Jongenskoor(tje)

 In het artikel in Mens en Melodie  van 21 maart over de Matthäus Passion zegt Nico van der Meel: ‘Een van die dingen is ook dat jongenskoor. Dat vindt iedereen altijd ontroerend. Maar waar slaat het eigenlijk op. Bach voerde het uit met de jongens van zijn Thomasschule en ronselde wat externe zangers, het was natuurlijk voor hem ook een megabezetting. De Soprano in ripieno waren jongetjes uit de laagste klassen. Bij Bach kwam het gewoon zo uit’.

Ik kan me niet voorstellen dat voor Bach dit toevallig zo uit kwam. Als alles wat Bach schrijft een reden heeft, dan heeft de soprano in ripieno ook een reden. Natuurlijk werkte Bach in zijn tijd met uitsluitend jongens, maar deze waren een stuk ouder en beter geschoold en dan de gemiddelde jongenssopraan (kinderstem) van nu. Volgens mijn informatie zongen de soprani in ripieno de twee koralen in de Thomaskirche beneden op het priesterkoor bij het altaar (het offerblok). Koor en orkest waren te horen vanaf de koorzolder bij het orgel. Hij liet volgens mij heel bewust de jongste jongens (kinderen) juist deze twee koralen (tekst) zingen op die specifieke plek in de kerk. Als onschuldige lammeren rondom het offerblok.

Het eerste koraal, O Lam Gottes unschuldig, krijgt op deze manier muzikaal en retorisch juist een hele prominente plaats. Naast de mineur – majeur  verhouding wordt het koraal gezongen door de onschuld: jonge kinderstemmen. Kinderen die het leed (mineur) van de volwassenen niet hoeven te dragen maar zorgen voor hoop en toekomst (majeur). De transparante jonge klank van de kinderstem is ontroerend en geeft troost. Dat heeft wel degelijk een functie, want daarna begint een afschuwelijk verhaal.

Het afsluitende koraal van het eerste deel is een inleiding op het tweede deel waarin Jezus wordt geofferd voor de zonden van de mensen. Het O Mensch bewein dein Sünde gross wordt meegezongen door de onschuldige kinderstem de soprano in ripieno.  Het leven van Jezus en zijn wonderen worden meegezongen bij het altaar, juist daar waar dit in de eredienst herdacht wordt. Hierbij geeft de jongens (kinder)stem de klank van de sopranen van het grote koor het soort helderheid en tederheid waar de tekst om vraagt: schuld en onschuld samen. Het klank effect is verbluffend.  In het tweede deel van de Matthäus Passion  komen geen kinderen (onschuld) meer voor. De tekst spreekt voor zich. Jezus wordt gevangen genomen, veroordeeld en gekruisigd. Niet iets waar kinderen zich echt druk om moeten maken. Zo leg ik het de jongens van mijn jongenskoor altijd uit.

Nico van der Meel zegt: ‘Ik wil zo dicht mogelijk bij de verhouding van Bach komen. De Soprano in ripieno zijn bij ons meisjes, uit de hoogste klassen van het Stedelijk Gymnasium van Leiden’.   Als je volgens mijn opvatting van de onschuld de Soprano in ripieno door oudste meiden van het gymnasium laat zingen is het muzikale en retorische effect weg.  Sowieso qua volwassen klank van die meiden en dan heb ik het nog niet eens over de onschuld die vele van die meiden op die leeftijd al lang verloren hebben.

Tenslotte nog een opmerking van Nico van der Meel: ‘Wat je nu ziet is zo’n oratoriumvereniging van 80 man en dan een jongenskoortje. Dat heeft helemaal niets met elkaar te maken’. Of je de koralen nu door jongens of meisjes laat zingen, respect verdienen de kinderen allemaal. En  zeker de jongens! Want zoveel jongenskoren telt Nederland niet meer. Ik probeer mijn jongens altijd goed uit te leggen wat hun functie is.  Juist door goed uit te leggen wat ze zingen en waarom wordt het een hele grote belevenis. Mee zingen in de Matthäus Passion  wordt zo een ervaring die ze hun leven lang niet zullen vergeten. Ze doen het allemaal met heel erg veel plezier. Toen ik een van mijn jongens een keer vroeg wat hij later wilde worden zei hij  ‘evangelist’  en daarmee bedoelde hij Nico van de Meel.

