‘Jezus gaat dood, dus geen applaus’

Bron: TC/Tubantia

door Herman Haverkate. maandag 17 maart 2008

OLDENZAAL – Stadsjongenskoor zingt morgen Matthäus in’eigen’ Plechelmus.

Met de uitreiking van de jaarlijkse Matthäus Trofee,volgende week vrijdag in de bus vanuit Deventer, besluit het StadsjongenskoorOldenzaal het traditionele passieseizoen. Tot die tijd echter moet Jezus nogdrie keer naar Golgotha. "Het grote probleem is het wachtentussendoor."

Nee, legt dirigente Mariette Effing haar jongens uit, naafloop wordt er niet geklapt. Niet in Oldenzaal tenminste, en ook niet inDeventer. Hooguit in Enschede, waar de uitvoering plaatsvindt in eenconcertzaal. "Denk niet dat jullie slecht gezongen hebben. Dit is gewooneen verhaal dat slecht afloopt. De hoofdfiguur gaat dood. Als dat gebeurt, gaje niet heel hard staan klappen. Zo simpel als wat."

Onder de middeleeuwse gewelven van de Plechelmusbasiliekklinkt haar stem hard en hol. Ze staat in het middenpad en kijkt omhoog naar dekoorzolder. Daar, pal aan de balustrade, heffen dertig zangertjes uit Oldenzaalhet slotkoor aan van het eerste deel van de Matthäus Passion: ‘O Mensch, beweindein’ Sünde gross’. Nu, bij deze eerste repetitie in de basiliek, zijn ze nogalleen. Vanavond bij de generale, als ook de volwassenen van koor en orkestzich hebben gemeld, zullen hun stemmen zich naadloos moeten voegen in het grotemuzikale verband van Johann Sebastian Bach.

"En dat komt er heel precies op aan", weet Effinguit ervaring. Voor de tiende keer alweer heeft ze het Stadsjongenskoorvoorbereid op de jaarlijkse uitvoeringen van de Matthäus Passion. Routine wordthet echter nooit. "Die jongens moeten vol aan de bak. Een groot deel doetvoor de eerste keer mee. Hier in Oldenzaal hebben ze het extra moeilijk. Hetorkest en het grote koor staan voorin de kerk, zij helemaal achterin, op dezangzolder bij het orgel. Voor het publiek in de kerk komt het geluid van tweekanten. Mijn taak is het dan om heel exact het tempo aan te geven. De jongensmoeten niet afgaan op wat ze horen, maar op mijn slag. Vanavond, bij degenerale, gaat dat de eerste keren ook altijd even mis."

Om even voor vijf hebben ze zich nogal luidruchtig gemeld,de jongens van het koor. In het schemerdonker van de kerk lopen ze één voor éénover een smalle kronkeltrap naar boven.

Marnix Klein,

acht jaaroud, vindt het maar spannend. Hij doet voor de eerste keer mee, en heeft noggeen idee wat hem te wachten staat. "Vrijdag gaan we met de bus naarDeventer. De anderen zeggen dat dat heel erg leuk is."

Echt moeilijk vindt hij de muziek niet, wel mooi. "Dathad ik nooit gedacht. En hier in de kerk klinkt het vast nog beter." Dathet verhaal over Goede Vrijdag gaat en te maken heeft met Pasen, weet hijdrommels goed, net als de anderen. "Marriette heeft erover verteld, maar ikwist het zelf ook al wel." Voor de rest vindt de leerling van basisschoolDe Bongerd het vooral leuk om te zingen. "M’n hele familie zingt. M’nmoeder, m’n oma, allemaal. Ze zeggen dat op dit koor je stem alleen maar mooierwordt."

Drie avonden lang moeten de Oldenzaalse jongens aan de bak.Meezingen in het openings- en slotkoor van het eerste deel, met anderhalf uurwachten tussendoor. Vooral dat laatste is, volgens Marriette Effing, nog weleens een probleem, met name woensdag in Enschede waar het koor op het podiumzit in het volle zicht van het publiek.

"Laten we alsjeblieft niet vergeten dat we met kinderente maken hebben. Wachten duurt voor hen langer dan voor ouderen. Ik heb net datboek van Douwe Draaisma gelezen over de menselijke herinnering: die zegt datook. Anderhalf uur is gewoon ontzettend lang. En de Matthäus is natuurlijk ookbest wel een saai stuk, met al die herhalingen. Zelf denk ik ook wel eens: he,krijgen we dat nog een keer? Vandaar dat ik tegen die jongens heb gezegd dat zemaar een half uurtje hoeven te wachten. Voor het gevoel scheelt dat al eenheleboel."

