Maand: augustus 2012

Europa Cantat 2015
Op zaterdagochtend viel ik met de neus in de boter toen ik bij de stand van Annie Bank in de bladmuziek stond te neuzen. Ik hoorde ineens zeer luid mannenkoorgezang en het duurde niet lang of ik was op de receptie van Pécs Cantat 2015. Met wijn, lekkere hapjes en veel wijnliederen gezongen door het mannenkoor kondigde Pécs Europa Cantat 2015 aan. Dat wordt vast een groot feest daar over drie jaar. Een aantal jaren geleden was ik bij Pécs Cantat en het is een prima stad om een evenement als Europa Cantat te organiseren. Zeker nu ze een nieuwe concertzaal met vele mogelijkheden schijnen te hebben. Ik ben erg benieuwd!

Slotpresentaties
Die middag was ik ook weer bij een aantal slotpresentaties in een van de prachtige theatertjes van Turijn. Maar de presentatie van het atelier A10 American Ethnic Music: traditionele Braziliaanse, Argentijnse en Peruaanse liederen, was helaas van een zeer laag niveau. Ongetwijfeld interessante muziek en leuk om te doen lijkt me. maar ik vroeg me wel af of deze slotpresentatie onder leiding van Gustavo Maldino niet beter had kunnen klinken én wat het minimum niveau van een slotpresentatie zou moeten zijn. De liederen werden uitgevoerd met hier en daar een toelichting maar er leek nauwelijks iets aan koor- of stemvorming gedaan. Aan de ateliers A kan iedereen mee doen, ook ongeoefende stemmen, maar deze presentatie was wel heel erg minimaal. Natuurlijk ben je als dirigent afhankelijk van de inschrijvingen maar ik kan me niet voorstellen dat het niet beter had kunnen klinken. Dan bleek de dirigent Ints Teterovskis toch een betere koorpedagoog bij de presentatie van het atelier Invitation to Baltic Song Celebrations. Hij had een mooi variatie aan liederen uitgezocht van verschillend niveau waardoor het een mooie presentatie werd die het publiek een interessant overzicht gaf van de Baltische koormuziek.

Presentatie ateliers
Op 3 augustus was er de presentatie van de ateliers A1-A3 en A 18. In de categorie A kan iedereen meedoen maar er zijn wel leeftijdsbeperkingen. Herma van Piekeren en Simone van Gog was voor kinderen  in de leeftijd van 8 tot 14 jaar. Ik was al naar de repetitie geweest  en dan is het erg leuk om het uiteindelijke resultaat te zien en te horen. Simone en Herma hadden met de kinderen een wervelende show voorbreid met zang en dans. Het was erg jammer dat de techniek in het Teatro Colosseo nogal te wensen over liet maar verder was het een heel leuk en knap optreden.  Rogier IJmker leek met zijn presentatie wat minder last te hebben van haperende techniek  evenals Maud Hamon- Loisance. Toch kwam het een en ander niet zo fijn uit de verf in de uiterst droge akoestiek en zeer matige versterking. Beide koren bestonden uit zangers tot en met 30 jaar en leverden een prima prestatie.
.

Workshop
De workshop Play! van de Deens-Zweedse dirigente Lone Larsen was geweldig. Haar statement was: mensen kunnen niet lang achter elkaar hetzelfde doen, dus we moeten voor wat afwisseling zorgen tijdens de repetitie. Klinkt erg eenvoudig maar voor menig dirigent een zeer herkenbare uitdaging lijkt me.

Op een doordeweekse dag komt iedereen uit een andere situatie naar een repetitie. We moeten dus eerst zorgen dat we iets doen zodat iedereen de dagelijkse beslommeringen kan vergeten.

Oefening: 1
De koorleden lopen door elkaar en de dirigent geeft bijvoorbeeld de volgende opdrachten:
-Bekijk de ruimte goed
-Bekijk elkaar goed, elkaars ogen.
-Iedere keer als je iemand in de ogen kijkt zeg je in gedachten iets leuks tegen hem/haar.
-Stop en start met lopen, zonder dat iemand een teken geeft. Er is geen leider. Doe het zelfde maar dan sneller lopen of in de vertraging.
NB: wat opvalt is dat stoppen moeilijker is dan starten. Dit is met het zingen ook zo. Dezelfde oefening kun je ook doen terwijl je in canon zingt.

Oefening 2:
-in kring ‘klappen’ doorgeven. Eerst op reflex, daarna op puls. In plaats van een klap kun je ook namen doorgeven. Ook klap én puls op de schouder( of een melodie!).
Deze oefeningen geven energie!

Oefening 3:
-Geef elkaar een kadootje en geef zonder na te denken meteen een kadootje terug.
-Met tweetal rondlopen en dingen aanwijzen. Wat is dat? Je mag niet het goede antwoord geven.
Dit soort oefeningen maken je hoofd ‘leeg’.

Oefening 4.
-In kring bal doorgeven, zorg dat je ‘m goed geeft! Twee ballen en ook van plaats wisselen. Maak het makkelijk voor de ontvanger.
Deze oefeningen zijn niet alleen voor de fun maar hebben ook muzikale bedoeling.  Je maakt connectie met muziek, frases doorgeven.  Geef de frases goed door! Maak crescendo en geeft het forte door.

