Saint Nicolas Cantate V

De St Nicolas Cantate van Britten opent met een langzame meditatieve klaagzang vanhet volk. Nicolaas wordt gevraagd zijnpracht en praal af te leggen en te vertellen. In een groot muzikaal contrastbegint Nicolaas te vertellen.

Zijn levensverhaal begint met een vrolijke walsgezongen door het jongenskoor. “Ere zij God” roept kleine Nicolas als hij inz’n badje duikt. In de orkestpartij kun je het water uit de tobbe horenstromen.

Algemeen bekend is dat Britten al zijn tenorsolo’s schreef voor zijnvriend Peter Pears. De stukken voortenor solo in deze cantate staan dan ook dicht bij Britten’s eigengevoelsleven. In deel drie komen we op een zeer indringende wijze meer van depersoonlijkheid van zowel Britten als Nicolaas te weten. Veel te jong moest hijde wijde wereld in trekken en voelde zich vaak in de steek gelaten.

Hij smeektGod om zijn gids te zijn. Piano en slagwerk produceren geweldige golven in destormscène van deel vier, zijn reis naar Palestina. De hoge stemmen van hetgallerij koor zingen bliksem, wind en donder terwijl het complete mannenkoor debange bemanning van het schip vormt. Nicolaas heeft deze zware storm voorspelden vraagt de bemanning op de knieën te gaan om schip te zegenen. Uiteindelijklukt dit en de storm gaat liggen

Aan het eind van deel vijf mag het publiekvoor het eerst meezingen. In dit deel wordt Nicolaas tot bisschop gekozen. Dejongens mogen Nicolaas “aankleden” waarna het volk de nieuwe bisschop in eeneindeloze bombastische fuga op zijn taak wijst: “Serve the Faith!!”. Meteendaarna in deel zes maken we verder kennis met Nicolaas als mens, zonder alle“heiligheid”.

Net als in deel drie maken we kennis met Britten’s persoonlijketwijfels als gelovige. Verstikking en eenzaamheid worden muzikaal zeerdramatische weergegeven.

Deel zeven is een groot muzikaal theatraal drama.. Achtervolgd door honger zien we volklangs de wegen trekken terwijl ze geen oor hebben voor de vrouwen die over hunverdwenen jongens zingen. Een waard wordt geld geboden om toch iets eetbaars optafel te zetten. Het is Nicolaas die het volk bruut op hun zonde wijst als zebijna van het opgediende vlees willen eten. Het zijn de gepekelde jongens! Zeworden door Nicolaas tot leven gewekt en daarna volgt een processie aangevoerddoor de drie jongens: Halleluja!

In deel acht wordt Nicolaas harmonieusherdacht als een man die steun geeft en liefdevol is. Iedereen zit vol goedeherinneringen aan hem en weet wel een “sterk verhaal” over hem te vertellen.Bij de gelegenheid waarvoor Britten deze cantate heeft geschreven had hij debeschikking over zeven koren. Ook nu vertelt elk van mijn eigen korenafzonderlijk een verhaal over St. Nicolaas. Daarna worden deze legendes door dekinderen van onze kinderen via een canon steeds gekoesterd en verder verteld.

Het laatste deel “De dood van Nicolaas” kenmerkt zich door een enormecomplexiteit. De snelle hoge nootjes van de piano, de diepe klank van degong, de kalmte die van de tekst uitgaatterwijl de melodie van de tenorsolo intens en dramatisch is. In een cantusfirmus zingt het koor het “Nunc dimitis” de lofzang van Simeon, eenrechtvaardig en vroom man die pas zou sterven als hij de Messias had gezien.Het werk besluit samen met het publiek met “The old hundredth”, een zeerbekende en geliefde Engels Hymne.

