Vandaag was het dan eindelijk zover: Servus Junior is begonnen! Hiermee wordt Servus Junior de derde afdeling van Muziektheater Servus Almelo. Iedere woensdagmiddag van 14.45 tot 15.45 uur krijgen kinderen vanaf 6 jaar lessen in zingen, drama en beweging. De kinderen gaan een eigen voorstelling maken maar werken ook mee aan de voorstellingen en optredens van de musical- en klassieke afdeling. Een aantal kinderen had al meegedaan aan de voorstellingen Laterna Magica en Over de Brug. Vanmiddag begonnen meer dan 20 minderen in de leeftijd van 6 to 12 jaar uit Almelo en omgeving aan het grote avontuur.
Ook meedoen? Kom dan volgende woensdag naar de Klankkast Bosrand 8 Almelo.
Meer informatie: servus@koorenzo.nl
Grafschafter Chortage 2016
Komend weekend ben ik weer met 50-60 Duitse en Nederlandse kinderen in Kloster Frenswegen (Dld) voor de Grafschafter Chortage. Een hele leuke belevenis, ieder jaar weer! Ook dit jaar hebben we eer en leuk pakket aan nieuwe liedjes samengesteld voor alle leeftijden. Ook leuk om mijn collegae weer te zien. Onder andere Norma Edens met wie ik al jaren heel erg leuk samen werk tijdens dit intensieve weekend. Maar dit jaar gaan we ook eens werken aan opvolging. Alex Wentzel, eerste jaars docent muziek in Enschede, gaat ook weer mee. We zullen hem een paar mooie taken geven en hem opleiden tot koorweekendleider! Succes Alex!
Konzert Chortage 2015
Kinderkorendag Nationale Opera Amsterdam
Al vroeg zaten 27 jongens van het Stadsjongenskoor Oldenzaal gisteren in de trein naar Amsterdam om naar de Kinderkorendag van de Nationale Opera te gaan. Samen met nog 300 andere kinderen kregen ze de hele dag workshops over alles wat met opera te maken heeft zoals zang, dans en drama. Bovendien een heel leuk kijkje achter de schermen! Een enorm groot gebouw met lange gangen waar je snel de weg kwijtraakt. De sopraan Francis van Broekhuizen gaf als een echte diva een fantastische workshop over wat opera eigenlijk is. Gewoon alles overdreven doen en vooral heel hard zingen. Onderwerpen zijn dan vaak sex, moord en mooie meisjes die dood gaan aan de vliegende tering. Ze maakte het extra spannend door de slotscène uit Tosca te laten horen gezongen door Maria Callas en de kinderen mochten de hand opsteken als ze het moment herkenden wanneer ze van de toren sprong. Ik vond het kostelijk en zo kreeg ze het muisstil in een zaal met 150 kinderen.
Aan het eind van de dag was er een hele leuke presentatie waar alle kinderen het lied “Verder van huis” zongen op dat grote beroemde podium. Ik vond het prachtig!
Praktijkdag zingen met kinderen
Morgen zaterdag 18 oktober mag ik een workshop geven tijdens de praktijkdag zingen met kinderen in het Vlaamse stadje Sint Niklaas. Deze dag wordt georganiseerd door de Vlaamse korenorganisatie Koor & Stem en is bedoeld voor kinderkoordirigenten en leerkrachten in het basisonderwijs. Mijn workshop heeft de titel ‘Wat doen we met de jongens?’. Een vraag die ik zo vaak gehoord heb op dit soort dagen. Leuk hoor zo’n studiedag over zingen met kinderen. Er is van alles op het gebied van repertoire, didactiek en spelvormen maar aan het eind van zo’n is er altijd wel iemand die de vraag stelt ‘Maar wat doe ik nou met de jongens? Een vraag die ook centraal staat op 5 & 6 juni 2015 tijdens het symposium en jongenskorenfestival in Oldenzaal. Nieuwsgierig? Neem vast een kijkje op www.jongenskorenfestival.nl.
