Matthäus Passion (3)

Afgelopen Goede Vrijdag 6 april zongen de jongens van het Stadsjongenskoor hun tweede Matthäus Passion concert in de Bergkerk te Deventer. Dat was tevens de afsluiting van de Matthäus Passion tournee van dit jaar. Vier verschillende concerten waarvan de laatste twee onder leiding waren van Klaas Stok. De Matthäus Passion in Deventer is ieder jaar weer een fantastische belevenis. De opstelling is erg bijzonder waardoor het jongenskoor goed te horen en te zien is.

Ieder jaar ben ik weer erg onder de indruk hoe Klaas Stok tot in de fijnste muzikale details dirigeert. Het lijkt wel alsof hij ieder jaar nog beter wordt. Ook dit jaar maakte hij er samen met evangelist Nico van der Meel een boeiend geheel van. Ik merk dat vooral ook aan de reactie van de jongens. Het programmaboekje in Deventer heeft ook een Nederlandse vertaling van de tekst en dat wordt door de jongens heel erg gewaardeerd. Ze kunnen het verhaal veel beter volgen en door de spannende vertolking van Nico van der Meel wordt het geheel nog veel toegankelijker.

Dat er bij de concerten van de Matthäus Passion geen applaus is leg ik de nieuwe jongens ieder jaar uit. Dat lijken ze heel normaal te vinden maar de Matthäus Passion op Goede Vrijdag in de Bergkerk is voor de jongens altijd wel een hele mooie afsluiting. Klaas komt dan in de pauze altijd even naar “boven” om de jongens te bedanken. Het publiek geeft “zoals het hoort” geen applaus na afloop van het eerste deel, maar als ze minuten daarna nog in de rij staat om naar buiten te gaan wel, en dan speciaal voor het jongenskoor! Dat is altijd een prachtig moment voor de jongens. De spots gaan weer aan, alle mensen kijken naar boven, de jongens gaan staan en krijgen dan een daverend applaus. Dat ontroert me ieder jaar weer.

Maar als al het publiek weg is….

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Matthäus niet op alle fronten even sterk

Recensie: TCTubantia

Auteur: Koen Edeling
Foto Reinier van Willigen

ENSCHEDE, Muziekcentrum (Grote zaal). Eerste uitvoering 2012 van de Matthäus Passion van Bach door koor Consensus Vocalis, Baroque Academy of the Netherlands Symphony Orchestra (BANSO), Stadsjongenskoor Oldenzaal en solisten (o.l.v. Jan Willem de Vriend).

De Stichting Twentse Matthäus Passion is van een oude traditie afgeweken: zowel het Weihnachtsoratorium 2011 als de Matthäus Passion 2012 kenden niet de première in Oldenzaal, maar in respectievelijk Almelo en Enschede. Het is een flauwe opmerking dat deze plaatsverwisseling de oorzaak had kunnen zijn voor het verwisselen van Nazareth en Bethlehem door de tweede maagd, maar opvallen deed het wél.

Dit was het moment van de verloocheningen door Petrus, al een eindje in het tweede deel, maar nog vóór de altaria Erbarme dich. Pas bij deze aria was ik wat meer te spreken over de vocale prestaties van Elisabeth von Magnus, want in het eerste deel viel haar optreden mij wat tegen. Het was alsof zij het achterste van haar tong niet wilde laten zien. Haar vrouwelijke collega An de Ridder beschikt over een stem die ik nog minder vind passen bij een barokorkest. Haar ruim gedoseerde vibrato stond zelfs haaks op de verstaanbaarheid. Met haar kleine stem kwam zij vaak niet eens boven de begeleiding uit.

Hoeveel beter deden de mannen het! Aanvankelijk moest ik wennen aan de aanpak van evangelist Jörg Dürmüller, die niet een echte rasverteller bleek. Met name met de vertolking van de dramatische tekstgedeelten in het tweede deel scoorde hij echter bijzonder hoog. Zijn “bitterlich weinen” en “schriee abermals laut”: juist ingetogen, waren helemaal ráák. Karel Ludvik zette een krachtige Christuspartij neer en “oudgediende” Maarten Koningsberger liet ook op deze avond horen dat bij Bach de tekst op de eerste plaats staat. In de editie van 2009 betitelde ik Andreas Post nog als ‘de held van de avond’: ook nu betrapte ik mij erop telkens rechterop te gaan zitten bij alweer een mooi rectitatief of fraaie aria. Opvallend zuiver was de begeleiding op een goed zichtbare gamba bij Komm , süßes Kreuz. De zuiverheid van de driestemmige begeleiding van de Christuspartij liet echter soms wat te wensen over.

