Matthäus Passion 2013

Nog één Matthäus Passion te gaan en dan ben ik heel erg tevreden en trots op de jongens van het Stadsjongenskoor Oldenzaal! Het blijft ieder jaar hard werken om er een groep jongens te hebben staan met alle neuzen dezelfde kant op.  Ook dit jaar stonden er naast een heleboel ‘oudgedienden’ weer 12 nieuwe jongens te zingen.  Daarbij valt ieder jaar aan de bovenkant altijd een deel ervaring weg omdat ze vanwege de stemwisseling niet meer met de jongens kunnen zingen. Deze debutanten hebben we ieder jaar dus hard nodig. De nieuwe jongens hebben het heel erg goed gedaan. Complimenten voor: Kevin, Wout, Roman, Joep, Loek, Kiet, Niek, Joel, André, Hajo, Stein en Daan.

IMG_4200Klankrepetitie in de Bergkerk in Deventer

Gebroeders Bruil breken record tijdens Matthäus Passion 2013

Vanavond had de uitvoering van de Matthäus Passion in Enschede een bijzonder tintje. Het Stadsjongenskoor Oldenzaal telt momenteel ongeveer 45 leden onder de 14 jaar. Daarvan stonden er 28 vanavond op het podium van het Muziek Centrum Enschede waaronder drie jongens uit één gezin. Dat is onder mijn leiding nog nooit voorgekomen.  Wessel, Ruben en Daan Bruil hebben het erg naar hun zin bij het koor en zingen de sterren van de hemel. Hun muzikale kracht is mooi verdeeld over de koren. Wessel zingt in het Concertkoor, Ruben in het Middenkoor en Daan is in september begonnen in het Opleidingskoor. Een mooi trio waarvan we nog lang kunnen genieten!
MP2013 Enschede 099

 

Matthäus Passion Marathon 2013

Afgelopen woensdag 20 maart gingen 16 jongens van het Stadsjongenskoor Oldenzaal ‘vreemd’,  want ze zongen mee in de Matthäus Passion van J.S. Bach in de Willibrorduskerk Heeswijk Dinther met het Vocaal Ensemble Oss.l.v. van Mario Veldpape. Dit koor had een paar weken geleden een aanvraag gekregen voor een extra concert had op korte termijn een jongenskoor nodig. Een uitdaging! En een nieuwe en bijzonder leuke ervaring voor onze jongens. Zonder generale repetitie, in een kleine bezetting, in vreemde omgeving, in een totaal andere opstelling dan ze gewend zijn, optimaal presteren. Dat deden ze erg goed. Ik ben erg trots op mijn jongens!

Vanavond was de generale repetitie voor de concerten in Enschede en Oldenzaal met Consensus Vocalis en Holland Baroque Society onder leiding van Klaas Stok. Ondanks dat we in Heeswijk Dinther het goed naar onze zin hadden,  voelde de generale repetitie onder leiding van Klaas Stok als ‘thuiskomen’. Wat een fijn tempo en wat een aandacht voor de dynamische finesses. Klaas laat de melodie van de ‘soprano in ripieno’ volledig tot zijn recht komen. De jongens moeten wel stevig zingen, maar hoeven nergens te vechten voor hun melodische positie. Klaas laat de koraalmelodie op een prachtige manier vervlechten met het totaal. Ik merk dat ook aan de jongens dat ze het muzikaal naar hun zin hebben. Het is niet goed uit te leggen maar er was magie vanavond!

MP 2013 005Generale repetitie 22- maart 2013

Luisteren? Dat kan:

Zaterdag 23 maart
Matthäus Passion
19.00 uur Muziekcentrum Enschede
www.stadsjongenskoor.nl

Maandag 25 maart
Matthäus Passion Oldenzaal
19.00 uur Plechelmusbasiliek Oldenzaal
www.stadsjongenskoor.nl

Donderdag 28 maart
Matthäus Passion
19.00 uur Bergkerk Deventer
www.stadsjongenskoor.nl

Vrijdag 29 maart
Matthäus Passion
19.00 uur Bergkerk Deventer
www.stadsjongenskoor.nl

MP 2013 006

Matthäus Passion op 25 maart in Oldenzaal

OLDENZAAL – De jaarlijkse uitvoering van de Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach zal op maandag 25 maart  2013 in de Plechelmus Basiliek in Oldenzaal worden uitgevoerd.

Dirigent Klaas Stok beschikt voor de uitvoeringen over de koren Consensus Vocalis en het Stadsjongenskoor Oldenzaal. Daarnaast beschikt hij over het  orkest Holland Baroque Society. De volgende solisten komen naar Twente.