Het Stadsjongenskoor  Oldenzaal zingt de Matthäus Passion:

Vrijdag 15 april  Plechelmus Basiliek, Oldenzaal  Aanvang: 19:00 uur
Dirigent: Klaas Stok Ensemble: Orkest van het Oosten Koor: Consensus Vocalis
mmv: Stadsjongenskoor Oldenzaal o.l.v. Mariette Effing
solisten:          Christus: Hugo Oliveira
Evangelist: Nico van der Meel
Sopraan: Gudrun Sidonie Otto
Alt: Luciana Mancini
Tenor: Fabio Trümpy
Bas: Tyler Duncan

Zaterdag 16 april 2011Muziekcentrum, Enschede Aanvang: 19:00 uur
Dirigent: Klaas Stok Ensemble: Orkest van het Oosten Koor: Consensus Vocalis
mmv: Stadsjongenskoor Oldenzaal o.l.v. Mariette Effing
Solisten:          Christus: Hugo Oliveira
Evangelist: Nico van der Meel
Sopraan: Gudrun Sidonie Otto
Alt: Luciana Mancini
Tenor: Fabio Trümpy
Bas: Tyler Duncan

Donderdag 21  en vrijdag 22 april 2011
In samenwerking met Stichting Matthäus Passion Bergkerk Deventer Aanvang: 19:00 uur
Dirigent: Klaas Stok Ensemble: Concerto d’ Amsterdam
Koor 1: Deventer Vocaal Ensemble
Koor 2: Consensus Vocalis
mmv: Stadsjongenskoor Oldenzaal o.l.v. Mariette Effing
Solisten:          Christus: Hugo Oliveira
Evangelist: Nico van der Meel
Sopraan: Gudrun Sidonie Otto
Alt: Luciana Mancini
Tenor: Fabio Trümpy

Kinderkoordirigentendag Houten

Vandaag was ik docent tijdens de studiedag voor kinderkoordirigenten van de KCZB te Houten.  De dag was georganiseerd voor amateurdirigenten van verschillend niveau. Er was bewust gekozen niet alleen dirigenten van kerkkinderkoren uit te nodigen maar ook dirigenten van wereldlijke koren waren van harte welkom. Alle  docenten hadden hun eigen repertoire meegenomen en uitgestald op tafels. Mijn was gevraagd wereldlijke repertoire mee te nemen en in te studeren. Toen ik gisteravond mijn koffer inpakte realiseerde dat ik me dat ik ook maar eens weer een keer in mijn eigen bibliotheek moest gaan neuzen want ik heb nog veel materiaal dat ongebruikt in de kast staat.

KCZB Studiedag kinderkoordirigenten -Houten 2011 - (70)
Vanochtend heb ik een repetitie gegeven met een “voorbeeldkoor”. In dit voorbeeldkoor zongen kinderen uit verschillende kinderkoren waaronder ook Wessel, Fabian en Maarten van het Stadsjongenskoor Oldenzaal. Ik heb een aantal liederen ingestudeerd en geprobeerd mijn manier van werken in de repetitie tot uitdrukking laten komen. Dit betekent dat ik flink de vaart er in heb, met veel aandacht voor tekst en expressie. Ook heb ik geprobeerd verschillende manieren van instuderen te laten zien waarbij de kinderen allert blijven. Na een korte presentatie door de kinderen werd de repetitie nabesproken met alle deelnemers. Dit is zelfs voor een doorgewinterde dirigent als ik wel weer spannend. Er ontstond een geanimeerde discussie over het wel of niet zingen van bladmuziek. Ik ben een groot voorstander van wel, alhoewel ik bij sommige liederen pas de bladmuziek uitdeel als ze het lied al kennen. Andere dirigenten werken altijd zonder bladmuziek, soms uit overtuiging dat het resultaat daardoor beter wordt, maar vele dirigenten zien mensen er het voordeel niet van in. Ik hoop dat ik ze heb kunnen overtuigen.