Direct na het kerstconcert is ze met de repetitie begonnen.In eerste instantie alleen met de nieuwkomers, later ook met de meer ervarenrotten. "Pasen valt vroeg dit jaar, dus het was aanpoten. Maar die ouderenkennen alles nog uit het hoofd. Ze zijn er vaak ook echt van gaan houden. Datis ook het mooie van de Matthäus: hoe vaker je het zingt, hoe meer die muziekbezit van je neemt."

Vrijdag in de bus, op de terugweg uit Deventer, volgt deapotheose van het passieseizoen. Dan wordt door Marriette Effing de jaarlijkseMatthäus Trofee uitgereikt. Wie hem dit jaar krijgt? Geen idee. "Eigenlijkzou Bach zelf hem moeten hebben. Maar aangezien dat nu eenmaal niet kan, geefik hem maar aan één van deze kanjers van jongens."

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Matthäus Passion 2008

Ze zijn er weer helemaal klaar voor: de jongens van het Stadsjongenskoor Oldenzaal. Volgende week zingen ze weer 3x mee met de Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach.  Op dinsdag 8 maart zijn de jongens tebeluisteren in de Plechelmusbasiliek teOldenzaal, op woensdag 19 maart in het Muziekcentrum te Enschede en vrijdag 21 maart maart inde Bergkerk te Deventer. Alle drie concerten beginnen om 19.00 uur. We zingenweer samen met het prachtige koor Consensus Vocalis, top solisten, orkestConcerto ‘d Amsterdam en het geheel staat onder leiding van Klaas Stok.

Sjk2008Afgelopen donderdag repeteerden we op de Koorzolder van de Plechelmusbasiliek om alvast een beetje te wennen en om de jongste jongens uit te leggen wat er zoals te gebeuren staat. In totaal zingen 36 jongens dit jaar mee. Voor Jense, Guus, Tom en Michel zal het de eerste keer zijn dat ze de Matthäus mee zingen maar zij zitten al wel langer bij het koor.  Dat geldt niet voor Jorn, Sep, Marnix en Hidde! Zij hebben volgende week voor het eerst het koorpak aan. In september 2007 begonnen met zingen en nu al mee mogen doen met het grote werk, dat zijn echte kanjers! Voor Benjamin en Jedda zal het de laatste Matthäus worden. Door de stembreuk zullen ze er volgend jaar zeker niet meer bij zijn.  Twee Patrick’ s en Floris hebben hebben al moeten afhaken en ik verwacht dat nog zeker 5 jongens van de huidige groep de Matthäus in 2009 niet meer zal halen. Zo sta ik ieder jaar met een nieuwe ploeg jongens te zingen en moet ik steeds zorgen dat ik aan de onderkant nieuw talent erbij krijg. Een hele klus, maar wel een leuke!

Zie ook hier.

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Inspiratie (3)

Na een heel weekend Engelenzang te hebben gehoord, ben  ik afgelopen zondag 10 februari ook nog inDeventer naar een heel bijzonder en indrukwekkend concert geweest. Daar werd hetRequiem voor een levende (1985) van Jacques Bank uitgevoerd. Dit werk voor 9accordeons, 4 saxofoons, 3 (5 snarige) contrabassen, spreekstem en koor,  met een zéér hoge moeilijkheidsgraad werd pas éénkeer eerder uitgevoerd,  vier jaar nadatJacques Bank het had geschreven.

Afgelopen zondag was er eindelijk weer een uitvoering door hetNederlands Accordeon Atelier, Consensus Vocalis en studenten van het ArtEZConservatorium o.l.v. Klaas Stok.

Het requiem voor een levende behandelt de rituelen die totlaat in de 18e eeuw gebruikelijk waren in Franse steden om eenlepralijder uit te stoten uit de maatschappij waarna hij definitief verbannenwerd naar het ver buiten de stad gelegen leprozenhuis. Hiervoor gebruikte menniet de echte Requiemmis omdat deze te sterk leek op een echte begrafenis. Menwilde echter de melaatse ook niet helemaal aan hun lot overlaten en uit de kerkstoten omdat dit niet strookte met de Christelijke gedachte. Bovendien was men bangdat de melaatse zich onchristelijk zou gaan gedragen. Het werd eenschijnbegrafenis met  ceremonies  waarin teksten werden gebruikt waarin de zieke werd gevraagd zijn ziektevooral met geduld op zich te nemen. De melaatsen kregen ook attributen mee die zevoortaan moesten gebruiken zoals het Lazaruskleed, handschoenen, een klepper eneen drinkbeker. De spullen werden tijdens de ceremonie gezegend en desymbolische betekenis werd in het Latijn uitgelegd en in het Frans hetpraktische gebruik ervan.