Grafschafter Chortage 2014
Vorig weekend was ik samen met collega Norma Edens en met 50 Duitse én Nederlandse kinderen in Kloster Frenswegen (Dld) voor de Grafschafter Chortage 2014. In één weekend studeren we zo’n 15 nieuwe liedjes in en geven dan op zondagmiddag een concert voor ouders en andere belangstellenden. Dit doen we nu al meer dan 25 jaar met veel succes. Naast de 50 kinderen gingen nog 6 jongelui mee om ons met van alles te assisteren, en een echtpaar voor het welzijn van de kinderen. Het onderdak in Kloster Frenswegen is prima. Een ideale plek om zo’n koorweekend te houden.
Maar dit jaar was er op zaterdagavond een speciaal intermezzo. Terwijl de jongelui bezig waren alle kinderen het bed in te dirigeren en de leiding eindelijk aan een wijntje zat, ging rond een uur of half elf ging ineens het brandalarm af. Iets dat ik in al die jaren nog nooit had meegemaakt. Terwijl ik, naar buiten ging om polshoogte te nemen, haalden de jongelui als vanzelfsprekend alle kinderen uit de kamers, checkten de wc’s en douches en brachten de kinderen bij elkaar op een plek waar we snel naar buiten konden om te wachten op de brandweer. Maar liefst drie brandweerwagens rukten uit en zo’n twintig brandweermannen stonden in vol ornaat klaar. Alhoewel ze in het systeem konden zien op welke kamer het alarm was afgegaan werd het hele gebouw doozocht. Omdat dit wel even kon dueren gingen de jongelui met de kinderen naar de Aula om liedjes te zingen. Dat deden super goed! Na drie kwartier gaf de ‘Ortsbrandmeister’het sein velig en konden alle kinderen naar bed.
Met weinig slaap, maar met extra repetitie gaven de kinderen op zondag toch nog een heel goed concert.
Doe mee met de Matthäus-Kinderscratch onder leiding van Ton Koopman!
Op zaterdag 25 mei aanstaande vindt een unieke Matthäus-scratch plaats onder leiding van Ton Koopman in de prachtige Nicolaikerk te Utrecht. Deze scratch is een unieke gelegenheid voor volwassenen én kinderen om delen te zingen uit de Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach onder leiding van de wereldberoemde dirigent Ton Koopman.
De kinderscratch
In twee delen van de Matthäus Passion zingen kinderen een prominente rol omdat ze de koraalmelodie zingen. Deze koralen worden op zaterdag 25 mei vanaf 14.00 uur ingestudeerd tijdens de speciale Matthäus Kinderscratch. Onder deskundige leiding van Mariette Effing zullen de koralen op een speelse wijze worden ingestudeerd, waarna alle kinderen zullen deelnemen aan de openbare presentatie om 18.15 uur onder leiding van Ton Koopman. Het geheel wordt begeleid door een professioneel barokorkest. Er is een basis kinderkoor aanwezig bestaande uit leden van het Stadsjongenskoor Oldenzaal.
Aanmelding en deelname voor kinderen
Kinderen tussen de 8 en 16 jaar* kunnen zich aanmelden via kinderscratch@ademamusica.nl. Vermeld duidelijk ‘Deelname Kinderscratch’, naam, leeftijd en of je al vaker in de Matthäus Passion hebt meegezongen. Na aanmelding volgt een bevestiging, informatie over de betaling en krijgen de kinderen oefenmateriaal toegezonden. Kosten van de Kinderscratch: € 5. Informatie: 06 2184 3943 (Hilbrand Adema)
Aanmelding en deelname voor volwassenen
Natuurlijk kunnen ook volwassenen zich nog aanmelden voor de scratch via scratch@amsterdambaroque.nl. U ontvangt dan een inschrijfformulier met verdere informatie.
De kosten voor volwassenen bedragen € 50, inclusief koffie/thee en lunch. U wordt automatisch voor een jaar Vriend van het Amsterdam Baroque Orchestra&Choir.
Informatie: 0183-622880 (Tonnie Meinhardt)
Meer informatie: www.amsterdambaroque.nl
*jongens tot de stemwisseling
Leipziger Symposium zur Kinder- und Jugendstimme (2)
Afgelopen weekend was ik bij het Leipziger Symposium zur Kinder- und Jugendstimme, een jaarlijkse bijeenkomst van foniaters, logopedisten, zangpedagogen, therapeuten en (kinder)koordirgenten. Kortom: iedereen die zich professioneel met de kinderstem bezig houdt. Belangrijkste ‘gangmaker’ van dit symposium is de bekende Duitse foniater Prof Dr Fuchs, die onder andere het Thomare Chor’ onder zijn hoede‘ heeft.
