Februari Muziekmaand

Morgen zondag 1 februari zal het personeelskoor van de Universiteit Twente  om 15.30 uur een optreden verzorgen in de Grote Zaal van het Muziekcentrum Enschede. Het optreden is in het kader van de Enschedese Korendag die verzorgd wordt door de organisatie Februari Muziekmaand.

Haydn_2In het kader van het 200 jarig sterfjaar van Josef Haydn 1732-1809 zullen de Kringzingers  een aantal liederen uit de bundel Gesänge mit Klavierbegleitung ten gehore brengen. Op maandag 8 juni en zondag 14 juni zal dit koor  een heel concert aan Haydn wijden en dan met name aan zijn connecties met Engeland. Tijdenszijn verblijf in Engeland (1790-1792) maakte Haydn namelijk kennis metde glees, catches en rounds: vrolijke liederen en canons ophumoristische en vaak ondeugende teksten. Dit moet de bron vaninspiratie geweest om zijn Gesänge mit Klavierbegleitung (1796-1801) teschrijven. Hij was 69 jaar had net Die Jahreszeiten af en was op zoeknaar wat ontspanning. In de liederen worden echtelijke spanningen,wijn, en romantiek op een lichte toon bezongen. Haydn zelf hield ergvan deze liederen: Die Gesänge seien bloss con amore in glücklichenStunden, ohne Bestellung componiert.

Ook zullen de Kringzingers het speciaal voor deze korendag gecomponeerde lied Nu op dronk van Erwin Strikker uitvoeren. De pianobegeleiding is in handen van Gerard van Kempen.

Opening Nationaal Muziekkwartier Enschede

Mk_buitenaanzicht_2 Al voor de tweede keer dit jaar hebben we in Enschede KoninginBeatrix in Enschede op bezoek. Vandaag om het Nationaal Muziekkwartierofficieel te openen en om de wereldpremière van de opera Hôtel de Pekin vanWillem Jeths bij te wonen. Deze opera is speciaal ter gelegenheid van deopening van het Nationaal Muziekkwartier geschreven.

Het gebouw ziet er zeer indrukwekkend uit. Ik heb alleen nogmaar de kans gehad om de foyer te zien toen ik een kaartje voor een concertging kopen en dat was al veelbelevend. Het Nationaal Muziekkwartier is ontworpen door architect JanHoogstad en zoals vanavond op het NOS nieuws was, het is een van de laatsteprojecten in zijn internationale carrière als architect. Zijn opdracht was eenzo flexibel mogelijk gebouw neer te zetten. Er zijn twee popzalen met eencapaciteit van 300 en 700 man, een (muziek)theater met 1001 stoelen, oefen- enlesruimten, kantoorruimten, centrale voorzieningen en congresfaciliteiten.Ditalles op een vloeroppervlakte van 18.000 m2. 

Rondleiding_2De bedoeling is dat het gebouwverschillende disciplines met elkaar in contact gaat brengen. Operaliefhebbers metpop en conservatoriumstudenten met leerlingen van de muziekschoolleerlingenenz. Het Nationaal Muziekkwartier is ook opengesteld voor amateurgezelschappenuit de regio. Voor mij rijst dan meteen de vraag op: is het dan ook betaalbaarvoor amateurgezelschappen? We zullen zien. Voorlopig eerst maar even concertenbezoeken en het gebouw leren kennen!

Dit weekend op zaterdag 22 en zondag 23 november is er OpenHuis in het Nationaal Muziekkwartier. Op beide dagen van 11.00 – 17.00 uurkrijgt iedereen de gelegenheid het nieuwe gebouw te bezoeken. Er zijn tal vanactiviteiten in het nieuwe gebouw en in het Muziekcentrum en de Grote kerk. Erzullen diverse koren zingen, orkesten, bands en ensembles optreden, en er zijnworkshops en lezingen. De toegang is gratis.

Haydn_portrait_by_thomas_hardy_smal

Zelf zal ik aanstaande zondag 23 november om 12.00 uur in de Arkezaal van het Muziekcentrumoptreden met het personeelskoor van de Universiteit Twente: De Kringzingers. Meteen aantal liederen uit de bundel Gesänge mit Klavierbegleitung nemen we vasteen voorschot het 200 jarige sterfjaar van Franz Josef Haydn (1732-1809) in2009.