De muziek van Jacques Bank grijpt je vanaf het eerste momentbij de keel en laat je pas aan het einde los. Het Libera me klonk als eenguillotine door de kerk. Wat een afschuwelijke contrast tussen de betekenis vande tekst en het gebruik dat de melaatse werd geschoren en bedekt een  zwarte doek. De tekst Kyrie eleison werd nietgezongen maar uitgeschreeuwd, als een ultieme uiting van machteloosheid enwoede. Tijdens het Dies irae werd de melaatse op een draagstoel gezet met eenzwart doek over zijn hoofd. De familie mag nog een maal naar hem kijken endaarna wordt hij naar het kerkhof gedragen waar hij vast in zijn graf moet gaanliggen. Er worden teksten uitgesproken en de priester strooit zand over zijnvoeten. Zelden zo met bonzend hart naar een muziekstuk geluisterd. De hel opaarde… Bizar en luguber! Niet zo verwonderlijk du dat er ook mensen in het publiek waren die wegliepen. Ik kan me heel erg goed voorstellen dat je hier niet naar kunt luisteren en het je te veel wordt. De muziek valt moeilijk te omschrijven maar het heeft me diep geraakt. Grotebewondering voor alle koorleden, het orkest en natuurlijk de dirigent. Een bijzondererol was er ook voor Ivette van Laar die ze met veel verve heeft vervuld!

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Carl Orff (1895-1982)

Natuurlijk was het een beetje voorspelbaar dat Carl Orff het zou gaan winnen van Caspar Othmayer. Maar liefst 74% van de bezoekers aan dit weblog kan een deuntje van Carl Orff fluiten.  Dat Orff een een populair componist is heb ik gemerkt op de Carmina Burana Scratchdagen in Bennekom vorig jaar. Ik heb daar twee fantastische dagen beleeft. Zie ook  hier, hier en hier.

Fortuna_wheelAl tijdens mij koordirectie-studie op het Conservatorium te Enschede zong ik de Carmina Burana onder leiding van mijn hoofvakdocent Kees Stolwijk.  Een fantastische ervaring . Nog spannender was een jaar later de uitvoering van de Catulli Carmina van Orff. Een werk waarvan ik me vooral van herinner dat je als puber even rode oortjes kreeg en dat een van de  studenten het zelfs niet mee heeft gezongen wegens gewetensbezwaren.  Ik kan de vertaling  even niet vinden maar het was uiteindelijk erg banaaal. Je zong  eindeloos mijn borstje, mijn borstje, mijn borstje, mijn billetje, mijn billetje enz. Ook van het uiteindelijke concert kan ik me weinig  herinneren. Ik was volledig in beslag genomen door het feit dat we het ge-ensceneerd moesten uitvoeren in de schouwburg , dat ik in het "hoerenkoor" zat en de tekst maar niet kon onthouden…

Wel was mijn haar fantastisch op mijn hoofd gedrappeerd en ben ik na het concert samen met de andere studenten geschminkt en wel de stad in gegaan.

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Kerst 2007

Vanavond, net als voorgaande jaren, met een select aantal jongens van het Stadsjongenskoor in de "nachtdienst" van het Stiftkerkje  Weerselo gezongen. Ieder jaar is dit weer een bijzondere belevenis. De entourage is werkelijk schitterend. De dienst van vanavond was zeer afwisselend met veel zang en verhalen. Iets wat kinderen leuk vinden. Een van mijn jongens vroeg "Is het nu alweer voorbij?" Toen waren we toch al een kleine anderhalf uur verder! Omdat het een kleine kerk is konden we daar niet met het gehele koor zingen. Dat is niet alleen vanwege het feit dat er niet zoveel jongens kunnen staan op het "podium", maar waar laat je alle vaders, moeder, broertjes en zusjes!.  Dat kan dus niet. Dit jaar had ik Dave van Niekerk, Casper Kroeze, Gijs Bloemen, Hein Rödel, Steven Reuver, Sjoerd Hermsen, Olivier Bijland, Frederik Leemkuil, Alex Wentzel, Ruud Lansink, Benjamin Sawaryn, Tom Jansen, Gabriël van Sintmaartensdijk, Maurits Laane, Gijs van Everdingen, Steyn Brand en Rio Geissler gevraagd mee te zingen. Ze hebben het uitstekend gedaan. Gabriël heeft nog een prachtige solo gezongen die ik bij een andere gelegenheid niet heb kunnen horen. Goed gedaan joh! Een speciale vermelding krijgt Steyn omdat hij voor het eerst een kleine solo heeft gezongen en dit met verve heeft gedaan!