Oefening 5.
-Zorg als dirigent dat de koorleden zelf ook creatief blijven en leg niet alles van bovenaf op. Laat ze ook improviseren bij het inzingen.
-Dirigent zingt en de koorleden ‘loopen’ een variatie
-Standbeelden, is oefening zonder muziek maar prikkelt de creativiteit.
Iemand beeldt iets uit en twee maken dit beeld af. De derde blijft staan en twee anderen maken het weer af enz. Variatie: zonder woorden
Lied: The water is wide.
We zingen eerst de melodie.  Daarna maken we op het akkoordschema een improvisatie. Daarbij moeten we goed naar elkaar luisteren.

Muziekstandaard
Sinds enige jaren kom ik ‘top verkoper’ Ian Bullen tegen op diverse muziekfestivals. Hij taat dan op de beurs met zijn Black Musicfolder. Dit keer had hij iets nieuws meegenomen waarover ik in een eerdere blog al had geschreven: een supersonische-inklapbare-dirigentenstandaard. Hij vertelde dat veel koren dit als relatiegeschenk kado geven aan hun dirigent (hint!)

Zo ziet de standaard er uit wanneer je ‘m wilt gebruiken om te dirigeren.En zo ziet de standaard als je ‘m ingeklapt mee wilt nemen. Natuurlijk kun je er een mooie hoes bij kopen. Dat maakt het natuurlijk wel helemaal af…

Workshops
Niet alles workshop zijn van hoge kwaliteit, of beter gezegd, hebben het niveau waar ik iets mee kan. De workshop Gospel Music van de Zweedse dirigent en componist Joakim Arenius, is daar wat mijn betreft een goed voorbeeld van. Hij begon met het statements als: ‘bij gospelmuziek hoef je de maat niet te slaan’, en ‘bij klassiek dirigeren kun je het slagtechnisch alleen maar goed of fout doen fout of goed doen’. Hiermee bedoelde hij dat je als dirigent van klassieke muziek moet je zorgen dat je de maat slaat en bij gospel is dat volgens hem niet nodig omdat je vaak een band hebt. Eigenlijk geef je bij gospel alleen dynamiek aan, je hebt geen muziekstandaard en bladmuziek nodig want je inspireert de zangers ter plekke. Hij demonstreerde zijn statement op een dusdanige manier dat ik me afvroeg of ik er verder iets aan zou hebben. Ik kon het niet opbrengen om de hele workshop uit te luisteren en heb de rest van de ochtend op de bladmuziekbeurs rond gesnuffeld.

Concerten
Door de enorme afstanden die je moet afleggen en de hitte wil het nog wel eens voorkomen dat je te laat bij een concertlocatie bent en de zaal al vol zit. Zoals ik al eerder schreef: de instructie in Italië zijn erg streng. Ik was deze middag dus te laat voor het concert, maar ik was niet de enige. We kwamen er beslist niet meer in! Samen met wat bekenden op een terras gezeten en daarna een wandeling langs de Po gemaakt.

Behalve de Open Singing en onder het genot van een biertje luisteren naar een heel leuk multi cultureel bandje in de Toriono Incontra, niet veel meer gedaan die dag!

Lezing
Gisteren, 1 augustus, begon de dag voor mij met de lezing How to work vocally with the choir van de Letse dirigent Ints Teterovskis. Het is vreemd, soms hoor je in een lezing van een dirigent dingen die je zelf ook altijd doet maar dan nét even iets anders zodat het heel inspirerend werkt. Maar soms is het onderwerp zo herkenbaar dat het slaapverwekkend werkt. Helaas was dat met deze lezing zo en omdat je als deelnemer erg lange dagen maakt moeten de workshops en lezingen echt de moeite waard zijn. Deze dirigent sprak over onderwerpen die ik meestal ook op een repetitie aan de orde stel, en ook op een bijna zelfde manier.

Hoofdzaak voor hem was: met verschillende groepen werk je weer anders. Je moet aan de klank van je groep die voor je staat werken. Pas daarbij op dat je koor niet zoals je zelf gaat klinken. Ongeveer  80 % van de kwaliteit van het koor hangt van de dirigent af. Probeer niet de stemmen zelf te veranderen maar het gebruik er van.

Adem:
Ook bij de ademoefeningen moet het strottenhoofd omlaag! Met gaat hoesten als men oefeningen gaat doen met strottenhoofd te hoog en gespannen. Zorg voor een onhoorbare inademing op de klinker die je moet gaan zingen. Wat ik nog nooit eerder gehoord had is dat mannen vaak van nature een technisch betere ademhaling. Dat ga ik toch eens nader onderzoeken!

Resonance:
Goede resonance maken kost energie. Hierbij is de klinker is het paard de medeklinker is de rijder.

Concert:
Het middagconcert was fantastisch! Allereerst hoorde ik het Noors Nationaal Jeugdkoor onder leiding van de fantastische dirigent Tone Bianca Sparre Dahl. Het Oostenrijks Nationaal Jeugdkoor onder leiding van Paul Herzog was voor mij een hele aangename verrassing. Een groot koor met een zeer fraaie koorklank een een heel knap gekozen programma. Daarna was het de beurt aan het Nederlands Studenten Kamerkoor onder leiding van aria van Nieuwkerken. Zij begonnen met De Vorspruch van Eisler. Een beter stuk hadden ze niet kunnen kiezen want ze maakte meteen een statement: het NSKK is een koor van kwaliteit, dat een stukje theater en wat humor niet uit de weg gaat. Een prachtig concert van drie topkoren.

Hierna had ik nog even tijd een openluchtconcert van het Estonian National Male Choir te beluisteren. Speciale gast bij dit optreden was de componist Veljo Tormis. Hierover later meer.