Das Rheingold

"Rheingold klink als een klok" kopt de Volkskrant vandaag. Roland de Beer schrijft in alleen maar superlativen over de première van de opera Das Rheingold van Richard Wagner door de Nationale Reisopera. "Ze houdt komische en onheilspellende kanten in balans , en is in de regie en uitmonstering van Antony McDonals een juweel om te zien". Verder:  "het Muziekkwartier lijkt geschapen voor Wagners orkestreerkunst, en voor de buigzaamheid van zijn zanglijn en profilering van het woord". Mooie woorden voor iets waar cultureel  Enschede met recht trots op mag zijn! Ik was er bij afgelopen zaterdag en ik was op de fiets. Nu hoefde ik een keer niet de trein te pakken  om iets bijzonders mee te maken maar  zag ik mensen die ik normaal in Utrecht of Amsterdam tegen kom, naar mijn stad komen. Dat geeft een heel goed gevoel!

Toen ik vorig jaar op zangles de Wesendoncklieder studeerde was ik helemaal verbaasd dat ik me nooit eerder met Wagner bezig had gehouden. Wat een prachtige muziek en wist ik het zeker: ik wil ze allemaal zien, de hele Ring des Nibelungen en misschien nog wel meer. Het was dus mijn eerste Wagner opera die ik "live" zag en hoorde. Het was een behoorlijke zit, maar erg goed te doen zeker in de erg lekker zittende stoelen van het Muziekkwartier.  Na de openingsacte met de drie dochters moest ik even in het verhaal komen maar daarna heb ik me geen moment verveeld. Ik had het idee dat de cast moest wennen aan de akoestiek van de volle zaal want gaandeweg het stuk werd de balans steeds beter.  Het geheel was veel minder zwaar dan ik had verwacht, er zat subtiele humor in en dramaturgisch was het vrij nuchter gehouden. Ik ben erg benieuwd naar het vervolg.

Dat ik me nooit met Wagner bezig had gehouden bleek helemaal niet waar. Toen ik  mijn moeder vertelde dat ik naar het Rheingold was geweest zei ze dat we in de jaren 70 met het hele gezin wekenlang naar alle afleveringen van de Ring des Nibelungen hebben gekeken op de Duitse TV! Ik kan me daar echt helemaal niets meer van herinneren maar volgens mijn moeder gingen we er echt voor zitten met limonade en chips.

Klik hier voor de recensie van de Trouw

Klik hier voor de recensie van de Telegraaf

Kolleriekoor

Ben net terug van een toch wel bijzonder optreden van het Stadsjongenskoor.  Zo af en toe worden we gevraagd om een borrel of een feestje op te luisteren. Dan doen  natuurlijk graag, mits er aandachtig publiek is. De vader van een van de jongens organiseerde een personeelsfeest van het bedrijf waarvoor hij werkt: IFS probity. Hij  had het Stadsjongenskoor gevraagd te zingen als speciale verassing tijdens de borrel. Er moesten heel wat tafels en stoelen aan de kant geschoven worden  in Hotel ‘t Kruisselt in de Lutte. Het was een erg lage ruimte zonder al te veel akoestiek. Des te leuker is het dan om te horen dat de jongens zo goed zingen! We stonden er met een selecte groep van 7 sopranen en 10 alten.  Omdat het een gelegenheidskoor betrof heb ik het koor vernoemd naar de organisator van het optreden: Het Kolleriekoor. We hebben in canon gezongen, eenstemmig en tweestemmig in het Engels en Frans. En alles uit het hoofd! Er was leuk ook nog eens goed zingend publiek. Want natuurlijk wil ikop zo’n borrel de mensen zelf ook horen en moet minstens één lied meegezongen worden. Zo ontstaat er een leuke ongedwongen sfeer. We hebben een kleine canon ingestudeerd met het publiek en als slot met elkaar driestemmig gezongen. Dat ging erg goed moet ik zeggen! Al vonden de jongens dat de heren van IFS probity beter zongen dan de dames…