De Kringzingers zullen in het voorjaar van 2009 een heel concert aanHaydn wijden en dan met name aan zijn connecties met Engeland. Tijdens zijnverblijf in Engeland (1790-1792) maakte Haydn namelijk kennis met de glees,catches en rounds: vrolijke liederen en canons op humoristische en vaakondeugende teksten. Dit moet de bron van inspiratie geweest om zijn Gesängemit Klavierbegleitung (1796-1801) te schrijven. Hij was 69 jaar had net DieJahreszeiten af en was op zoek naar wat ontspanning.   In de liederen worden echtelijke spanningen, wijn, enromantiek op een lichte toon bezongen. Haydn zelf hield erg van dezeliederen: Die Gesänge seien bloss con amore in glücklichen Stunden, ohneBestellung componiert.

Licht en luchtig

Gisteren zong het personeelskoor van de Universiteit Twente voor een zeer goed gevulde Audiozaal tijdens het Broodje Cultuur van de Cultuurestafette. Het koor nam een stevige revanche na een nogal teleurstellende en zorgen barende generale repetitie van vorige week woensdag.  Zelf beschouwde ik dat als een eenmalig incident veroorzaakt door warmte, drukte en slechte concentratie, maar de koorleden waren toch best wel in mineurstemmig na die repetitie. De uitgebreide peptalk en wat specifieke aanwijzingen hebben geholpen want het concert was een groot succes. Gelukkig maar!

Het publiek was erg enthousiast over de culinaire opzet van het concert en er is veel gelachen. De Tedddy Bear’s Picnic zette de luchtige sfeer goed neer en het Optimistisch Lied van Strategier over de burgerman versus de dichter viel in goede aarde. Ook Mathilde van de Klerk werd erg goed begrepen door het publiek. Het blokje vis verliep boven verwachting! Zeer tevreden was ik over de Haring van Strategier en het Japanse Sohran bushi. Beide liederen waren niet eenvoudig!! De humor in Haydn Die Beredsamkeit kwam ook goed tot zijn recht.

Pianist Gerard van Kempen toonde zich van zijn zeer sterke kant in het korte maar zeer komische en heel erg muzikaal gespeelde Das Butterbrot van Mozart. Het smeren van de boterham was zeer goed te horen!

Het lied Die Martingans  van Klein werd niet door ieder koorlid gewaardeerd maar kwam in het programma heel erg goed van pas.  De gans werd nog tijdens het lied gebraden en werd spetterend opgediend. Betty_serveerster_79h52Daarna was het tijd voor een liefdesliedje: Drink to me only, een lied dat we al jaren op het programma hebben staan, verliep desastreus! Een valkuil waar ieder koor wel eens in trapt: het makkelijkste liedje van het programma ging helemaal de mist in. Wat er precies gebeurde is moeilijk te achterhalen. Het detoneerde op een totaal dramatische wijze en het kwam ook niet meer goed… Naar het publiek heb ik het maar afgedaan als: de tenoren keken even naar de serveerster in plaats van naar de dirigent. Dit sloot namelijk goed aan bij het volgende lied de Banquet Fugue van Rutter waarbij de bassen "een boer" moeten laten en zo zijn alle vooroordelen jegens bassen en tenoren weer eens bevestigd!

Maar deze zelfde mannen lieten zich gelukkig weer van hun beste kant zich in  de liederen van Kuhlau en Schubert. Daarna besloten we het concert samen met de dames met het humoristische lied Heftantattat van Frank Deiman op tekst van Willem Wilmink.

Het was een erg leuk en ontspannen concert. Naast de bloemen van het koor kreeg nog een hele grote bos bloemen van Hannah de Vries van het Cultuurcentrum. Ik weet wel waarom! Morgen zal ik dat uit de doeken doen.

Licht en luchtig

Llconcertgroot Licht en luchtig is het Broodje Cultuur dat iedereen op maandag 2 juni om 12.35 uur Audiozaal van hetVrijhof Cultuurcentrum van de Universiteit Twente kan nuttigen. De Kringzingers, het personeelskoor van de UT geeft dan een concert om honger van te krijgen!