Vanmiddag gaf ik twee wordshops over “muzikaal en betekenisvol leiding geven”. Een titel waar ik erg veel mee kon. Ik heb de dirigenten 30 minuten wat basis slagtechniekoefeningen laten doen om thuis mee aan de slag te gaan. Daarna zijn we met die prille basis aan de slag gegaan met een lied en heb ik wat vakliteratuur doorgenomen. De twee groepen waren erg verschillend, dat was erg opvallend. Een workshop wordt altijd mede bepaald door de feedback van de cursisten. Vat dat betreft kun je veel voorbereiden voor zo’n dag maar je moet wel de flexibiliteit hebben van je plan af te wijken.

Het het was erg leuk om te doen en gezien de reactie van de deelnemers voor herhaling vatbaar!

KCZB Studiedag kinderkoordirigenten -Houten 2011 - (76)
Ik gaf de dag samen met Catrien Posthumus Meyjes, schoolmusicus en Thea Endedijk. De foto’s in dit artikel zijn genomen door Herman Schimmel, mede-organisator van deze dag.

Alternatieve Nachtmis Amsterdam

Zo'n twee weken geleden werd het Stadsjongenskoor Oldenzaal gevraagd om met acht jongens  te zingen tijdens de Alternatieve Nachtmis  in de Amsterdamse Stadsschouwburg. Het bestuur was meteen erg positief was en ging in onderhandeling met de organisatie.  Via de mail snel toestemming gevraagd aan de betreffende ouders en iedereen was dol enthousiast. Want wanneer mag je nu een optreden verzorgen in die prachtige Amsterdamse Stadsschouwburg!

GeneraleAmsterdam
Het was een fantastische ervaring voor de jongens. Ze moesten 's middags al aanwezig zijn voor de repetities. De jongens hadden twee kleedkamers vlakbij het toneel.  Daar konden we voor de generale repetitie even inzingen en de liederen oefenen, want daar hadden we in die korte voorbereiding niet eens tijd voor gehad. Daarna kregen de jongens instructies op het toneel. Rik had een rol als "engel" en moest in een harnas 6 meter boven de grond zweven. Dat moest natuurlijk geoefend worden. De theatertechnici waren bijzonder aardig. Rik werd zijn gemak gesteld en had daardoor geen enkele moeite twee minuten in de lucht te hangen.  Daarna soundcheck met alle jongens, dat ging ook allemaal prima. Toen repetitie met Rik al zingend in de lucht en de jongens op toneel. Wonderbaarlijk goed! Ook het tweede lied bleek geen probleem. De organisatie was zeer tevreden.

RikEngel
Daarna was het grote wachten aangebroken want de jongens hoefden pas om tien uur 's avonds op te treden. Eerst maar even een wandelingetje maken in de omgeving van het Leidseplein en daarna een hapje eten. "Of de jongens een rondleiding door het gebouw interessant zouden vinden" vroegen diezelfde aardige theatertechnici aan mij.  Nou, zeker vinden de jongens dat interessant, en de begeleiding ook! Wat was dat ontzettend leuk. Ze lieten de jongens werkelijk alles zien en hadden er hele leuke jongensachtige uitleg bij. Natuurlijk op het podium van de grote zaal gestaan, in de koninklijke loge geweest, op de stoel van de koningin gezeten en alle mooie foyers gezien. Wat ze erg leuk deden is de jongens vertellen wat het verschil was tussen de moderne hijstechnieken en hoe het vroeger ging. Natuurlijk gingen ze ook speciaal voor de jongens de sleutel halen zodat ze even op het Ajaxterras konden staan. Goud waard zulk personeel dat dit even voor de jongens uit Twente regelt en vooral daar tijd voor vrijmaakt!

Toen na lang wachten om 21.30 uur konden de jongens hun pak weer aan en zou de voorstelling snel beginnen. Natuurlijk gingen er tijdens de voorstelling dingen anders dan tijdens de repetitie. Zo had ik de instructie dat ik moest beginnen met pianospelen zodra het filmpje afgelopen was. Maar er kwam geen filmpje, dus moest ik "op goed geluk " beginnen. Maar het eerste lied ging toch goed. De jongens zongen erg mooi en Rik zweefde al zingend sereen naar beneden. Bij het tweede lied hadden ze er mij niet bij verteld dat vlak daarvoor samen met het publiek het Nederlands Volkslied op kazoo zou worden "gezongen". Wt een herrie! Ik in de coulissen de jongens de begintoon voorzingen maar toen de jongens op het toneel stonden ging het gekazoo nog even door en konden de jongens mij door de felle lampen niet zien. Daardoor ontstond er een lichte verwarring, maar erg goed opgevangen!