20090926_7657

Mannenpraat

Het is de laatste woensdag van de maand. Mijn beide neefjes Jorisen Jochem komen voor een tosti plus. Dit betekent dat ze met z’n tweeën tosti’skomen eten en Joris geen muziekles krijgt. Eten we de tosti ’s met curry oftoch met ketchup is de vraag… Maar dan belt Kjelt aan, een buurtjongen.Kinderpostzegels! Natuurlijk neem ik de feestkaarten en kinderkaarten. Als ik de machtiging aan het invullen ben  raken de jongens in gesprek over judo en anderevechtsporten. Ik hoor een vreemd geluid en vraag aan Jochem: “Zit je nou eenscheet te laten?”.  Roept Kjelt enthousiast: “Ik kan Vader Jacob scheten, zo metmijn hand onder mijn arm”. En daar gaan de shirtjes van de drie jongens omhoogen scheten ze er op los. “Jongens, en nu in canon” zeg ik. Maar dat lukt toch nietecht. Vraagt Joris aan  Kjelt: “Kun je ook Bach scheten?”. “Bach?“ zegt Kjelt,“wie is dat?”. Joris en Jochem kijken hem verbaasd aan. “Weet je dat niet!” roepen ze tegelijk. Dan loopt Joris naarde piano en begint Prelude in C te spelen die hij net aan het instuderen is. Kjelt luistert aandachtig: “Daar wordt je ook knettergek van!”. “Ja” zegt Jochem, “anders ikwel. Ik hoor het de hele dag!“

Richard Strauss: Zueignung

Nadat ik met voor de zomervakantie met de Wesendocklieder van Wagner heb bezig gehouden op zangles is nu Richard Strauss aan de beurt. Leuk om dan op You Tube allerlei verschillende uitvoeringen te beluisteren. Kies je eigen favoriet!

Zueignung

Ja, du weißt es, teure Seele,
Dass ich fern von Dir mich quäle,
Liebe macht die Herzen krank,
Habe Dank.

Einst hielt ich, der Freiheit Zecher,
Hoch den Amethystenbecher,
Und du segnetest den Trank,
Habe Dank.

Und beschorst darin die Bösen,
Bis ich, was ich nie gewesen,
Heilig, heilig ans Herz dir sank,
Habe Dank.

Hermann von Gilm zu Rosenegg (1812-1864)

En op verzoek van Vera Rita Culis. Zueignung begint op 2:45.

Opening Cultureel Seizoen

Vandaag had het  Stadsjongenskoor en Jongemannenkoor een optreden tijdens  de opening van het Culturele Seizoen van Oldenzaal. Altijd lastig zo’n concert vlak na de zomervakantie. Iedereen moet er weer een beetje "inkomen" inclusief de dirigent. Opeens blijkt  een aantal jongens de baard in de keel te hebben en de jongens van het opleidingskoor van vorig jaar kennen de liedjes nog niet. Extra moeilijkheden waren dat we vandaag voor het eerst met een nieuwe pianiste samen werkten, we niet  in de zaal vooraf konden inzingen en dat het  hele podium vol bleek te staan met apparatuur omdat er een koor was dat met een band en uitversterking zong. Altijd leuk dat soort verassingen.

Maar het Stadsjongenskoor blijkt erg flexibel! De nieuwste jongens zongen vandaag nog niet mee en de jongens met een beginnende "baard in de keel" lukt het alweer aardig met hun nieuwe stem te zingen.  Podium vol met allerlei dingen? Geen probleem, we schikken wel wat in en inzingen doen we wel in een zaaltje ernaast. Daardoor zag het er wel een beetje rommelig uit op het podium vond ik. Maar daar konden we niet zoveel aan doen. De jongens hebben misschien wat ingetogen maar erg goed gezongen, zeker gezien het geringe aantal repetities! Ook de jongemannen stonden hun "mannetje". Erg trots was ik op Elisabeth Waanders, de 16 jarige pianiste die het Stadsjongenskoor voor deze gelegenheid op de vleugel begeleidde. Het is de eerste samenwerking met haar in de aanloop naar een concertreis die we in april/mei 2010 gaan maken. Ze heeft zeer smaakvol gespeeld en ik heb alle vertrouwen in het vervolg.
Opening_culturele_seizoen

