Andreas Weller, tenor (Evangelist), Geert Smits, bas (Christus), Lisa Larsson (sopraan), Christoph Dumaux (countertenor), Andreas Post (tenor), Thomas Bauer (bas) Aanvang 19.30 uur.