Lezing van kinderkoordirigent Ulrich Kaiser:
Umgang mit Jungen in Kinder- und Jugendchören- integrative Konzepte.
Wir hatten mal zwei Jungen, aber die sind schon lange weg’ .
Waarom is het zo moeilijk jongens in een kinderkoor te krijgen en vooral te houden? Toen dirigent Ulrich Kaiser het Rundfunk Kinderchor overnam bestond het uit 54 meisjes en 3 jongens. Ulrich wilde het aantal jongens bij dit koor vergroten en besloot bewust contact te zoeken met deze jongens. Want het hield hem bezig: wat drijft die jongens eigenlijk en waarom blijven ze zingen? In Duitse kinderkoren zingen ongeveer 10 % jongens. Na de stembreuk verdwijnen ze vrijwel allemaal, maar vaak ook voor die tijd al. Een beeld vergelijkbaar met Nederlandse kinderkoren.
Ulrich Kaiser stele zich de vraag: kunnen jongens dan niet zingen? Natuurlijk wel, maar interesseert het ze niet, zijn ze niet sociaal genoeg? Volgens Kaiser moet je jongens en meisjes niet gelijk behandelen in je koor. Als dirigent moet je een jongensbril opzetten en daar naar handelen.
Tips van Ulrich Kaiser:
- Repertoire: jongens willen niet alles zingen, houd rekening met de onderwerpen. Je moet dat erkennen.
- Dansen: doe maar even niet. Jongens willen dat vaak niet waar meisjes bij zijn.
- Jongens hebben een stemwisseling: is er daarna nog motivatie. Dat moet je gaan bieden. Geef oudere jongens een voorbeeldfunctie en zoek bewust ook repertoire waarbij ze mee kunnen doen op hun eigen niveau.
- Heb aandacht voor bv voetbal en zorg ook voor mannelijke begeleiders.
- Schakel een mannelijke zangdocent in.
- Maar onderscheid in koorkleding tussen jongens en meisjes. Maak ze herkenbaar.
- Maak ook reclame mét jongens.
- Kies geen tuttige koornaam .
- Let op kleinigheden Jongens houden gewoon van andere dingen, heb daar aandacht voor.
Jongens gaan pas echt zingen als ze zich thuis voelen in een koor. Maak ze tot blikvangers, neem ze apart. Maak de atmosfeer ook jongensachtig en zorg dat ze zich trots voelen als ze zingen.
Ulrich Kaiser is hard op weg zijn droom waar te maken dat zijn kinderkoor uit 50 % jongens en 50% meisjes bestaat. Hij heeft zelfs een jongensquotum ingesteld en werft heel specifiek, en met succes!
Kinder- en jeugdkoorfestival Breda
Afgelopen weekend zaterdag 17 maart was het eindelijk zover: het eerste kinder- en jeugdkoorfestival georganiseerd door de KCZB en de KBZON. Dit festival was tevens de eerste voorronde Junior van het Nederlands Koor Festival. Heel wat koren hadden de stoute schoenen aangetrokken om zich te laten beoordelen door een kundige jury bestaande uit John Damsma, Irene Verburg en Silvère van Lieshout.
Petje af voor alle dirigenten die het aan durven zich kritisch te laten beoordelen. Vaak krijg je op dit soort festivals aanwijzingen waar je jaren mee vooruit kunt. Maar je moet er wel open voor willen en durven staan. De dirigenten van Sparkling, Immanuël, Grenszangertjes, Groenewoud, Oase, Viva la Musica, Senta en Snowe lieten zich van hun beste kant horen en ik heb daar grote waardering voor.
Kinderkoor Groenewoud onder leiding van Rita Scheffers had genoeg punten voor een wildcard om eventueel deel te nemen aan de grote finale van 15 t/m 17 juni in Haarlem. Jeugdkoor Senta onder leiding van Silvia van der Vinne won de stimuleringsprijs van de KCZB en de KBZON. Allebeide prijzen wel verdiend!