Het koor  start de lunch met een amuse en een drankje. Depicknick van de Teddyberen zal iedereen in een luchtige stemming brengen en hetdrankje smeert de keel. Daarna roddelen we wat over de burgerman die eengeregeld leven leidt, in tegenstellingtot de dichter die net als het koor van wijn houdt. Tante Mathilde moet het ookontgelden, ze is niet zo geliefd. 

Het voorgerecht bestaat uit verschillende soorten vis. Visvangen is zowel in Nederland als Japan iets om uitvoerig over te zingen. Erstaat Nederlandse haring op het menu en bij het horen van het lied vanStrategier loopt je het water in de mond. Om het gesprek weer op gang te latenkomen schenkt het koor nog eens in bij Haydn. Nee, geen water maar wijn!

 Ondertussen zitten de koorleden aan het hoofdgerecht met verschillendesoorten vlees en groente. Varkenspootjes en een gebraden gans die hoorbaar nogwat nasputtert worden binnen gebracht. Ze brengen een ode aan de groente, schenken nog een glaasje in en verklaren elkaar de liefde. Waarschijnlijk door de wijn zal de sfeer aan tafel steeds banaler worden.  Zout enpeper wordt doorgegeven en de verwachting is dat met name de bassen zich onbeleefd zullen gaan gedragen .

 Gelukkig zijn we dan al weer toe aan het toetje. Het koor is rond gegeten en dankt iedereen voor al het lekkers. Uitbuikend praten ze nogwat na over het lekkere eten en over het feit dat ze zondag nog een verjaardaghebben. Gelukkig hebben ze licht gegeten en zijn we niet zoals Bernhard…

Met dank aan Gerard van Kempen,  piano. Toegang € 5 of € 3 (Xtra card/CJP)

 

Saint Nicolas Cantate XIII (slot)

Het St. Nicolasproject is afgesloten en iedereen is het er over eens dat het jammer is dat we het stuk maar 1x hebben uitgevoerd. Misschien krijgen we nog een keer de kans, je weet het niet. Wel is het gevoel dat je nóg een keer wilt het beste gevoel dat je kunt overhouden na een concert.  Het was geweldig om te doen, we genieten er nog lang van na.   Iedereen zal dit concert nog lang weten te herinneren dat weet ik zeker. Iedereeen weet nu wie Benjamin Britten is: een voorrrecht.  Je zult zijn klank-idoom gaan herkennen: een tikkeltje ongrijpbaar en toch ook typisch Engels. Van diverse jongens en jongemannen heb ik gehoord dat ze het een waanzinnig leuk stuk vonden waar ze aan hebben mee gedaan. En dan heb je het over leeftijden van 8 tot 24 jaar: een geweldige kennismaking met klassieke muziek! Om een beetje na te genieten een paar foto’s.
Snc2

Deel 2 is voor alleen jongenskoor en solisten. Hier zingt Rik zijn solo als kleine St Nicolaas: een mega prestatie!Snc1

In het stuk zaten twee delen waar het publiek mag meezingen. In de partituur staat dat de dirigent "must be coolheaded". Dat wil zegen, omdraaien en het volk dirigeren!.

Snc3

In deel 7 worden 3 gepekelde jongens bijna opgegeten. Gelukkig grijpt St Nicolas in. De solisten waren, Ruben, Gabriël en Olivier.

Snc_totaal_1

Op deze foto zijn alle deelnemers aan het concert te zien. (klik op de foto voor een vergroting). In het laatste deel bezingt St Nicolas zijn eigen dood terwijl de koren de "Lofzang van Simeon" zingen.

Snc5Na het concert liepen ineens 35 Sinterklaasjes rond en kreeg ik een erg leuk kado van de jongens: een mooi boekwerk met allerlei tekeningen en foto’s. Ook alle volwassenen waren toe aan een borrel. Ook daar kreeg ikkadootjes, toespraken en ik werd nog eens prachtig toegezongen.

Snc6Ik wil Ante Oude Alink bedanken voor de mooie foto’s. De foto’s zijn alleen door direct betrokkenen te bewonderen in de rechterkolom van mijn weblog. Ik heb inmiddels de gebruikersnaam en wachtwoord al toegezonden.