  • Drew Santini, Christus
  • Clemens Löschmann, Evangelist
  • Nele Gramss, sopraan
  • Jan Kullmann, countertenor
  • Jasper Schweppe, bas
  • Christian Dietz, tenor

Het Stadsjongenskoor, dat onder leiding van Mariette Effing staat, zingt vanaf de koorzolder achter in de Basiliek, wat een zeer bijzonder effect heeft op het geheel.

De hechte groep musici van Holland Baroque Society kreeg de historische uitvoeringspraktijk met de paplepel ingegoten. Vanuit deze thuishaven, de klankwereld van barokmuziek, slaan ze bruggen tussen de zeventiende en achttiende eeuw en het hier en nu. Dit resulteert in afwisselende concerten waarin ze keer op keer nieuwe facetten van (barok-)muziek ontdekken. Zo wordt het publiek steeds weer getrakteerd op verrassende ontmoetingen en interessante thema’s. Deze innovatieve werkwijze vormt de basis van unieke programmering en blijkt bij publiek en pers goed in de smaak te vallen.

Kaarten voor de uitvoering in Oldenzaal zijn vanaf maandagmiddag  25 februari vanaf 13.00 uur te koop bij de VVV in Oldenzaal, tel. 0541 – 514023.

Uitvoeringen:
Enschede : Muziekcentrum        zaterdag  23 maart 2013, aanvang 19.00 uur
Oldenzaal : Plechelmusbasiliek maandag 25 maart 2013, aanvang 19.00 uur

Voor meer informatie, kijk op onze website www.twentsematthauspassion.nl

De passiebarometer van ZINGmagazine:

169 uitvoeringen van de Matthäus- en Johannes-Passion.

In de weken voor Pasen klinkt er in Nederland en Vlaanderen 169 maal een Matthäus of Johannes Passion van Bach. De Matthäus is met 133 uitvoeringen populairder dan de Johannes (36). Een indrukwekkend aantal waar in totaal ruim € 5 miljoen euro mee gemoeid is.

Hoofdredacteur Dolf Weverink: ‘We wisten dat Nederland hét passieland is, maar dit aantal verrast ons. Geen enkel ander vocaal werk wordt in zo’n korte periode zo vaak uitgevoerd. Nederland spant wereldwijd de kroon.’

Dat Nederland zoveel passies telt, is vooral te verklaren vanuit traditie. Toonkunst Amsterdam voerde in 1874 voor het eerst een Matthäus-Passion uit in het Amsterdamse Concertgebouw, Willem Mengelberg zette die traditie voort. Daarnaast zijn er de traditionele uitvoeringen in Naarden, waar op Goede Vrijdag het voltallige kabinet komt luisteren naar de Nederlandse Bachvereniging. Een bijzondere speler is dirigent Pieter Jan Leusink die met zijn Bach Choir and Orchestra of the Netherlands maar liefst 25 uitvoeringen verzorgt door het hele land, waarvan 10 in 5 dagen.

Een Bachpassie uitvoeren is een kostbare zaak; de kosten van solisten, begeleidingsorkest en dirigent zijn al gauw € 25.000,-. Koren verdienen deze investering bijna altijd terug omdat de Matthäus en de Johannes publiekstrekkers zijn. Het lijdensverhaal van Christus als kaskraker. Nederland telt steeds minder gelovigen, maar op kerstavond en met Pasen stromen de kerken vol. “Ik ben niet gelovig, behalve als ik naar de Matthäus ga” is een veelgehoord citaat.

www.zingmagazine.nl

Bliksem en donder schieten door Deventer Bergkerk

Auteur: door René de Cocq

RECENSIE – DEVENTER Mooie momenten genoeg, in de jaarlijkse Matthäus Passion-productie onder leiding van Klaas Stok in de Deventer Bergkerk. Maar ook: indrukwekkende momenten, en aangrijpende.
De opstelling van de twee koren (en orkesten) tegenover elkaar in het hart van de kerk heeft zich al lang bewezen als een belangrijke toegevoegde waarde, door de accentuering van het spannende dialoogeffect op een aantal plaatsen in Bachs meesterwerk, maar deze keer was die werking wel heel effectief. In het felle Blitze und Donner-koor schoten bliksem en donder haast tastbaar door de ruimte.

De ontroering school deze keer vooral in de bijdragen van de alt Luciana Mancini, die niet alleen in het legendarische ‘Erbarme dich’ het hart raakte, maar ook in de aria’s ‘Ach, nun ist mein Jesus hin’ en ‘Können Tränen’ grote indruk maakte. En natuurlijk ook in de rol van tenor Nico van der Meel, die als Evangelist niet alleen de verteller was, maar vooral de geëmotioneerde ooggetuige van het lijdensdrama.