Schubert: Ständchen

Het Ständchen van Schubert staat hoog op mijn verlanglijstje een keer met het Jongemannenkoor Oldenzaal te gaan doen. Misschien komen we er in 2010 aan toe? Vanavond twee versies op You Tube gevonden. De eerste is van de sopraan Juliane Banse en de tweede van de beroemde Dame Janet Baker. Beide vertolkingen zijn prachtig maar zo verschillend! Ik heb zeker een voorkeur. Jullie ook?

Zögernd leise
In des Dunkels nächt’ger Stille
Sind wir hier;
Und den Finger sanft gekrümmt,
Leise, leise,
Pochen wirAn des Liebchens Kammerthür.
Doch nun steigend, schwellend,Schwellend, hebend,
Mit vereinter Stimme, LautRufen aus wir hochvertraut;
Schlaf du nicht,Wenn der Neigung Stimme spricht!

Sucht’ ein Weiser nah und ferneMenschen einst mit der Laterne;
Wieviel seltner dann als GoldMenschen, uns geneigt und hold?
Drum, wenn Freundschaft, Liebe sprichtFreundin,Liebchen, schlaf du nicht!
Aber was in allen ReichenWär’ dem Schlummer zu vergleichen?
Drum statt Worten und statt Gaben
Sollst du nun auch Ruhe haben.

Noch ein Grüßchen,
noch ein Wort,
Es verstummt dir frohe Weise,
Leise, leise,
Schleichen wir uns,
ja, schleichen wir uns wieder fort!

Wie wil er een koor?!

Afgelopen juni werd ik gevraagd eenmalig de  rubriek “Gegrepen door…” te verzorgen voor het blad Vocaal van de KCZB. De vraag was of ik  vanuit mijn professie een bijzondere muzikale ervaring kon beschrijven. Na enig nadenken heb ik besloten daarvoor  een van mijn eerste ervaringen als dirigent van een koor te gebruiken. Het resultaat  was onlangs te lezen in  het juli/augustusnummer van Vocaal.

Wie wil er een koor?!

Het is vrijdagmiddag en ik zit samen met mijn medestudenten de week te ‘evalueren’ in ons stamcafée. Ik ben achttien jaar, sinds twee maanden eerstejaars schoolmuziek en blokfluit, en geniet met volle teugen van mijn nieuwe leven als conservatoriumstudent. Het is even na zessen als een vierdejaars zichtbaar geëergerd het café binnen stampt en roept: ‘Wie wil er een koor?!’ Ik steek mijn vinger op en zeg: ‘Ik!’ Hij drukt mij een map in de handen en bestelt een biertje. ‘Maak er maar een leuk feestje van’, zegt hij, ‘om zeven uur begint de repetitie’. Het gaat om het jongerenkoor van de kerk tweehonderd meter verderop. Ik bekijk de map en zie alleen maar teksten van liederen. Een aantal herken ik van het koor waarin ik zelf zing, maar het merendeel is me onbekend. ‘Er is een pianist, vraag hem maar’, krijg ik als antwoord op de vraag waar de bladmuziek is. Nieuwsgierig loop ik naar het parochiehuis dat dient als repetitieruimte. Het koor kijkt vreemd genoeg niet raar op als ik me voorstel als nieuwe dirigent. Zoals ik vanuit mijn eigen koor gewend ben, begin ik keurig met: ‘Allemaal staan, we gaan inzingen’. Dit blijkt ongewoon en nadat ik ze toch wat drieklanken heb laten zingen krijg ik al snel een lijst met liederen onder mijn neus die geoefend moeten worden voor de mis van aanstaande zondag. Als eerste staat het openingslied “Over de horizon” op het programma. Ook de pianist heeft geen bladmuziek, hij speelt alles van akkoordsymbolen die hij onder de tekst heeft gezet. Zonder te weten wat er gaat klinken vraag ik de pianist dan maar om te beginnen. Na een paar maten begint het koor ineens te zingen: ‘Men-sen wach-ten vol hooop’  Ik probeer de paar lessen slagtechniek die ik heb gehad in praktijk te brengen:’Er-gens over de hooo-ri-zon’.  Ik hoor een vierkwartsmaat en probeer de zwaaibewegingen te maken die ik heb geleerd: naar buiten – naar binnen –  naar buiten – omhoog, naar buiten – naar bin… Eeuh, verdorie waar zit die 1 nou. Naar binnen –  naar buiten-  Oh nee, eerst naar buiten …