Daarna was het wee wachten op het applaus rond 0.00 uur en reden we uiteindelijk om 1.00 uur richting Twente. Iedereen erg moe maar zeer voldaan. Zelf lag ik rond 3.15 uur in bed en werd om 10.30 uur wakker met mooie herinneringen. En zoals een van de ouders mijn mailde: "mijn zoon heeft het geweldig gehad. Hier zal hij nog lang over praten". Dat geldt voor alle jongens, de begeleiding èn de dirigent!

TeamAmsterdam
Het team Amsterdam: Alex, Pim, Mark, Jorn, Kai, Stan, Rik en Sep.

Fantastisch gedaan!!!

 

Jubileum Kerstconcert Stadsjongenskoor Oldenzaal

 Het 95-jarige Stadsjongenskoor geeft op zaterdag 11 december een bijzonder kerstconcert in de Antoniuskerk te Oldenzaal. Het Stadsjongenskoor Oldenzaal telt momenteel 76 leden en zal met drie verschillende koren een afwisselend programma brengen.

Traditioneel worden tijdens het kerstconcert de jongste zangers gepresenteerd. Het opleidingskoor bestaat dit jaar uit 11 enthousiaste jongens van 8 en 9 jaar die laten horen dat samen repeteren in korte tijd al iets heel moois kan opleveren. Het 46 koppige jongenskoor zal samen met de 19 jongemannenstemmen diverse kerstliederen ten gehore brengen. De koren zullen samen en afzonderlijk van zich laten horen. Een gastoptreden wordt verzorgd door de Oldenzaalse sopraan Karin Hertsenberg. Zij zal samen met de jongens en jongemannen zingen, en ook in een prachtige solo te horen zijn. Dennis Vallenduuk verzorgt de pianobegeleiding. Het geheel staat onder leiding van dirigent Mariette Effing.

Het Stadsjongenskoor Oldenzaal is volop in beweging en richt haar blik op het 100-jarig jubileum in 2015. De muzikale ambities zijn hoog. Tijdens dit het kerstconcert is dit hoorbaar! Het concert begint om 20.30 uur en zal ongeveer anderhalf uur duren. De toegangprijs is € 7,50 per persoon (tot 18 jaar € 5,00). De kaartverkoop aan de deur start om 20.00 uur.

Zie ook www.stadsjongenskoor.nl

Stadsjongenskoor wint vrijwilligersprijs 2010

Gisteravond was de uitreiking van de Oldenzaalse Vrijwilligersprijs. Secretaris en voorzitter waren aanwezig namens de Stichting Stadsjongenskoor. Het was een erg leuke avond in Stadstheater de Bond waarbij de vrijwilligers in het zonnetje werden gezet. De gemeente Oldenzaal hecht zeer aan de inzet van al die vrijwilligers die samen Oldenzaal tot zo'n bijzondere gemeenschap maken. Na een half uur werden de 5 genomineerden bekend gemaakt, en groot was de verrassing toen daar de naam van het jongenskoor ook in voor kwam! Daar was het berstuur al enorm trots op! De 5 genomineerden werden op het podium gevraagd en kort daarop werd bekend gemaakt dat de jury unaniem had gekozen voor Stichting Stadsjongenskoor Oldenzaal! Daar had het bestuur totaal niet op gerekend, er zijn zo veel organisaties met vrijwilligers die veel werk verzetten, maar blijkbaar was de inzending van het bestuur  zeer overtuigend. De jury had veel lovende woorden aan het adres van de vrijwilligers en helemaal terecht. Want de verschillende koren kunnen alleen maar zo draaien dank zij de inzet van vele vrijwilligers: de Concertcommissie, de Begeleidersgroep, de Activiteitencommissie, de webmaster, de Kledingcommissie, het Jongemannenkoor, het bestuur, allemaal zorgen ze dat er veel werk wordt verzet om van alles mogelijk te maken: de concerten, de activiteiten zoals het koorkamp, de sinterklaasmiddag, de PR etc. Alle hierboven genoemde vrijwilligers heel hartelijk bedankt: de prijs is van/voor ons allemaal! De EUR 500 die bij deze prijs hoort, is bedoeld voor de waardering van de vrijwilligers jullie. Wij gaan als bestuur heel goed nadenken wat voor activiteit we hier aan gaan koppelen en komen daar in het nieuwe jaar op terug. Het beeld van Berend Seiger, de Gouden Boeskool, is een wisselbokaal. Hij staat hier te pronken, het is een prachtig beeld. A.s. zaterdag zullen we hem een mooie plaats geven tijdens het concert!