Saint Nicolas Cantate IX

UT Nieuws

Dirigent die weet wat ze wil

Jubileum dirigent Mariette Effing                                 Paul de Kuyper

Dirigent Mariette Effing leidt vanaf de oprichting in 1990de Kringzingers, het koor voor (oud-)personeelsleden van de UT. In 1982maakte ze haar openbare dirigentendebuut en komende zondag viert ze meteen bijzonder project haar 25-jarig jubileum. Met al haar koren,waaronder de Kringzingers, voert ze de Saint Nicolas Cantate van deBritse componist Benjamin Britten uit. `Ik maak het mezelf hiermee nietgemakkelijk.’

Mariette Effing in de Audiozaal van de Vrijhof, de repetitieruimte van de Kringzingers.
Mariette Effing in de Audiozaal van de Vrijhof, de repetitieruimte van de Kringzingers.
(Foto: Arjan Reef)

`Ik heb van Mariette vooral geleerd om plezier te hebben in het maken van muziek’, vertelt Koos Delcour,vanaf 1990 `Kringzinger’. `Ze heeft een enorme passie en mijn eigenvreugde voor muziek zie ik daarin bevestigd.’ Zijn collega Hiltje Wuite,vanaf 1995 bij het koor, vult aan: `Behalve enthousiast, is Marietteook ambitieus en perfectionistisch. Ze weet precies wat ze wil en hetbijzondere is dat het haar negentien van de twintig keer ook lukt omiets met ons in te studeren.’

Mariette Effing (43) herkent zich wel in deze beschrijving door haarkoorleden. `Ik ben geen dirigent die als een bullebak tekeergaat alsiets niet goed loopt. Ik vind dat ik mensen plezier en liefde voormuziek bij moet brengen. Zingen is iets kwetsbaars, want je staat erhelemaal alleen voor. En dus moeten de zangers zich er wel prettig bijvoelen.’

`Eén van de moeilijkste dingen van mijn vak is inschatten of eenmuziekstuk past bij een bepaald koor’, vertelt Effing verder. `Dan gaathet er niet alleen om of een stuk mooi is, maar ook om de vaardighedenvan het koor. Welk leerproces kunnen ze aan? Ik moet zeggen dat deKringzingers vaak een muzikale uitdaging nodig hebben. Ze hebben veelintellectuele bagage en willen niet alleen maar simpele stukken zingen.Gelukkig zijn ze ook bereid daar heel hard voor te oefenen.’

Ze viert aanstaand weekend haar 25-jarig jubileum, maar is eigenlijkal langer bezig, vertelt ze. `Je groeit langzaam het vak in. Het isniet zo dat je een studie afrondt en ineens dirigent bent.’ Ze was vankinds af aan met muziek- en blokfluitlessen bezig. `Op de lagere schoolwist ik al dat ik naar het conservatorium wilde. Ik kwam niet uit eenbuitengewoon muzikale familie, dat kwam helemaal uit mezelf.’

In 1982 trad ze als 18-jarige voor het eerst op als koordirigent.`Kinderkoor de Dinkelrakkers uit Losser zou optreden bij de intocht vanSinterklaas, maar omdat de dirigent zijn kruisbanden had gescheurd,mocht ik dirigeren. Ik weet nog dat ik heel zenuwachtig was. Ik kan meniet eens herinneren of ik het koor ook heb horen zingen, want het wasdaar één grote bak met herrie.’

25 Jaar later dirigeert Effing in de Sint Nicolaaskerk in Denekampde uitvoering van de Saint Nicolas Cantate van Benjamin Britten uit1948, met al haar koren. Dat zijn naast de Kringzingers ook het OostNederlands Kamertjeskoor en het Stadsjongenskoor Oldenzaal. `Ik wildeal heel lang een groot project met al mijn koren. Als musicus zoek jevaak naar jaartallen die je als kapstokje kunt gebruiken voor eenproject. Een paar jaar geleden bedacht ik me ineens dat november 2007voor mij een belangrijke datum zou worden. Toen kwam ik er ook nog eensachter dat de Nicolas Cantate heel geschikt is voor mijn koren. Dat hetstuk óók nog een symbolische verbintenis had met dat eersteSinterklaasoptreden van 1982, was helemaal toevallig.’