Het Stadsjongenskoor Oldenzaal was in deze zaal prima te zien en vormde zo een prima eenheid met Consensus Vocalis, dat als vanouds zong: veel contrasten tussen de diverse koralen, bijna hysterische turbae en altijd in voor vele muzikale vondsten.

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Matthäus Passion (2)

Na twee succesvolle Matthäus Passion concerten in Enschede en Oldenzaal met Consensus Vocalis en het Nederlands Symphonieorkest onder leiding van Jan Willem de Vriend, gaat het Stadsjongenskoor Oldenzaal vanmiddag met de bus naar Deventer om daar vanavond een concert te geven in de prachtige Bergkerk. Zij doen dit samen met Consensus Vocalis, het Deventer Vocaal Ensemble en Concerto d’Amsterdam onder leiding van Klaas Stok. In Deventer wordt de Matthäus Passion gezongen in de zogenaamde “kruisopstellling”. Dat wil zeggen, dubbelkorig, met het jongenskoor hoog boven het publiek. Het is een feest om met dirigent Klaas Stok te mogen werken. Hij laat de soprani in ripieno partij altijd prachtig naar voren komen.

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Matthäus Passion 2012 (1)

Ze zijn er al weken voor aan het oefenen, de jongens van het Stadsjongenskoor die mee doen aan de Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach. Sommige jongens zitten nog maar sinds september 2011 bij het Opleidingskoor en mogen nu al mee zingen om ervaring op te doen voor volgend jaar. Deze jongens zijn: Naud Drost, Niels Folbert, Jesse Moes, Job ter Haar en Ruben Bruil. Maar er zijn nog twee andere jongens die dit jaar voor de eerste keer mee doen namelijk Jurre van der Hooft en Antoni Chen. Ik wens deze zeven debutanten heel veel succes!

Voor het Stadsjongenskoor Oldenzaal is het dit jaar even wennen want andere jaren was het eerste concert altijd in de vertrouwde Plechelmus Basiliek. Dit jaar zingen de jongens eerst in het Muziekcentrum Enschede. Dit betekent dat de jongens meteen vol in de spotlight staan aanstaande vrijdag 30 maart.

Vandaag om 19.00 uur generale repetitie. We gaan ons best doen!

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Tiels Mannenkoor

Toen ik in december 2011 via de hoofdredacteur van Zing Magazine te horen kreeg dat het KNZV te springen zat om goed gekwalificeerde koordirigenten die voor een mannenkoor willen staan, vond ik het tijd de voorzitter even te bellen.

Ik was namelijk al een tijd op zoek naar een nieuw koor, het liefst een mannenkoor maar zag in mijn omgeving weinig vacatures. Via het telefoontje aan het KNZV kwam ik te weten dat het Tiels Mannenkoor dringend op zoek was naar een andere dirigent.

Nu is Tiel voor mij niet echt naast de deur dus als interim dirigent wou ik dit koor wel een paar weken uit de brand helpen. Maar tijdens deze interimperiode kwam ik er achter dat het bij het Tiels Mannenkoor heel erg leuk werken is. De mannen zingen goed, zijn leergierig en de repetities verlopen uiterst prettig. Tijdens het concert van zaterdag 3 maart lieten de mannen ook merken dat ze vertrouwen hadden in mij als dirigent en zongen de sterren van de hemel.  Muzikaal was het een feest om met ze op te treden en ik kreeg veel leuke feed back uit het publiek, van de aanwezige collegae en niet te vergeten de koorleden zelf. Ik voelde me daar dermate goed bij dat ik besloot ik toch serieus mee te gaan doen in de sollicitatieprocedure.

Het was toch nog even spannend maar afgelopen week kreeg ik het verlossende telefoontje. Het Tiels Mannenkoor wil graag met mij in zee en afgelopen donderdagavond werd ik tijdens de repetitie met bloemen onthaald. Een zeer warm welkom bij een bijzonder koor. Het is even rijden maar dan heb je ook wat!