Saint Nicolas Cantate III

De Britse componist Benjamin Britten(1913-1975) studeerde piano en compositie o.a. aan het Royal College of Music in Londen. Zijn vijftien opera’s, liederencycli en koorwerken vormen het belangrijkste deel van zijn oeuvre. Hoewel hij niet direct een vernieuwer is kunnen we zijn werk wel eigentijds te noemen. Britten was zeer geliefd en gewaardeerd bij zijn collegae componisten. Benjamin Britten overleed in 1976 te Aldeburgh. Hij wordt als de belangrijkste Britse componist sinds Purcell beschouwd.

Britten schreef de Saint Nicolas Cantate in 1948 voorde viering van het honderdjarige bestaan van Lancing College, Sussex. Deze school had St. Nicolaas als patroonheilige vandaar dat een van de commissieleden destijds Britten voorstelde een “Ahymn to Saint Nicolas.” te schrijven. Benjamin Britten keek altijd met verlangen en plezier terug naar zijn kindertijd. Tell me about Saint Nicolas,” said Ben. So I told him the legends. Almost immediately he saw it as a series of episodes. “It will have to be a cantata, I think.” Een sketch van de compositie was er binnen drie weken en Britten “was enjoying it hugely.” Hij schreef het werk met de speciale intentie dat het uitgevoerd zou worden door amateurs. Voor hem was het een uitdaging om schoonheid te scheppen met simpele middelen en hij zag de St. Nicolas ook als een diepgaand statement.’Britten schrijft: I want to write for people. . . . There is something very fresh and unrestrained in the quality of the music produced by amateurs. What annoys me more is the ineptitude of some professionals who don’t know their stuff I have no patience with that.

St. Nicolaas is niet alleen de heilige van zeelieden,scholieren en kinderen maar ook de patroon van Rusland, Griekenland, Sicilië en Lorraine. De meeste informatie die we over hem hebben is gebaseerd op mondelinge overlevering . Historici zijn het er over eens dat hij is geboren ineen gefortuneerde familie ergens aan het einde van de 3de eeuw. De verhalen gaan dat hij zelfs als kind al wonderen kon verrichten, vastte en zijn bezittingen aan de arme mensen gaf.

De Saint Nicolas Cantate van Britten is een dramatische cantate in negen scénes over het leven van St. Nicolaas: zijn geloof, zijn wonderen en zijn nalatenschap. De cantate presenteert legendarische gebeurtenissen uit het leven van St Nicolaas. De partij van Nicolas wordt gezongen door een solo tenor. Het koor transformeert zichzelf in verschillende contrasterende karakters gedurende het drama. Het vertelt de avonturen van St. Nicolaas met de overtuiging van ooggetuigen en bindt het verhaal samen met gebeden en lofzangen. De jeugdige speelsheid in contrast met serieuze diepgang maakt de Saint Nicolas Cantata tot een uniek werk. Het serieuze gedeelte is primair toegewezen aan de tenor solist. De menselijkheid en visie van Nicolaas komen daar gepassioneerd tot uitdrukking. Zo treurt hij om de corruptie van mensen en accepteert hij op het laatst zijn eigen dood.

Dit is niet de commerciële Nicolaas zoals wij hem tegenwoordig kennen maar laat zijn kwetsbare kant zien waarmee hij het beste met de mensen voor heeft.  Een nieuwe en belangrijk element in de cantate is de inzet van het publiek c.q. gemeentezang als muzikale actie. De melodieën waren in die tijd bekend bij het publiek dat opgeleid was op English public schools. Het zingen van deze gezangen op school was iets dat dagelijks gebeurde. Benjamin Britten wist dat het zingen van deze gezangen het publiek deed denken aan de tijd dat ze zelf kind waren. Tegelijkertijd kan het publiek mee doen, in plaats van passief luisteren wat voor veel mensen als zeer verrassend wordt ervaren. Het is een opmerkelijke verzameling van niet alledaagse muzikale elementen die een grote plek innemen als we naar het werk luisteren. Het is de nederigheid van een groot componist die serieuze muziek schrijft binnen de mogelijkheden van gewone mensen. Dit verklaart waarom het stuk nu nog steeds zeer populair is.

Wordt vervolgd!!