`Het is een heel bijzonder stuk, ik ken niet iets wat hier oplijkt’, vertelt Effing over de Nicolas Cantate. `Het stuk komt heelingewikkeld over, maar zelf heb ik het wel goed in mijn hoofd. Hetvergt vooral organisatorisch veel, want het bestaat uit zeven koren.Daarmee maak ik het mezelf zeker niet makkelijk.’

Bijzonder is ook dat het publiek een rol krijgt in de uitvoering.Effing: `Een deel wordt meegezongen door het publiek. Het optredenbegint daarom ook anders dan andere concerten, want ik ga eerst met hetpubliek hun deel instuderen. Niet iedereen die komt luisteren, zal datweten. Ik hoop dat het een aangename verrassing voor ze is en dat ik zekan stimuleren mee te zingen.’

Saint Nicolas Cantate, Benjamin Britten. Uitgevoerd doorStadsjongenskoor Oldenzaal, Oost Nederlands Kamertjeskoor, Kringzingersen Projectorkest van Twente, onder algehele leiding van Mariette Effing.

Zondag 2 december 15.00 uur, St. Nicolaaskerk Denekamp.

Entree: €16,-, kinderen tot 16 jr. €6,-

Cosmische repetitie met ijsvogels

Vanavond repeteerde het koor de Kringzingers op een andere locatie dan normaal. Een van de bassen nam afscheid en aangezien hij vrijwilligerswerk doet bij de Sterrewacht (Cosmos Ontdekcentrum Denekamp) leek het hem een goed idee daar te repeteren. Bij de Cosmos kun je niet alleen genieten van de sterrenhemel,maar er is ook een heuze sterrentuin waar je kunt rondwandelen en genieten van allerlei planten en bloemen die met sterrenkunde en met het Twentse landschap te maken hebben. In de astrologische cirkel kunt je eigen sterrenbeeld opzoeken en de daarbij behorende planten.

Bijzonder is ook dat je via de tuin naar het riviertje de Dinkel kunt lopen. Aan de oever van de Dinkel onder een mooie eik, is een kleine houten "tribune" gebouwd en op het water een soort podium. Op dit Dinkelpodium stond ik vandaag te dirigeren terwijl het koor iets hoger op de oever stond.

Ijsvogel_alcedoatthisth_2 Tijdens Thou knowest Lord the secrets of my hearts van  Purcell moest het koor nog aan de akoestiek wennen maar begonnen de vogels al zachtjes mee te fluiten. April is in my mistress face van Morley viel kennelijk zo in de smaak dat verschillende koorleden een ijsvogel van links naar rechts over het water zagen vliegen. 

Opgetogen over dit gebeuren besloot ik een korte pauze in te lassen. Aangezien ik met de rug naar het publiek sta krijg ik dat soort sensaties helaas niet mee. De ijsvogel was echter niet voor niets van links naar rechts over het water gevlogen en had nog iets speciaals in petto. Kennelijk moest de partner worden opgehaald en met een enorme vaart vlogen ze samen van rechts naar links terug. Ik zag ze nog net in een flits. Het was de eerste keer dat ik ijsvogeltjes heb gezien, hetzij in vliegende vaart, maar toch… ik heb ze gezien!

Als dank hebben we flink geschaafd en gepolijst aan het Ave Verum van Elgar . Het was een zeer gedenkwaardige repetitie waarbij ik veel inspiratie heb opgedaan voor een mogelijk concert.

Aan God gewijde schoonheid en lalala-liedjes

CONCERT ENSCHEDE – Audiozaal, Vrijhof, Universiteit Twente. Concert ‘Vroom & Profaan’ in het kader van de Cultuurestafette met het Drienerloos Vocaal Ensemble o.l.v. Valentijn Smit, de Kringzingers o.l.v. Mariette Effing en Twents Blokfluitkwartet Meneer Jansen.
Cultestaf_1