Masterclass Inge Marstal
Op zaterdag 10 maart nam ik deel aan de masterclass “Muziek van Binnenuit” door de Deense muziekpedagoog Inge Marstal, voormalig professor aan het Conservatorium in Kopenhagen. Ze studeerde piano, muziektheorie, psychologie en muziekpedagogiek en publiceerde verschillende boeken in Denemarken. Momenteel geeft ze solfège aan de kinderen van het Deens Radio Kinderkoor.
Tijdens de masterclass ging ze vooral praktisch met ons als cursisten aan het werk. Aan de hand van diverse liederen kwamen ritme, puls, solmisatie en muzikale aan de orde. Erg leuk en leerzaam om zelf te ervaren hoe zij werkt. Een zeer kundig, prettig en inspirerende persoonlijkheid.
Aan het eind van de masterclass werd haar DVD en Syllabus “Muziek van Binnenuit” gepresenteerd. De syllabus bevat liedmateriaal en een aantal uitgewerkte lessen. Op de DVD is interview met Inge Marstal te bekijken en lessen die ze geeft aan kinderen van 7 t/m 15 jaar (beginners en gevorderden).
Prijs Syllabus + DVD € 35,= (exclusief verzendkosten) www.vocaaltalent.nl
10. Leipziger Symposium zur Kinder- und Jugendstimme (3)
De derde dag van het symposium, zondag, was voor mij het meest interessant. De lezing Der Umgang mit dem Stimmwechsel von 1700 bis heute van Dr. Ann-Christine Mecke was uiterst informatief. Wat was de positie van de jongenssopraan in de 18e eeuw en wat betekende het voor die jongens om “de baard in de keel” te krijgen, te muteren.De zangers stonden onder enorme druk: in het koor zingen gaf ze status, ze verdienden er hun geld mee en ze hadden onderdak. Na de stemwisseling hadden ze vaak geen werk meer dus het is aannemelijk dat ze hun stemwisseling zoveel mogelijk probeerden te verdoezelen door in falset door te zingen. Ook was de lezing een mooie uiteenzetting hoe de verandering van de muziekpraktijk in de 19e en 20ste eeuw een weerslag heeft op de samenstelling van de (jongens) koren. Rond 1900 werden vrouwen steeds meer actief in de muziek en kwam er steeds meer aandacht voor de mannenstem. De functie van het jongenskoor verschoof langzamerhand van die van de uitvoeringsprakrijk naar zingen als vorm van muziekonderwijs.
Ook de lezing van Prof. Dr. Michael Fuchs: Vom kleinteiligen Forschungsergebnis zum interdisziplinären
Leipziger Konzept für die Kinder- und Jugendstimme gaf een prachtig inzicht in hoe de stemwisseling van de jongens in historische perspectief is veranderd en welke invloed dat weer heeft op de muziekpraktijk. veranderingen. Het feit dat de stemwisseling rond 1600 rond de 17-18 jaar lag en nu rond de 13-4 jaar heeft een onmiddellijke invloed op samenstelling van de (jongens) koren en dus op de klankkleur. Ook ging Dr Fuchs in op het feit of de stemwisseling te voorspellen is. Als oud zanger van het Thomanerchor én foniater doet hij hier veel onderzoek naar. Deze samenwerking levert een schat aan informatie op.
Ook de vraag “wel of niet zingen tijdens de stemwisseling” kwam deze ochtend uitvoerig aan de orde. Over het algemeen kan zingen tijdens de stemwisseling geen enkel kwaad. Meestal kunnen jongens prima alt zingen en een tijdje in hun falsetstem of mixen het met hun “nieuwe” stem. Het voordeel is dat hun muzikale ontwikkeling niet stil komt te staan en je als dirigent de wisseling goed kunt begeleiden. Maar als de jongen in een kinder- of jongenskoor zingt dat regelmatig grote prestaties moet leveren, is het zinvol een tijdje op een lager pitje te zingen. Bij het Thomanrchor zingen de jongens dan zes maanden tot een jaar in een “mutantengroep” totdat ze tenor of bas kunnen zingen. Of iemand bas of tenor wordt is volgen Prof Dr. Fuchs genetisch bepaald. Maar algemeen kan men wel vaststellen dat wie als kind veel en met plezier heeft gezongen dit vaak op latere leeftijd blijft doen.
Volgens jaar is er rond deze tijd weer een symposium. Het lijkt me erg leuk om daar met een grotere Nederlandse delegatie heen te gaan.
Klik hier voor het volledige programma van het symposium.