Nou is iedereen van mij gewend dat hier een prachtige foto staat met mooie lichtjes…., helaas "vervang de batterijen….".  Daarom moeten jullie het vandaag doen met een prachtige foto van het kerstconcert van alle jongens en jongemannen van 16 december jongstleden in de Plechelmusbasiliek. De foto is gemaakt door Toon Rödel, vader van Hein en Sep.
Kerst2007


"Klik" voor een vergroting!

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Theaterzang

Vandaag ook al weer de laatste les van de cursus theaterzang van Concordia. Het was een ontzettend leuke en grote groep dit jaar. We zijn aan de slag geweest met allerlei basis-elementen van het zingen, we hebben veel oefeningen gedaan, liedjes geleerd en daarbij veel bewogen. Dat is nu juist het moeilijke. Als je zingt vergeet je de bewegingen en als je beweegt vergeet je te zingen. Daar zijn we veel mee bezig geweest. Vanmiddag mogen het laatste half uur de ouders komen kijken. Ik zal dan laten zien en horen hoe we met zangtechniek bezig zijn geweest. We zullen een canon laten horen en deze ook op verschillende manieren zingen. We lopen dan rond en beelden bv allerlei verschillende weertypes uit terwijl we zingen. Verder laten we verschillende liedjes horen zoals Zip a dee doo dah, The Lion sleeps tonight en over een spook. Daarbij hebben we tableau’s gemaakt en hier en daar een dansje.  Als het lukt hebben we ook  nog een kerstcanon. En dat alles geleerd in 6 lessen!
Theaterzang07

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Oude liedjes in een nieuw jasje

In heb kader van de naschoolse opvang heb ik de afgelopen weken een cursus gegeven aan kinderen uit groep 4 t/m 6 die deelnemen aan de Bas Bothof activiteiten van de Freinetschool De Bothoven te Enschede. De bedoeling was dat ik met oud kerstlied aan de slag ging om dit eventueel om te werken tot een nieuw lied. Ik had de cursus Oude liedjes in een nieuw jasje genoemd.  Een spannende cursus omdat ik niet precies wist waartoe het zou gaan leiden.

In de eerste lessen zijn we een beetje onze stem aan het verkennen geweest en hebben we melodieën en ritmes verzonnen op onze namen. Zo leerden we elkaar goed kennen. Ook heb ik het lied ingestudeerd dat we gingen "pimpen" en dat bleek nog niet zo makkelijk. Ik had gekozen voor het lied Hoe leit dit Kindeken hier in de kou en in die tekst komen allerlei moeilijke woorden voor zoals ledekens, krijt, welhaast en melodij. Door de tekst helemaal na te spelen en te vertalen werd het lied steeds mooier en begrijpelijker voor de kinderen.  De kinderen waren erg verrast door het "Oud-Hollansch", alsof ze een nieuwe taal leerden.  Daarna hebben we het lied helemaal in fantasie-taal gezongen. We hebben dat niet alleen met het kerstlied gedaan maar ook met andere lieden zoals Le coq est mort en VaderJacob. Deze liederen kun je immers in heel veel verschillende talen zingen. Toen we dat allemaal een beetje onder de knie hadden zijn we bezig gegaan met een nieuwe tekst te maken. We hadden 3 groepjes en iedere groep nam een couplet voor zijn rekening.  Daar kwamen hele leuk dingen uit die ik thuis even goed heb bekeken. Ik besloot dat het lied De eenzame kerstboom moest gaan heten en de kinderen waren het er mee eens. Samen hebben we de tekst bewerkt zodat het mooi en zingbaar was. Met deze tekst ben ik weer aan de slag gegaan en heb daar een nieuwe melodie op gemaakt. Zo hebben we nu het Bas Bothof Kerstlied 2007.