Namens het bestuur, Machteld Bijland

Project leerorkest

6a013482f1f31e970c0133f54dcdd5970b-800wi Vorige week zaterdag gingen  Rik, Stan en jelle van het Stadsjongenskoor Oldenzaal samen met hun zangdocent Ivette van Laar naar de muziekschool Amsterdam Zuid Oost om daar in de studio de liedjes uit de Tijger en de Storm op te nemen.

De Tijger en de Storm is een muziekstuk speciaal geschreven en gecomponeerd voor het Leerorkest. Het leerorkest is een bijzonder project voor scholen in de Bijlmer, opgezet door de Muziekschool Amsterdam Zuid Oost. Op de basisscholen in de Bijlmer krijgen alle kinderen gedurende vier jaar (groep 5 t/m 8) les op een orkestinstrument. Elk kind mag zelf kiezen welk instrument: dwarsfluit, hobo, klarinet, fagot, hoorn, trompet, trombone, tuba, viool, altviool, cello, contrabas of slagwerk. De lessen zijn wekelijks in de klas, onder schooltijd en worden door beroeps musici gegeven. Daarbij wordt ook veel met de kinderen gezongen. Al snel vormen de kinderen samen een orkest, waar ze ook concerten mee geven. Zo gaven ze concerten in de Beurs van Berlage en het Concertgebouw van Amsterdam, samen met leden van het Nederlands Philharmonisch Orkest. Er zijn nu 600 kinderen, die samen 6 orkesten vormen.

In juni 2010 werd het eerste project met groot succes afgerond: de eerste groep kinderen die vier jaar les hadden gehad gaven een groot concert in de MediArena, waar prinses Máxima bij was en kregen na afloop hun diploma. Op dit concert speelden de kinderen ook de Tijger en de Storm. Het leerorkest is in de afgelopen jaren uitgebreid van 3 naar 11 scholen en het is de bedoeling dat het niet alleen bij scholen in Amsterdam blijft. Daarom wordt dit stuk opgenomen, om meer bekendheid te kunnen geven aan het leerorkest en ook als ondersteunend lesmateriaal voor de kinderen.

De Tijger en de Storm is gecomponeerd door Kerry Woodward en de tekst schreef Anne Haenen. Anne en Kerry vonden de stem van Ivette heel geschikt voor deze liedjes en omdat ze wisten dat zij veel met kinderen werkte. Daarom hebben ze haar benaderd om de liedjes in te zingen op CD.  De vraag was ook of ze  samen met wat leerlingen wat kon opnemen. Natuurlijk kon dat! En zo kwam het dat  Rik, Stan en Jelle helemaal naar Amstedam mochten om een CD op te nemen.

Op kamp met 51 jongens

Afgelopen weekend was het weer zover: het kamp van het Stadsjongenskoor Oldenzaal. Ieder jaar gaan de jongens en jongemannen een weekend kamperen bij de Molenberg in Reutum. Het zijn dagen waar ik altijd erg van geniet. Zelf hoef ik dan één keer niets te doen, de activiteitencommissie bestaande uit vaders en moeders runt het hele weekend.  Reutum 2010

De jongens slapen  in de kampeerboerderij en de jongemannen bouwen voor zich zelf een waar kampement in het aangrenzende weiland. Terwijl de activiteitencommissie voor het eten en het welzijn van de jongens zorgt, verzorgen de jongemannen het dagprogramma. Dat doen ze altijd heel erg goed! Zo hadden ze op vrijdagavond voor de jongens het "havenspel" op het programma staan. De jongens moesten buiten in het donker spullen smokelen van de ene haven naar de andere. Het is een vrij groot terrein met allerlei obstakels, het was erg modderig en het is erg donker in Reutum. Ideale omstandigheden dus. Maar bij de kampeerboerderij is ook een leuke speeltuin waar dit jaar een paar nieuwe erg spannende schommelachtige apparaten stonden waar je heel erg wild mee kunt slingeren.Reutum 2010c