Vraag en antwoord

Afgelopen week stonde er een leuk stukje in de TC/Tubantia in het kader van de eerste repetitie van het Opleidingskoor van het Stadsjongenskoor. Het was in de rubriek Vraag en Antwoord. Er stond ook een aardige  foto van mij bij maar die kreeg ik even niet geplaatst 

"Ik laat ze altijd ‘ Vader Jacob’  zingen, dat kent iedereen"

Fotoolk

Volgend jaar bestaat het Stadsjongenskoor in Oldenzaal 95 jaar. Elk jaar opnieuw worden er jongens geselecteerd voor het opleidingskoor. Dat gebeurt op alle basisscholen van Oldenzaal en morgen begint de eerste repetitie. Mariette Effing is dirigent van dit koor. "Er komen morgen twintig jongens, maar andere jongens die belangstelling hebben zijn natuurlijk ook van harte welkom.”

Willen jongens, in tijden waarin computers een grote rol spelen, nog wel tijd vrij maken om in een koor te zingen?

Mariette Effing: „ Ja hoor. Natuurlijk is er wel enige ‘concurrentie’.  Maar daar hebben alle hobby’s onder te lijden. Toch merk ik dat bijna alle jongens het echt hartstikke leuk vinden als ze eenmaal in het koor zitten. En een beetje stimulans van de ouders is natuurlijk nooit weg. Dat gebeurt meestal ook wel. Zij vinden muziek – naast het beoefenen van een sport vaak toch wel heel belangrijk voor de ontwikkeling van een kind.” 

Hoe komen de jongens bij het opleidingskoor terecht? 

"Ik ga elk schooljaar alle scholen in Oldenzaal af op zoek naar jongens die graag in dit koor willen zingen. Het gaat dan om jongens van acht en negen jaar. Die komen dan in groepjes van drie of vier bij mij en dan laat ik ze één voor één ‘ Vader Jacob’ zingen. Dat liedje kent immers iedereen. Vervolgens laat ik ze met zijn drieën of vieren samen zingen zodat ik kan zien hoe ze in groepsverband zijn. Ik merk dan al vaak aan hun houding of ze enthousiast zijn. Boven¬dien, als je ze positief benadert dan zijn ze eerder geneigd om mee te doen.” 

Het opleidingskoor duurt één jaar.  Wat gebeurt er daarna?

"Vervolgens kunnen ze naar het Stadsjongenskoor van Oldenzaal.  Dit koor repeteert twee keer per week. Dat zijn de jongens tot en met ongeveer veertien jaar. Of eigenlijk tot ze de baard in de keel krijgen, want dan kunnen ze naar het jongemannenkoor.” 

Volgend jaar bestaat het Stadsjongenskoor 95 jaar. Gaan jullie nog iets doen om dit jubileum te vieren?

"Welke activiteiten er precies plaats gaan vinden is nog niet duidelijk. Wel doen we in 2010 met het jongenskoor mee aan een festival in België. Dat is erg spannend en belangrijk. Het is immers de eerste keer dat we aan zoiets deelnemen.”