Saint Nicolas Cantate II

Scan10011_1Na dit eerste optreden zouden er nog vele volgen maar zo’n eerstevergeet je niet zo snel. De kinderen die aanwezig waren bij de Sinterklaasintocht schreeuwden zo hard dat ik eigenlijk niets van het koor kon horen.

Ik had eigenlijk toen ik naar het conservatorium ging geen idee dat er zoiets bestond als "koordirectie". Ik ging blokfluit en schoolmuziek studeren. Toen er echter op een vrijdagmiddag iemand Café De Kater binnen kwam en riep "Wie wil er een koor!", stak ik mijn vinger op en zo werd ik dirigent van het Binnenstads Jongerenkoor. Daarna was het hek van de dam en spoedig dirigeerde ik ook een bejaardenkoor, een CJV koor, ensemble Korakel en probeerde weer een schoolkoor op te richten op mijn oude middelbare school. Ik hing mijn blokfluit aan de wilgen en ging koordirectie studeren bij Kees Stolwijk.

Daarna volgden nog meer koren: het Oost Nederlands Kamertjeskoor, het Ensemble SWV, Frauenchor Gildehaus, Kinderchor Bentheim, De Potters, De Kringzingers, kinder en tienerkoor Winterswijk, gemengd koor Sempre Crescendo, Koraal in het trapportaal, Mesumer Männerchor, Stadsjongenskoor Oldenzaal, gemengd koor De Kringzingers, Jongemannenkoor Oldenzaal en ondertussen deed ik eindexamen schoolmuziek en praktijk- en einddiploma koordirectie.

Eindexamen1990 Dit jaar is het al weer 25 jaar dat ik voor de leeuwen werd geworpen,een mooie aanleiding dus om eens een groot project te doen. Ik heb lang gezochtnaar een geschikt werk: het leek me in ieder geval leuk om een groot concert tegeven met alle koren waarover ik nu de leiding heb.

Momenteel dirigeer ik drie koren: het StadsjongenskoorOldenzaal bestaande uit een opleidingskoor, jongenskoor en jongemannenkoor, hetOost Nederlands Kamertjeskoor (ONKK) uit Enschede en het gemengd koor DeKringzingers, personeelskoor van de Universiteit Twente. De Kringzingers en hetONKK hadden al langer de wens om een keer groter werk uit te voeren voor kooren orkest. Geïnspireerd door de omgeving kreeg ik tijdens het concert van deMissa Criolla van het ONKK in de St. Nicolaaskerk te Denekamp, ineens het ideede Saint Nicolas Cantate van Benjamin Britten(1913-1976) uit te voeren. Wat is er leuker dan om mijn25 jarig dirigent zijn te vieren met al mijn koren die een stuk uitvoeren watdirect verwijst naar het allereerste openbare concert dat ik heb gegeven! Ikheb de partituur erbij gepakt en zag dat het stuk perfect toegesneden was mijnwerksituatie van dit moment. En, zou het mogelijk zijn dit dan ook nog eens inde St. Nicolaaskerk uit te voeren?

Ik heb het idee aan mijn koren en de Culturele Raad Denekampvoorgelegd en iedereen was meteen enthousiast. Er werd een commissie in hetleven geroepen die de financiële en organisatorische mogelijkheden gingonderzoeken. Na diverse vergaderingen en subsidieverzoeken bleek voor dezomervakantie dat het project echt door kon gaan.

Wordt vervolgd!