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Kinder- en jeugdkoorfestival Breda

Afgelopen weekend zaterdag 17 maart was het eindelijk zover: het eerste kinder- en jeugdkoorfestival georganiseerd door de KCZB en de KBZON. Dit festival was tevens de eerste voorronde Junior van het Nederlands Koor Festival. Heel wat koren hadden de stoute schoenen aangetrokken om zich te laten beoordelen door een kundige jury bestaande uit John Damsma, Irene Verburg en Silvère van Lieshout.

Petje af voor alle dirigenten die het aan durven zich kritisch te laten beoordelen. Vaak krijg je op dit soort festivals aanwijzingen waar je jaren mee vooruit kunt. Maar je moet er wel open voor willen en durven staan. De dirigenten van Sparkling, Immanuël, Grenszangertjes, Groenewoud, Oase, Viva la Musica, Senta en Snowe lieten zich van hun beste kant horen en ik heb daar grote waardering voor.

Kinderkoor Groenewoud  onder leiding van Rita Scheffers had genoeg punten voor een wildcard om eventueel deel te nemen aan de grote finale van 15 t/m 17 juni in Haarlem. Jeugdkoor Senta onder leiding van Silvia van der Vinne won de stimuleringsprijs van de KCZB en de KBZON. Allebeide prijzen wel verdiend!

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Masterclass Inge Marstal

Op zaterdag 10 maart nam ik deel aan de masterclass “Muziek van Binnenuit”  door de Deense muziekpedagoog  Inge Marstal, voormalig professor aan het Conservatorium in Kopenhagen. Ze studeerde piano, muziektheorie, psychologie en muziekpedagogiek en publiceerde verschillende boeken in Denemarken. Momenteel geeft ze solfège aan de kinderen van het Deens Radio Kinderkoor.

Tijdens de masterclass ging ze vooral praktisch met ons als cursisten aan het werk. Aan de hand van diverse  liederen kwamen  ritme, puls, solmisatie en muzikale aan de orde. Erg leuk en leerzaam om zelf te ervaren hoe zij werkt. Een zeer kundig, prettig en inspirerende persoonlijkheid.

Aan het eind van de masterclass werd  haar  DVD en Syllabus “Muziek van Binnenuit”  gepresenteerd.  De syllabus bevat liedmateriaal en een aantal uitgewerkte lessen. Op de DVD is interview met Inge Marstal te bekijken en lessen die ze geeft aan  kinderen van 7 t/m 15 jaar (beginners en gevorderden).

Prijs Syllabus + DVD € 35,= (exclusief verzendkosten) www.vocaaltalent.nl

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Debuut in Tiel

Afgelopen zaterdag 3 maart gaf ik voor het eerst een concert met het Tiels Mannenkoor. Na een wat gespannen begin kon ik gaandeweg het optreden de teugels steeds meer laten vieren en hebben de mannen zich van hun beste kant laten horen. Het Tiels Mannenkoor heeft geen gemakkelijke tijd achter de rug en het concert van afgelopen zaterdag in de St Maartenskerk was voor zowel de mannen als ook voor mij als interim dirigent, dan ook dé manier om een visitekaartje af te geven in een nieuwe samenstelling. Na een paar weken van hard werken, in een voor beide partijen nieuwe situatie,  merkte ik tijdens het optreden van afgelopen zaterdag dat er een mooie basis is gelegd voor een muzikale vertrouwen tussen de mannen en mij . Dat was vooral goed te horen in het lied Im Abenrot van Franz Schubert. De mannen durfden los van de partituur te zingen en mij te volgen. Dat was een fantastische ervaring.  Het mannenkoor kreeg dan ook een hartelijk applaus en veel complimenten in de pauze en na afloop van het concert.

Het Tiels Mannenkoor gaf het concert samen met het gemengd koor ProCanti onder leiding van door Ben Middendorp, en het St Maartenskerkkoor en orkest Flair onder leiding van Arno Vree. Tot mijn verrassing twee hele goede (kerk) koren met een prachtig programma van niveau! Aan het eind van het concert zongen alle koren samen  Psalm 148 van Gustav Holst en Die Ehre Gottes aus der Natur van Ludwig van Beethoven. Mijn complimenten voor het vakmanschap van collegae  Ben Middendorp en Arno Vree.