(foto: George Nusmeijer)

Jongemannenkoor Oldenzaal

Na vanavond kan ik niets ander meer zeggen dan: het Jongemannenkoor Oldenzaal is het leukste en beste koor dat ik dirigeer. Bovendien zijn de leden "very good looking" zoals iedereen op de foto kan zien.

Iedere woensdagavond heb ik repetitie  met zo’n  20 jongens tussen de 14 en 26 jaar en het is altijd een feest.  Ze zijn allemaal hun zangcarriere begonnen als 8 jarig jochie bij het Stadsjongenskoor dus ik ken ze erg goed. Nog steeds  komen ze iedere woensdagavond  graag bij elkaar om te zingen.  Ze vinden het leuk om met  zeer uiteenlopende stijlen aan de slag te gaan. Zo zijn ze nu   een mis aan het in studeren van Duruflé, een hele zware klus! Maar ze hebben ook jazz, Mendelssohn, beetje musical, de Beach Boys, Mozart, Lloyd Webber en  barbershops op het programma. Deze afwisseling maakt het erg bijzonder.  Bij het Jongemannenkoor Oldenzaal zingen  vrienden die muziek als passie delen.  Maar ook al zingen ze een Agnus Dei met ingewikkelde ritmische en harmonische wendingen, de  gesprekken tijdens  repetitie gaan voornamelijk over vrouwen en voetbal. Het moet wel leuk blijven…

Jmk09Vanavond had ik weer een eerste repetitie met de heren. Ze hebben me verrast met een bosje bloemen, gewoon om het jaar goed te beginnen. Dat heeft nog geen enkel koor ooit gedaan! Vandaar dat ik het nogmaals zeg: het  Jongemannenkoor Oldenzaal is het leukste, beste koor dat ik  …

Zing Magazine: Joehoe

Had ik voor de zomervakantie toch helemaal vergeten mijn derde column van Zing Magazine online te zetten? Bij deze!

Joehoe

Klik… Huh? Het is ineens verdacht stil in het parochiehuis. Ik roep heel hard“joehoe”, sta op, trek de wc door en fatsoeneer snel mijn concertkleding. Eenheel gedoe maar ik wil toch niet het risico nemen dat straks in de kerk de boelniet goed zit. Ik was mijn handen, werp een laatste blik in de spiegel en doede deur naar de gang open. Het zal toch niet waar zijn? In het donker zoek ikme een weg naar de buitendeur. Ja hoor, dicht! We zijn in Ootmarsum en over eenpaar minuten begint het kerstconcert waar we het gastkoor zijn. De begeleidersvan het Stadsjongenskoor controleren voor vertrek altijd de toiletten maar dusniet die van de dames, dat blijkt nu. Waarschijnlijk denken ze dat ik al in dekerk ben. Ik loop naar de zaal waar we hebben ingezongen, pak mijn concertmapen stemvork. Hoe kom ik hier nou uit? Opbellen heeft geen zin, iedereen heeftnu zijn mobiel al uitgezet. Ik kijk omme heen en zie zo’n oude houten deur. Misschien is dat er een die je door hetslot kunt drukken. Met een flinke schouderduw krijg ik de deur open en ik benbuiten aan de achterkant van het gebouw. Ik loop naar de straat maar bencompleet mijn oriëntatie kwijt. Waar is nou toch die kerk? Ik voel mijn hartsteeds sneller kloppen, het is acht uur en ik hoor de klokken luiden. Aan deeerste de beste persoon die ik tegenkom vraag ik de weg. Natuurlijk ben ik alverkeerd gelopen en haastje-repje ren ik op mijn hoge hakken door de donkeresteegjes van Ootmarsum. In de kerk aangekomen zie ik de jongens al keurig klaarstaan. Een van de leden van de concertcommissie kijkt vragend: waar komt dienou vandaan? Ik zucht een keer diep, loop het podium op en begin het concert