De meeste andere solisten leverden gedegen werk, met als hoogtepunten de bas Mattijs van de Woerd in de gamba-aria ‘Komm süsses Kreuz’, de tenor Noils Giebelhausen in het recitatief ‘Mein Jesus schweigt’, de bas Marc Pantus in het vertwijfelde ‘Eli, Eli, lama sabathani’. De sopraan Miriam Allan beschikt over een te klein stemgeluid om in deze kerkruimte te overtuigen.

De twee (kamer)koren van Klaas Stok zijn aardig aan elkaar gewaagd, al telt het Twentse koor wat meer echt geschoolde stemmen. Van dat laatste maakte Stok goed gebruik door enkele koorzangers in te zetten voor kleine solistische bijdragen. Dat de koren ver van elkaar staan leverde een of twee keer een kleine ongelijkheid op, maar Stok is vakman genoeg om dat meteen weer recht te krijgen.

Het Stadsjongenskoor Oldenzaal leverde in het eerste deel, in de twee stukken waarin het een rol vervult, markante bijdragen.

Matthäus Passion 5

Bij ieder Matthäus Passion concert kunnen de jongens van het Stadsjongenskoor Oldenzaal een Matthäus Trofee winnen. Dat is een zakje met paaseitjes voor degene waarvan ik, of een van de begeleiders, vind dat hij een speciale aanmoediging nodig heeft of heel goed heeft gezongen. Wanneer alle Matthäus Passionen dan zijn afgelopen, krijgen alle jongens een “onderscheiding”. Dan worden ze opgenomen in de orde van het blauwe ei, het gekke figuurtje of het vrolijke beestje. Ik houd een toespraak en dan krijgen ze en plakfiguurtje voor op hun revers van het colbert. Het is een beetje flauwekul, gewoon voor de lol maar ze vinden het meestal erg leuk en het werkt erg motiverend. Maar dit jaar had aan het begin van onze tournee een speciale verrassing voor de kooroudsten: een zogenaamde Bach Onderscheiding. Bij mijn bezoek aan Leipzig had ik in de Thomas Shop leuke paperclips gezien en er een aantal meegenomen voor de oudste jongens van het koor. Voorafgaand aan het eerste concert in Enschede heb ik ze uitgereikt en de jongens waren er erg trots op!


En wat je geeft krijg je dus terug. Na de klankrepetitie in Deventer op Witte Donderdag deden vier kooroudsten nogal geheimzinnig. Ze moesten ineens mee helpen opruimen en boekjes klaar leggen. Eenmaal aangekomen in de Tearose waar we altijd een boterhammetje eten en inzingen, snapte ik waarom. Ik werd door Sep, Stan, Lars en Robbin naar voren geroepen en in het zonnetje gezet. Ik kreeg een mooie toespraak van Sep. Ze vonden dat ik na jaren van onderscheidingen en prijsjes weggeven ook eens iets verdiende. Ik kreeg een enorme zak met paaseitjes en een chocolade haas. Maas alsof dat niet genoeg was kreeg ik ook nog eens een oorkonde.

Jongens, bedankt! Jullie zijn geweldig.

Tim trekt kies tijdens Matthäus Passion (4)

Tijdens een uitvoering van de Matthäus Passion kun je veel mee maken. Zo was er een jaar dat er bij een tweetal concerten tijdens dezelfde aria iemand uit het publiek onwel werd. Gelukkig gebeurde er dit jaar niets opzienbarends, alhoewel…

Dit jaar had sopraan Tim (10 jaar) tijdens de Matthäus Passion in Deventer een primeur. Toen hij het eerste koraal O Lam Gottes onschuldig zong had hij er nog niet zo’n last van. Zijn kies zat al wel erg los, maar hij kon er nog mee zingen. Daarna had drie kwartier om zijn kies voor te bereiden om getrokken te worden. Wat moet je anders doen tijdens een concert… Maar toen hij Oh Mensch bewein dein Sünde gross moest zingen merkte hij dat de kies wel erg losjes mee resoneerde in zijn mond. In de paar rusten die het jongenskoor heeft in dit deel heeft Tim dus snel zijn kies getrokken.

Trots liet Tim me zijn lege holte in zijn mond zien na afloop van het concert. Zijn kies had hij opgeborgen in een van de zakken van zijn colbert.