Concertkzklein

Saint Nicolas Cantate I

Met dit krantenbericht is in feite mijn publieke cariere in 1982 begonnen. Tijdens mijn lagere school werd ik uit de klas geplukt om kerkdiensten te zingen in het koor van de Mariakerk in Losser. Later ging ik natuurlijk op ook op muziekles. Dat blokfluitspelen ging mij goed af. Ik herinner me nog dat ik na 3 lessen de boekjes 1 t/m 3 thuis al uit had en ik begreep niet waarom de meneer dat weken lang ging herhalen. Ik verveelde me rot! Het was ook de tijd van de beroemde kinderkoren de Leidse Sleuteltjes en de Wesseltjes. Ook in Losser werd een kinderkoor opgericht De Dinkelrakkers.  Gedurende mijn gehele lagere schooltijd was ik lid van dit kinderkoor. Ik kan me vaag legendarische optredens in Duitsland herinneren met Nico Haak en Rita Corita.Ook toen ik al op de middelbare school zat bleef ik de repetities bezoeken om hand en spandiensten te doen. Ik speelde blokfluit en nam af en toe een repetitie over als de dirigent niet kon. In november 1982 stond het kinderkoor onder leiding van Piet Amweg en zou zingen bij de intocht van Sinterklaas in het gemeentehuis van Losser. Helaas scheurde Piet zijn kniebanden en had ik de eer het concert te dirigeren. Het was mijn eerste openbare optreden als dirigent en ook de eerste keer dat ik met mijn naam in de krant kwam.

Wordt vervolgd!!!

De Dinkelrakkers 1980

Het Boris Uitje

Gisteren was het eindelijk zo ver: de jongens van het Stadsjongenskoor kregen hun beloning voor het meedoen aan de opera Boris Godoenov van het afgelopen jaar. Al de inspanningen werden beloond met een uitstapje naar het Avonturenpark Hellendoorn. Dit keer hoefden de jongens niet stil te zijn in de bus en was het dus een drukte van belang. Zo niet in het park. Het was er lekker rustig zodat je eigenlijk achter elkaar door in de attracties kon totdat je groen en geel zag.

Het park was prachtig versierd en omgetoverd tot Heksendoorn. Enkele jongens kregen de schrik van hun leven toen bleek dat een gebouw waar je normaal een lasergame spel kon spelen een spookhol was geworden met rammelende skeletten, heksen en spinnen. Je werd opgesloten in een muffe donkere kelder met kettingen en waar wij pas uit mochten toen we Sinterklaaskapoentje hadden gezongen. Erg goed gedaan en levensecht! Zo mooi dat menig moeder en kind na twee meter rechtsomkeert maakte naar buiten. Als een kind erg bang werd van een heks dan werd hij door dezelfde heks getroost, gevraagd om de ogen open te doen, gaven ze elkaar  een hand en kreeg het kind een schouderklop dat ze zo moedig waren.  Een van de jongens kwam juichend naar buiten, ik ben er doorheen, ik ben er doorheen gegaan!

Verder ben ik natuurlijk oneindig in de Rioolrat gewest, de Dondersteen, de Wildwaterbaan, Sungai Kalimantan en het Galjoen.  Mijn favoriete zweefmolen heb ik na 1x links laten liggen, ik voelde me toch even niet lekker. De Tornado en Montezuma’s revenge heb ik gelaten voor wat het was, ik heb binnenkort nog een belangrijk concert en om nu de blessures op te zoeken… De jongens natuurlijk niet. Ze schrikken zich een hoedje van een heks maar gaan rustig 10x over de kop in een looping met kurketrekker. Natuurlijk ontbrak de bak patat met frikandel en cola niet. Dat maakte de dag compleet!

Op de terugweg waren de jongens beduidend stiller en ik ben vandaag ook niet veel waard. Gelukkig hadden we een uurtje extra.Hellendoorn_1

Stadsjongenskoor op kamp (2)

Afgelopen weekend was ik met het Stadsjongenskoor Oldenzaal op kamp in de prachtige omgeving van Reutum. De organisatie was in handen van de activiteitencommissie samen met het Jongemannenkoor (leiding). In Reutum is het ‘s nachts nog echt donker. Omdat het lekker weer was besloot de leiding het eerste spel na aankomst meteen buiten te doen.Kamp1De sfeer zat er goed in. Na het kennismakingsspel konden de jongens spelletjes gaan doen of hun bed op gaan zoeken. Om 23.00 uur moest het stil zijn maar dat was het natuurlijk niet. De jongens hebben zich tot na 1.00 uur vermaakt, dit tot groot "genoegen" van de activiteitencommissie.