Het Drienerloos Vocaal Ensemble (DVE) opende de avond met een ‘vroom’ gedeelte, gedomineerd door gregoriaanse melodieën. De mannen openden met het ‘Ut Queant Laxis’, een bekende melodie waarop Guido van Arezzo het solmisatiesysteem heeft gebaseerd. Simpel gezegd begint elke nieuwe zin een toon hoger, waarbij die toon de naam kreeg van de eerste lettergreep: ut, re, mi, fa, sol, la. Een systeem uit de elfde eeuw, dat we na duizend jaar nog gebruiken. DVE heeft relatief veel bassen, hetgeen het koor een mooie, diepe basis geeft. Het ‘Alleluya Nativita’, met een doorklinkende bastoon, was dan ook prachtig. Maar ook wanneer er vierstemmig gezongen werd, had het koor als geheel baat bij die diepe basisklank. De thematiek van de liederen van de Kringzingers was duidelijk profaan. Vaak ging het over de liefde, al dan niet gelukkig. Een mooi lied was ‘ic seg adiu’, in het Oud-Nederlands, met de strofe: ‘Altyt sult ghi die liefste syn’ (alle y’s uit te spreken als ‘ie’). Wat als kenmerk van Renaissance muziek gezien wordt, maar misschien al veel ouder is, is zingen op klanken en klanknabootsing. ‘Lalala’ komt voor, maar ook varianten als ‘dindirin’ of ‘co co co co co da’. De Kringzingers zongen ook het bekende dranklied ‘Tourdion’ van Pierre Attaingnant, waarin het lijkt alsof de sopranen met een dikke tong over de lettergrepen struikelen. Klanknabootsing kwam ook voor in het grappige ‘Fair Phyllis’, over een herderin en haar geliefde. Het verschil tussen de vrome en profane muziek was groot. Het blokfluitkwartet Meneer Jansen had de taak om de kloof tussen de twee koren te vullen. Voor de pauze trad men op als kwartet, met de dirigente van de Kringzingers als invaller, omdat een van de leden verhinderd was. Na de pauze traden de vaste leden op als trio en dat leverde meer dynamiek op. De gekozen stukken waren korter, men deed meer aan dynamiek, het was beter afgewerkt en er was zodoende meer afwisseling. Men had misschien voor iets minder repertoire voor de pauze moeten kiezen. ‘Vroom & Profaan’ leverde een mooi totaalbeeld op: eeuwen geleden hield men van verheven, aan gewijde God schoonheid en ‘lalala’ liedjes.

Herhaling: zondag 11 juni, Ariënskerk, Enschede, drie uur.

Ellen Kruithof

Bron: TC/Tubantia

Oude liefde roest niet

Op woensdag 31 mei geven het personeelskoor en het studentenkoor van de Universiteit Twente samen een concert in het kader van de Cultuurestafette. Het concert begint om 20.00 uur in de Audiozaal van de Vrijhof van de Universiteit. De Kringzingers voeren wereldlijke werken uit van componisten uit de 15e en 16e eeuw. Het Drienerloos Vocaal Ensemble brengt religieuze liederen en duikt daarbij diep in de anonimiteit van de Middeleeuwen. Passende muzikale intermezzi worden verzorgd door het Twents Blokfluitkwartet Meneer Jansen. Op zondag 11 juni zal het concert worden herhaald in de Ariensgedachteniskerk, Hogelandsingel 39 in Enschede. Aanvang 15.00 uur.

Noviteit op dit concert is dat ik voor het eerst sinds ik zo’n 20 jaar geleden gestopt ben met hoofdvak blokfluit op het conservatorium, weer in het openbaar een concert geef met mijn oude liefde: de blokfluit. Het kwartet kwam een blokfluit te kort en ik mocht als invaller mee doen. Na mijn HAVO eindexamen ben destijds ik als blokfluitster op het conservatorium gekomen. Voor de zekerheid ben ik er toen ook schoolmuziek bij gaan doen om een bredere basis te hebben. Blokfluitspelen ging me niet zo moeilijk af maar ik was toch heel erg graag onder de mensen dus van uren lang studeren kwam niet veel toen. Bovendien had ik na verloop van tijd ook al een bejaardenkoor, een kinderkoor en een jongerenkoor. Na het derde jaar heb ik dan ook het hoofdvak blokfluit verruild voor koordirectie, dit tot grote teleurstelling van mijn hoofdvakdocent. Af en toe heb ik daarna nog wel op informele avondjes gespeeld maar nooit meer op een echt concert.

De repetities waren in ieder geval heerlijk. Ik was het spelen nog lang niet verleerd. Hier en daar gaat het nog wat stroef en is de coördinatie in de snelle passages nog niet optimaal maar het gaat prima. Ze hebben me gelijk gestrikt voor een volgend optreden en ik hun!