Matthäus Passion (3)

Afgelopen Goede Vrijdag 6 april zongen de jongens van het Stadsjongenskoor hun tweede Matthäus Passion concert in de Bergkerk te Deventer. Dat was tevens de afsluiting van de Matthäus Passion tournee van dit jaar. Vier verschillende concerten waarvan de laatste twee onder leiding waren van Klaas Stok. De Matthäus Passion in Deventer is ieder jaar weer een fantastische belevenis. De opstelling is erg bijzonder waardoor het jongenskoor goed te horen en te zien is.

Ieder jaar ben ik weer erg onder de indruk hoe Klaas Stok tot in de fijnste muzikale details dirigeert. Het lijkt wel alsof hij ieder jaar nog beter wordt. Ook dit jaar maakte hij er samen met evangelist Nico van der Meel een boeiend geheel van. Ik merk dat vooral ook aan de reactie van de jongens. Het programmaboekje in Deventer heeft ook een Nederlandse vertaling van de tekst en dat wordt door de jongens heel erg gewaardeerd. Ze kunnen het verhaal veel beter volgen en door de spannende vertolking van Nico van der Meel wordt het geheel nog veel toegankelijker.

Dat er bij de concerten van de Matthäus Passion geen applaus is leg ik de nieuwe jongens ieder jaar uit. Dat lijken ze heel normaal te vinden maar de Matthäus Passion op Goede Vrijdag in de Bergkerk is voor de jongens altijd wel een hele mooie afsluiting. Klaas komt dan in de pauze altijd even naar “boven” om de jongens te bedanken. Het publiek geeft “zoals het hoort” geen applaus na afloop van het eerste deel, maar als ze minuten daarna nog in de rij staat om naar buiten te gaan wel, en dan speciaal voor het jongenskoor! Dat is altijd een prachtig moment voor de jongens. De spots gaan weer aan, alle mensen kijken naar boven, de jongens gaan staan en krijgen dan een daverend applaus. Dat ontroert me ieder jaar weer.

Maar als al het publiek weg is….

Matthäus niet op alle fronten even sterk

Recensie: TCTubantia

Auteur: Koen Edeling
Foto Reinier van Willigen

ENSCHEDE, Muziekcentrum (Grote zaal). Eerste uitvoering 2012 van de Matthäus Passion van Bach door koor Consensus Vocalis, Baroque Academy of the Netherlands Symphony Orchestra (BANSO), Stadsjongenskoor Oldenzaal en solisten (o.l.v. Jan Willem de Vriend).

De Stichting Twentse Matthäus Passion is van een oude traditie afgeweken: zowel het Weihnachtsoratorium 2011 als de Matthäus Passion 2012 kenden niet de première in Oldenzaal, maar in respectievelijk Almelo en Enschede. Het is een flauwe opmerking dat deze plaatsverwisseling de oorzaak had kunnen zijn voor het verwisselen van Nazareth en Bethlehem door de tweede maagd, maar opvallen deed het wél.

Dit was het moment van de verloocheningen door Petrus, al een eindje in het tweede deel, maar nog vóór de altaria Erbarme dich. Pas bij deze aria was ik wat meer te spreken over de vocale prestaties van Elisabeth von Magnus, want in het eerste deel viel haar optreden mij wat tegen. Het was alsof zij het achterste van haar tong niet wilde laten zien. Haar vrouwelijke collega An de Ridder beschikt over een stem die ik nog minder vind passen bij een barokorkest. Haar ruim gedoseerde vibrato stond zelfs haaks op de verstaanbaarheid. Met haar kleine stem kwam zij vaak niet eens boven de begeleiding uit.

Hoeveel beter deden de mannen het! Aanvankelijk moest ik wennen aan de aanpak van evangelist Jörg Dürmüller, die niet een echte rasverteller bleek. Met name met de vertolking van de dramatische tekstgedeelten in het tweede deel scoorde hij echter bijzonder hoog. Zijn “bitterlich weinen” en “schriee abermals laut”: juist ingetogen, waren helemaal ráák. Karel Ludvik zette een krachtige Christuspartij neer en “oudgediende” Maarten Koningsberger liet ook op deze avond horen dat bij Bach de tekst op de eerste plaats staat. In de editie van 2009 betitelde ik Andreas Post nog als ‘de held van de avond’: ook nu betrapte ik mij erop telkens rechterop te gaan zitten bij alweer een mooi rectitatief of fraaie aria. Opvallend zuiver was de begeleiding op een goed zichtbare gamba bij Komm , süßes Kreuz. De zuiverheid van de driestemmige begeleiding van de Christuspartij liet echter soms wat te wensen over.

Het Stadsjongenskoor Oldenzaal was in deze zaal prima te zien en vormde zo een prima eenheid met Consensus Vocalis, dat als vanouds zong: veel contrasten tussen de diverse koralen, bijna hysterische turbae en altijd in voor vele muzikale vondsten.