 Zaterdagochtend waren er weer allerlei leuke spellen en op zaterdag middag konden de jongens in kleine groepjes allerlei workshops volgen die gegeven werden door de jongemannen. Zo was er een workshop kogelstoten, jongleren, bruggen bouwen van spaghetti en schuimpjes, en loempia's vouwen (en opeten natuurlijk). Reutum 2010b

's Avonds, als de jongens naar bed moeten, begint het programma voor de jongemannen. Dan gaat het kampvuur aan en komt het bier uit de koelkast. Na een uurtje gaat het rooster boven het vuur waarop de heerlijkste karbonades worden gebraden.Reutum 2010e
Vanochtend was het vrij spelen en aangezien het zaterdag bijna de hele dag geregend had… moesten sommige jongens met kleren aan onder de douche want ze waren "uitgegleden" per ongeluk… en dat geloven we meteen.Reutum 2010d

Zomerconcert Stadsjongenskoor Oldenzaal

Op zondagmiddag 27 juni 2010, geeft het Stadsjongenskoor Oldenzaal om 15.00 uur het jaarlijkse zomerconcert in de Stadhuishal te Oldenzaal. Het jongenskoor bestaat dit jaar 95 jaar en zal tijdens dit concert laten horen dat het nog springlevend is! De jongens en jongemannen zullen een afwisselend en vrolijk programma laten horen met liederen uit Italië, Frankrijk, Engeland en Duitsland. Het geheel staat onder leiding van dirigent Mariette Effing en Dennis Vallenduuk verzorgt de pianobegeleiding.

In mei heeft het jongenskoor meegedaan aan het Europees Muziekfestival voor de Jeugd in Neerpelt, België. Tijdens dit grote internationale korenfestival heeft het jongenskoor een uitstekende prestatie geleverd en de jury beloonde dit optreden met een tweede prijs. Tijdens dit zomerconcert willen de jongens de bekroonde liederen graag aan het Oldenzaalse publiek laten horen.

Ook het Jongemannenkoor zorgde onlangs voor een opzienbarende prestatie. Tijdens het festival Amusing Hengelo zongen ze de grote Lambertusbasiliek vol. Het publiek bleef tijdens hun optreden maar binnen stromen en beloonde de jongemannen na afloop met een daverend applaus. Deze liederen zijn op 27 juni ook in de Stadhuishal te horen.

Dat het goed gaat met het Stadsjongenskoor zullen de 22 jongens van het Opleidingskoor bewijzen. Tijdens het zomerconcert zullen ze zich presenteren aan het grote publiek en laten horen wat zij allemaal hebben geleerd na hun 1e jaar zangopleiding. Zij vormen de basis voor het Stadsjongenskoor in 2015: het 100 jarig bestaan!

Het concert begint om 15.00 uur en het geheel zal ongeveer 75 minuten duren. Kaarten kosten € 6,00 voor volwassenen en kinderen tot 12 jaar betalen € 3,00; inbegrepen is een kopje koffie/ranja na afloop van het concert.

Jongemannenkoor zingt in Lambertusbasiliek Hengelo

Morgen is het weer zover, dan doet het Jongemannenkoor Oldenzaal mee aan het fantastische festival Amusing Hengelo. Het belooft een hele mooie dag te worden. Het eerste optreden van de jongemannen is om 11.30 uur hoek Nieuwstraat podium 10. Dat is een opwarmertje voor het tweede optreden dat om 13.00 uur zal plaatsvinden op podium 23 tegenover Duthler aan de Martktstraat. Daarna kunnen we even genieten van de andere koren en het mooie weer. Om 16.00 uur mag het Jongemannenkoor een optreden verzorgen in de Lambertusbasiliek. Dit vind ik een fantastische gelegenheid om ook eens wat klassiek repertoire te laten horen, iets wat de jongemannen ook graag zingen. Ik hoop dan ook dat het grote publiek tegen die tijd even wil uitpuffen van het warme weer buiten en binnen genieten van het Jongemannenkoor.

JMK09