Vanmiddag gaan we het lied aan de ouders presenteren. We zullen het dan precies in volgorde van ontstaan zingen en uitleggen wat we hebben gedaan. Morgen gaan we het tijdens het kerstdiner zingen voor alle kinderen van de school. Ik mag de tekst nu dus nog niet verklappen behalve dan dat het best goed komt met die kerstboom.

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Kerstconcert Stadsjongenskoor

Op zondagmiddag 16 december 2007 geeft het StadsjongenskoorOldenzaal haar jaarlijkse kerstconcert in Plechelmusbasiliek te Oldenzaal. Deaanvang van het concert is 14.30 uur en het geheel zal ongeveer drie kwartierduren. De entree is gratis (een vrije gift is gewenst). Aan het concert werkenmee: het Stadsjongenskoor, opleidingskoor en jongemannenkoor, Hans Stege orgel en Ivette van Laar,sopraan. Het geheel staat onder leiding van Mariette Effing

 Het Stadsjongenskoor inclusief het nieuwste opleidingskoor2007-2008 en jongemannen, bestaat momenteel uit 61 jongens en mannen vanverschillende leeftijden die meerdere malen per week bij elkaar komen om terepeteren. De koren zullen samen zingen, maar zich ook afzonderlijkpresenteren. Bijzonder is dat het nieuwste opleidingskoor ook tijdens ditconcert zal zingen. Het is een klein groepje en zij zijn nog meer net begonnenmet zingen. Toch mogen ze zich toch al vast laten horen zodat ze kunnen wennenaan het grote publiek. De jongens en jongemannen zullen een afwisselendprogramma laten horen met zowel traditionele kerstliederen al nieuwe. Hans Stege zal beide korenafwisselend op orgel of piano begeleiden.

Jmk07

Het Jongemannenkoor tijdens het Zomerconcert 2007

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share

Saint Nicolas Cantate XIII (slot)

Het St. Nicolasproject is afgesloten en iedereen is het er over eens dat het jammer is dat we het stuk maar 1x hebben uitgevoerd. Misschien krijgen we nog een keer de kans, je weet het niet. Wel is het gevoel dat je nóg een keer wilt het beste gevoel dat je kunt overhouden na een concert.  Het was geweldig om te doen, we genieten er nog lang van na.   Iedereen zal dit concert nog lang weten te herinneren dat weet ik zeker. Iedereeen weet nu wie Benjamin Britten is: een voorrrecht.  Je zult zijn klank-idoom gaan herkennen: een tikkeltje ongrijpbaar en toch ook typisch Engels. Van diverse jongens en jongemannen heb ik gehoord dat ze het een waanzinnig leuk stuk vonden waar ze aan hebben mee gedaan. En dan heb je het over leeftijden van 8 tot 24 jaar: een geweldige kennismaking met klassieke muziek! Om een beetje na te genieten een paar foto’s.
Snc2

Deel 2 is voor alleen jongenskoor en solisten. Hier zingt Rik zijn solo als kleine St Nicolaas: een mega prestatie!Snc1

In het stuk zaten twee delen waar het publiek mag meezingen. In de partituur staat dat de dirigent "must be coolheaded". Dat wil zegen, omdraaien en het volk dirigeren!.

Snc3

In deel 7 worden 3 gepekelde jongens bijna opgegeten. Gelukkig grijpt St Nicolas in. De solisten waren, Ruben, Gabriël en Olivier.

Snc_totaal_1

Op deze foto zijn alle deelnemers aan het concert te zien. (klik op de foto voor een vergroting). In het laatste deel bezingt St Nicolas zijn eigen dood terwijl de koren de "Lofzang van Simeon" zingen.

Snc5Na het concert liepen ineens 35 Sinterklaasjes rond en kreeg ik een erg leuk kado van de jongens: een mooi boekwerk met allerlei tekeningen en foto’s. Ook alle volwassenen waren toe aan een borrel. Ook daar kreeg ikkadootjes, toespraken en ik werd nog eens prachtig toegezongen.

Snc6Ik wil Ante Oude Alink bedanken voor de mooie foto’s. De foto’s zijn alleen door direct betrokkenen te bewonderen in de rechterkolom van mijn weblog. Ik heb inmiddels de gebruikersnaam en wachtwoord al toegezonden.

Volg en like ons:
onpost_follow
Tweet
Share