Het was een fijne avond, voor het eerst in Tiel.

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Leipzig

Wat is het eerste dat je doet als je in Leipzig bent? Juist, dan ga je naar de Thomaskirche, de werkplek van Johann Sebastian Bach (1685-1750). Altijd bijzonder om op deze historisch plek te zijn.

Behalve het standbeeld van Bach is dit ook te zien:

En nog een plakette

In de kerk wordt Bach ook geëerd met een glas in lood raam:

Maar zijn “herontdekker” Mendelssohn ook:

Het graf van Bach blijft indrukwekkend:

Nog een standbeeld ter ere van Mendelssohn:

Ook Wagner was in Leipzig:

En ten slotte Het Mendelssohn Museum aan de Goldschmidtstrasse:

En het beeld in de tuin:

Nog veel meer weten over Leipzig en haar componisten? Ga naar de site van Jos Smeets

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

10. Leipziger Symposium zur Kinder- und Jugendstimme (3)

De derde dag van het symposium, zondag, was voor mij het meest interessant. De lezing Der Umgang mit dem Stimmwechsel von 1700 bis heute van Dr. Ann-Christine Mecke was uiterst informatief. Wat was de positie van de jongenssopraan in de 18e eeuw en wat betekende het voor die jongens om “de baard in de keel” te krijgen, te muteren.De zangers stonden onder enorme druk: in het koor zingen gaf ze status, ze verdienden er hun geld mee en ze hadden onderdak. Na de stemwisseling hadden ze vaak geen werk meer dus het is aannemelijk dat ze hun stemwisseling zoveel mogelijk probeerden te verdoezelen door in falset door te zingen. Ook was de lezing een mooie uiteenzetting hoe de verandering van de muziekpraktijk in de 19e en 20ste eeuw een weerslag heeft op de samenstelling van de (jongens) koren. Rond 1900 werden vrouwen steeds meer actief in de muziek en kwam er steeds meer aandacht voor de mannenstem. De functie van het jongenskoor verschoof langzamerhand van die van de uitvoeringsprakrijk naar zingen als vorm van muziekonderwijs.

Ook de lezing van Prof. Dr. Michael Fuchs: Vom kleinteiligen Forschungsergebnis zum interdisziplinären
Leipziger Konzept für die Kinder- und Jugendstimme
gaf een prachtig inzicht in hoe de stemwisseling van de jongens in historische perspectief is veranderd en welke invloed dat weer heeft op de muziekpraktijk. veranderingen. Het feit dat de stemwisseling rond 1600 rond de 17-18 jaar lag en nu rond de 13-4 jaar heeft een onmiddellijke invloed op samenstelling van de (jongens) koren en dus op de klankkleur. Ook ging Dr Fuchs in op het feit of de stemwisseling te voorspellen is. Als oud zanger van het Thomanerchor én foniater doet hij hier veel onderzoek naar. Deze samenwerking levert een schat aan informatie op.

Ook de vraag “wel of niet zingen tijdens de stemwisseling” kwam deze ochtend uitvoerig aan de orde. Over het algemeen kan zingen tijdens de stemwisseling geen enkel kwaad. Meestal kunnen jongens prima alt zingen en een tijdje in hun falsetstem of mixen het met hun “nieuwe” stem. Het voordeel is dat hun muzikale ontwikkeling niet stil komt te staan en je als dirigent de wisseling goed kunt begeleiden. Maar als de jongen in een kinder- of jongenskoor zingt dat regelmatig grote prestaties moet leveren, is het zinvol een tijdje op een lager pitje te zingen. Bij het Thomanrchor zingen de jongens dan zes maanden tot een jaar in een “mutantengroep” totdat ze tenor of bas kunnen zingen. Of iemand bas of tenor wordt is volgen Prof Dr. Fuchs genetisch bepaald. Maar algemeen kan men wel vaststellen dat wie als kind veel en met plezier heeft gezongen dit vaak op latere leeftijd blijft doen.

Volgens jaar is er rond deze tijd weer een symposium. Het lijkt me erg leuk om daar met een grotere Nederlandse delegatie heen te gaan.

Klik hier voor het volledige programma van het symposium.

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share