Om 23.00 uur begon ook het feestje van het Jongemannenkoor.  Zij hadden weer hun kampement gemaakt in een naburig weiland. Aan alles hadden ze  weer gedacht om het zichzelf naar de zin te maken. Er was vuur, vlees en vocht.  Ik mocht ook een kijkje nemen en ik moet zeggen dat de karbonade bijzonder lekker smaakte!!!Kamp2

De volgende dag, zaterdag, is altijd de grote dag van de voetbalwedstrijd van de alten tegen de sopranen. Alhoewel we dit jaar de regel hadden dat alleen de jongens tot 13 jaar mee mochten doen bij deze officiële wedstrijd, wisten de alten wéér te winnen! Kamp5

De hele zaterdag was het mistig geweest en ook ‘s avonds klaarde het niet op. Toch stond de er ‘s avond een soort enge speurtocht op het programma. Dat was dus extra eng in het van nature donkere Reutum. De jongemannen hadden een prachtige tocht uitgezet. Ze zijn er ontzetten druk mee geweest en hadden er erg veel werk van gemaakt.

Zelf heb ik allen maar het eerste deel van de tocht gelopen, maar aan de reacties van de jongens te horen was het een zeer enge, koude, mistige, donkere tocht vol verassingen. De jongens waren blij om weer in de boerderij te zijn en nadat ze  soep hadden gegeten "mocht" iedereen naar bed.  Sommige kozen er echter voor om eerst de enge gedachtes uit hun hoofdKamp6 te lezen.

Op zondagmorgen stond een nieuwe traditie op het programma: klootschieten, de bassen tegen de tenoren. Het was een beetje een duffe wedstrijd. Waar zou dat toch aan gelegen hebben?!  De tenoren verloren dan ook kansloos!

Na het middaguur moesten de jongens hun tassen inpakken en de boel moesten schoonmaken. Ik ben nog even de bosjes in gedoken. Het is zo mooi daar!Kamp7

Het was een super geslaagd weekend en na de hamburgermaaltijd konden de ouders hun volledig uitgeputte kind weer ophalen.  Het was een erg leuk en zeer goed georganiseerd weekend. De jongens hebben elkaar goed leren kennen en ik ook. Zo kunnen we er weer een jaar tegenaan!

De foto’s zijn hier te bekijken.

Stadsjongenskoor op kamp!

Wegens enorm succes herhaald: het Stadsjongenskoor Oldenzaal gaat ook dit jaar weer op kamp. Wederom zitten we met ruim dertig jongens in een kampeerboerderij terwijl de jongemannen hun tent  hebben opgezet in het weiland er naast. Ik ben erg benieuwd wat de jongemannen voor de jongens en mij in petto hebben. Zij hebben het hele dagprogramma in elkaar gezet inclusief een of andere enge nachtelijke tocht waarbij we geen zaklamp mee mogen nemen.

Alhoewel ik me ieder jaar voorneem het rustig aan te doen vrees ik dat ik zondag best een beetje moe zal zijn…

De thuisblijvers mogen www4 oplossen!

Fritz Wunderlich

Vandaag bij de koffie maar eens geprobeerd een filmpje te plaatse. Erg eenvoudig, ik snap niet dat ik het niet eerder heb geprobeerd…

Nelahozevez

WWW3 was inderdaad het kasteel van Nelahozevez, de plaats waa Antonin Dvorak geboren is. Geraden door Jos, de koormanager van het Stadsjongenskoor. In Nelahozevez kun je ook het geboortehuis van Dvorak bezoeken.Dvorakhuisnelahozeves

Tegenover zijn geboortehuis staat een erg fotogeniek kerkje waar volgens mijn informatie Dvorak gedoopt is.

Dvorakkerktohuis

Natuurlijk staat er in Nelahozevez ook een standbeeld van Dvorak.Sbdvklein

De foto’s in deze rubriek zijn binnenkort ook terug te vinden in de linker kolom, helemaal onderaan.